نسرین وزیری: پاندول ساعت انتخابات ریاست جمهوری که به نوسان در می​آید، پس از گردش​های اولیه که تشکیل هیات​های اجرایی و نظارت را رقم می​زند به نقطه ثبت نام نامزدها می​رسد و پس از آن نوبت شورای نگهبان است که احراز صلاحیت ثبت نام کنندگان را اعلام کند.

به جز سه دوره اول انتخابات ریاست جمهوری در ایران که سیر ثبت نام کنندگان روندی نزولی داشته، در بقیه ادوار تعداد مشتاقان حضور در این رقابت سیری صعودی را پیموده و گاهی بیش از دو برابر ثبت نام کنندگان در مراحل پیشین، اعلام نامزدی کرده​اند.

تحلیل گران و مفسران سیاسی وقتی به بررسی افزایش تعداد نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در ایران می​رسند، قانون انتخابات را علت العلل این صعود شتابزده می​دانند. چرا که شرایط نامزدی در این انتخابات کلی و فارغ از جزئیاتی همچون تعیین سن و سواد می​باشد! این در حالی است که برای نامزدی در انتخابات مجلس، هم محدوده سنی و هم محدوده تحصیلی مشخصی مقنن شده است.

نگاهی به قانون انتخابات ریاست جمهوری کنونی نشان می​دهد که به موجب ماده 35 این قانون، انتخاب شوندگان هنگام ثبت نام باید دارای این شرایط «رجال مذهبی ، سیاسی»، «ایرانی الاصل»، «تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران»، «مدیر و مدبر»، «دارای حسن سابقه و امانت و تقوا» و «مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور» باشند. احراز این شرایط نیز مطابق قانون بر عهده شورای نگهبان است.

افزایش تعداد ثبت نام کنندگان که در دوره نهم از مرز 1000 نفر نیز گذشت، متعاقبا منجر به حذف تعداد زیادی از ثبت نام کنندگان شد که بدون شرایط حداقلی برای حضور در جایگاه ریاست جمهوری بودند. فارغ از نگرش​ها و تحلیل​های سیاسی​ای که نسبت به این رویکرد شورای نگهبان وجود دارد، صرف ارائه چنین آماری بویژه در رسانه​های بیگانه به مستمسکی برای تخریب وجهه انتخابات ریاست جمهوری در ایران بدل شده است که ضرورت اصلاح این قانون را می​نمایاند.

جدول زیر نشان می​دهد که در هر یک از ادوار گذشته انتخابات ریاست جمهوری چند نفر ثبت نام کرده و چند نفر تایید صلاحیت شده​اند:

* در نخستین انتخابات ریاست جمهوری صلاحیت مسعود رجوی از سوی امام خمینی(ره) به دلیل عدم رای وی به قانون اساسی رد شد.

در این نمودارها نیز نسبت میزان شرکت کنندگان با افراد تایید صلاحیت شده و درصد آن به نمایش گذاشته شده است: