سلام و عرض ادب خدمت همشهریان و مخاطبان گرامی
اخیرا مطالب و عکسها و ویدئوهای متعددی در فضای مجازی و حقیقی در خصوص سد گرمی چای، تامین کننده آب شرب میانه، مطرح است و حجم قابل توجه این موارد، سوالاتی سلسله وار در ذهن همشهریان گرامی مطرح می نماید که امیدوارم با مساعدت مسئولان و متخصصین و دست اندرکاران جواب مناسبی برایشان بیابیم:
سوال یک: هر پروژه عمرانی برای اتمام وامکان بهره برداری نیازمند بودجه و اعتباریا همان پول است.از اعتبارات 42 میلیاردتومن سال 99 ،35 میلیارد تومن سال 400 و 323 میلیاردتومن سال401 که تحت عنوان تملک دارایی سرمایه ای در ردیفهای بودجه های سنواتی کشوربرای سد گرمی چای پیش بینی شده است، چه مبالغی تخصیص و به عنوان کارکرد در وجهه پیمانکار و مشاور پروژه پرداخت شده است؟
سوال دو: با توجه به مبالغ فوق در صورت تخصیص، میزان پیشرفت فیزیکی سد گرمی طی سالهای 99 تا 401 چند درصداست؟بدنه سد،سازه آبگیر و سرریز جانبی که از ملزومات آبگیری سد میباشند.در چه مرحله ای از اجرا هستند؟آیا یک پروژه بدون پول و حتی اسناد خزانه مدت دار و یا سرمایه گذار و بدون پرداخت کارکرد پیمانکار و مشاور و سایر عوامل امکان پیشرفت دارد تا بتوان حتی بخشی از آن را ولو بصورت اضطراری بهره برداری کرد؟فراز بند چیست و ارتفاعش چقدر است؟
سوال سه: آبگیری اضطراری یعنی چه؟مدت زمان اضطرارچند ساعت(!؟) و یا چند روز و یا ... است؟اصولا چه مدتی را میتوان به اضطرار گذراند؟ یک روز یک هفته یک ماه و ...؟ اصلا اضطرار به چه شرایطی اطلاق میشود؟
سوال چهار: میزان ریسک آبگیری سد ناتمام و بدون ریپ راپ بدنه در بالادست و بدون سرریز برای رفع سیلاب ها چقدر است؟مثلا یک سیل حداقلی (در مقیاس سد سازی)با دوره بازگشت 20 ساله چه خسارت هایی به سد ناتمام و بدون سرریز خواهد زد؟(سیل 10 ساله در سال،فک کنم، 87 شهرک ایثار و پلهای شهرچای و راه آهن را زیر آب برده بود و آبگرفتگی های بهار سال 1398 در جنوب و شمال کشور و استانهای لرستان و پلدختر و ... نتیجه یک سیل 20 ساله بود.)
سوال پنج: آیا ارتفاع 15 متری آب(البته بنا به اظهار نظر برخی) پشت فراز بند سد به معنای آب خیلی زیاد(!؟) و پایداراست؟حجمش چقدر است؟حجم مرده یک سد چیست؟میزان تبخیر و جذب در بستر و جوانب و جناحین چقدر است؟حجم مفید آب قابل استحصال چقدر است؟بالاخره آیا این نحوه تامین آب بصورت اضطراری وآزمایشی،پایدار وقابل اتکاست؟
سوال شش: تکلیف کشاورزان پایین دست که روی آب "بهنگام" رودخانه گرمی برای مصارف کشاورزی و ... حساب کرده اند و بطور ناگهانی بدلیل آبگیری اضطراری و یا انتقال این آب "بهنگام" رودخانه به شبکه آبرسانی و تصفیه خانه، قطع خواهد شد،چه میشود؟آیا حجم جمع شده در پشت فراز بند در صورت امکان ادامه آبگیری تکافوی مصرف کشاورزان و شرب میانه را خواهد نمود؟
سوال هفت: نحوه تامین آب پایدار با توجه به ناتمامی سد و وضع اعتبارات چیست؟جواب وجود دارد.
سوال هشت: با توجه به تیم کارشناسی قوی و باسواد ومجرب کارفرما و مشاور و پیمانکار که واقعا از بنام های صنعت آب هستند،این نوع آبگیری چگونه مورد قبولشان واقع شده است؟دست آوردها و مزایای آبگیری آزمایشی چیست؟میزان هزینه کرد برای این آبگیری آزمایشی چقدر است؟آیا ارزشش را دارد؟(همان امکان سنجی اقتصادی این روش انجام شده است؟)آیا با همین مبلغ میشد سوال 7 را پاسخ داد و آنرا اجرایی کرد؟جواب بله!
سوال نه: آیا پیوست کاهش خطر طرحهای ملی برای این اقدام مطابق دستورالعمل سازمان مدیریت بحران که در تاریخ 05/10/1401 ابلاغ شده است برای این آبگیری آزمایشی تهیه شده است؟و دستگاههای نظارتی در جریان این سوالات هستند و اصولا پاسخی برای این سوالات وجود دارد؟ و عکس العمل همین دستگاههای نظارتی چیست؟
سوال ده: باتوجه به وضع اقتصادی کشور و تجربه های قبلی در صورت افتتاح و آبگیری اضطراری و آزمایشی تکلیف اعتبارات سنوات آتی سد با توجه حجم قابل توجه باقیمانده از عملیات اجرایی سد چه خواهد بود؟آیا امکان قطع اعتبار یا قطره چکانی شدن این اعتبارات به بهانه آبگیری و افتتاح وجود دارد؟و حداقل آیا امکان دارد به بهانه همین آبگیری اضطراری پروژه سد گرمی از اولویت استانی و منطقه ای حذف شود؟
سوال یازده: آیا مشابه موضوع نامه وزیر راه وقت(مرحوم ترکان)درخصوص انتقال اتوبان به 17 کیلومتری و یا آن عکس معروف فنجان آب ،احساسات و شعور مردم شریف به بازی گرفته شده و تکرار تاریخ است واعتماد مردم به دولت انقلابی به خصوص سازمان آب منطقه ای استان که مدیرش فرزند میانه است به خاطر اشتیاق(!) استمرار خدمت(!؟) برخی اشخاص در حال خدشه دار شدن است؟
و سوالات متعدد بعدی ...
همه این سوالات نیازمند جواب است و حتما جواب دارد و جمع بندی چه خواهد بود خواهیم دید.
صادق واعظی
- پژوهشگر دکتری مهندسی سازه و زلزله
- عضو هیات علمی دانشگاه
- کارشناس طرحهای ملی آب منطقه ای آذربایجانشرقی طی سالهای 76 تا 78
- مدیر اجرایی سد کزرج طی سالهای 81 تا 82
- کارشناس پایه ارشد سازمان نظام مهندسی ساختمان
- عضو اسبق شورای عالی استانها
- رئیس اسبق کمیسیون توسعه و عمران شورای عالی کشوری