گفتگو با میانه ای عضو مجلس خبرگان رهبری + تصاویر

او در سال 57 و 58  وارد حوزه علمیه قم به تحصیلات حوزوی مشغول شد و تا سال 73 یا  74  به طور جدی مشغول تحصیل و تدریس در حوزه علمیه بود و سپس به دانشگاه رفت و سال 82  مدرک دکترای فلسفه اسلامی از دانشگاه تربیت مدرس را گرفت.

بیشتر فعالیت های حجت الاسلام والمسلمین دیرباز در حوزه و دانشگاه توأمان بوده و هم اکنون مسئول دانشگاه جامع دولتی قم است.

حجت الاسلام دیرباز در انتخابات چهارم مجلس خبرگان رهبری به عنوان تنها کاندیدای تایید صلاحیت شده، بدون رقیب توانست به عنوان نماینده مردم آذربایجان غربی وارد مجلس خبرگان رهبری شود.

وی با حضور در دفتر تسنیم در گفت و گوی 100 دقیقه ای به سوالات مختلف خبرنگاران در موضوعات گوناگون پاسخ داد که حاصل آن از نظر می گذرد.

تسنیم: از حال آیت الله مهدوی کنی رئیس مجلس خبرگان رهبری خبری دارید؟ وضعیت ایشان چگونه است؟

حجت الاسلام عسگر دیرباز: متاسفانه یک قسمت از مغز ایشان آسیب دیده و فقط از راه معجزه قابل درمان است چون از راه عادی قابل بازگشت نیست.

تسنیم: مجلس  خبرگان  رهبری  در  شرایط کنونی در چه  وضعیتی  است  و برای  چنین شرایطی و یا استمرار دوره درمان ایشان  چه پیش  بینی  هایی  شده  است؟ به زعم همکاران شما پس از رحلت آیت الله مشگینی رئیس قبلی مجلس خبرگان حساسیتی نسبت به فرد جانشین او در مجلس خبرگان رهبری احساس می شد اما اینک این فضا با آن دوران که متاثر از فتنه 88 بود کاملا متفاوت است و به نظر می رسد که آن حساسیت ها دیگر وجود ندارد؟ 

حجت الاسلام عسگر دیرباز: بعد از  انتخابات ریاست جمهوری قطعا حساسیت هایی وجود دارد و شاید شکلش عوض شده باشد اصل حساسیت پابرجاست و یک عده  تلاش می کنند که در انتخاب رییس برای مجلس خبرگان شود ایفای نقش کنند اما با توجه به این که فعلاً این موضوع در دستور کار مجلس خبرگان قرار ندارد بنابراین طرح اسامی افراد و فعالیت در این زمینه نیز مناسب نیست با این حال سابقه نشان می دهد که این مجلس همیشه از افراد معتدل سیاسی که جامع الاطراف باشند برای ریاست خود بهره برده است.

تسنیم: یکی از وظایف مجلس خبرگان نظارت بر عملکرد رهبری و نهادها و مجموعه های زیر امر رهبری است در این زمینه مجلس خبرگان چه فعالیت هایی را انجام می دهد؟

حجت الاسلام عسگر دیرباز: هم اکنون حساسیت و دغدغه خود رهبری نسبت به اعمال نظارت اعضای خبرگان درباره فعالیت های رهبری  بیشتر است تا برخی از اعضای خبرگان، چون برخی همکاران به سبب کهنسالی و دیگر گرفتاری ها زیاد با حوصله نیستند و حساسیت و مراقبت ندارند، درست است که رهبر از هر جهت مورد تایید است اما وظیفه خبرگان نظارت بر فعالیت های زیرمجموعه های رهبری و رصد فعالیت های مربوطه است و این وظیفه مورد خواست رهبر معظم انقلاب نیز هست.

روشن است که نقش رئیس مجلس خبرگان در اداره کردن کمیسیون ها و جلسات مجلس خبرگان یک فعالیت و نقش بی بدیل است، برای مثال در سه یا چهار جلسه آقای هاشمی رفسنجانی و آقای روحانی که عضو خبرگان نیز هستند فقط در مراسم افتتاحیه که می آیند یک ساعت می نشینند و بعد می روند اما همیشه آقای مهدوی کنی که همینجا دعا می کنم خداوند شفای عاجل به ایشان عنایت کند به این مسئله اعتراض می کنند.

وقتی آنها قصد خروج داشتند آقای مهدوی کنی می فرمود تو رئیس جمهور و تو هم رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام هستی، درست و هر کدام جایگاه خود را دارید اما در این مجلس من رئیس هستم و شما مرئوس پس وقتی در حال رفتن هستید حتما باید از من اجازه بگیرید ...

من اینجا رئیس هستم و نظارت دارم و باید از من اجازه گرفته شود طبق آیین نامه.

پس این توانمندی و قاطعیت باید در مجلس خبرگان باشد.

اخیراً متاسفانه آقای مهدوی کنی به علت کهولت سن و ضعف جسمانی و شاید هم استرس های سیاسی سبب شده بود که فعالیتش کمتر شود...

تسنیم: شما به عنوان یکی از اعضای مجلس خبرگان رهبری در دوره چهارم، شیوه نظارت این مجلس بر عملکرد رهبری را چگونه ارزیابی می کنید عملکرد مجلس تاکنون چگونه بود؟

حجت الاسلام عسگر دیرباز: من عملکرد آن را در حد متوسط ارزیابی می کنم.

یعنی می تواند از این فعال تر باشد، اگرچه عامل عمده، اعتماد به رهبری است، اما واقعا فکر نمی کنم منافاتی باشد بین اعتماد به رهبری و اعمال نظارت دقیق تر و کاملتر.

اتفاقا این اعتماد ایجاب می کند که در این بابت نظارت قوی تر و شدیدتر باشد چون نتیجه این نظارت قطعاً به نفع نظانم و به نفع خود رهبری است.

مقام معظم رهبری با هوشیاری اطلاعات را جمع آوری می‌کند

ممکن است در برخی قسمتها اشکالاتی وجود داشته باشد در حالی که خود رهبری تا جایی که من فهمیده ام حواسشان بسیار جمع است و از کانال های مختلف اطلاعات را جمع آوری می کند تا خدایی نکرده برخی جهت دهی ها حادث نشود، اما در عین حال وظیفه مجلس خبرگان این است که قبل از هر اتفاقی مسائل را رصد کرده و هر وقت کوچکترین کاستی دید آنها را با قاطعیت و اقتدار اعلام کرده و در عین مهربانی و دوستی تصمیم مناسب بگیرد.

تسنیم: اشاره کردید به بحث  آسیب هایی که درمجلس خبرگان وجود دارد و اینکه برخی از اعضای مجلس کهنسال هستند و به خاطر کهولت سن شاید در انجام برخی وظایف خود موفق نباشند آیا برای بهبود این مشکل کمیسیون های مختلفی در مجلس خبرگان وجود ندارد که با بهره مندی از نیروهای جوانتر مجلس مسائل اجرایی را آنان پیگیر باشند؟ و آقایانی که سن های بالایی دارند فعالیت های کمتری انجام دهند؟

آیا در انتخابات آینده مجلس خبرگان نیز موضوع شرط سنی در نظر گرفته می شود و اگر اینطور شود این موضوع را چقدر مثبت ارزیابی می کنید؟

حجت الاسلام عسگر دیرباز: فعلا که علائم و نشانی ندیدم که شرط سنی بگذارند، اگر بگذارند که قطعا بهتر است به ویژه اگر همراه با تبصره باشد مثلا می بینید یکی به لحاظ سنی کهولت سن دارد اما شاداب، سرحال و توانمند است اما اصل بنا بر این باشد که هر کس هشتاد سال به بالا باشد به مجلس راه نیابد مثلا عرض می کنم یا از 35 سال به پایین هم به مجلس نیایند.

تسنیم: ما در قالب یک تیم حرفه ای متشکل از عکاس، خبرنگار و گزارشگر روز انتخابات میان دوره ای مجلس خبرگان در استان به 18 حوزه انتخابیه سر زدیم و شما به عنوان تنها نامزد مجلس خبرگان رهبری بودید که مردم باید از میان یک نفر، همان یک نفر را انتخاب می کردند، به اذعان بسیاری از تحلیلگران مسائل انتخاباتی نفس کار مناسب و مطابق با کارهای انتخاباتی نبود اما خوشبختانه چالشی به وجود نیامد، در حالیکه در انتخابات قبل تر مجلس خبرگان در این استان چالش هایی وجود داشت و قبول نکردن تعدادی از علمای این منطقه در آزمون های مختلف تبعاتی را در پی آورده بود به نحویکه بسیاری از مردم معتقدند هنوز خلاء مرحوم آیت الله سیدعلی اکبر قره باغی نماینده پیشین مردم استان در مجلس خبرگان رهبری پر نشده است، به نظر شما ادامه دادن مسیر چنین علمایی توسط اعضای فعلی خبرگان چگونه باید باشد؟

حجت الاسلام عسگر دیرباز: این دوره یک دوره خاص است و به ویژه که افراد آن جناح نیز شدیدا وارد میدان شده اند.

باید همیشه مواظب باشیم از اصول و خط امام خمینی(ره) فاصله نگیریم.

من به در جای خود تلاش می کنم پیوسته ارتباطم را با استان آذربایجان غربی حفظ کنم و بصورت ماهانه و مرتب به این جا سر می زنم.

تسنیم: در سال های اخیر چند سیاست کلان از سوی رهبر معظم انقلاب به بخش های مختلف ابلاغ شده است، از جمله این سیاست ها موضوع مربوط به جمعیت است که در آذربایجان غربی این موضوع از اهمیت بیشتری برخوردار است شما این مهم را چگونه ارزیابی می کنید و این سیاست چگونه باید اجرا شود و وظیفه مردم و دولت در این میان چیست؟

حجت الاسلام عسگر دیرباز: ابلاغ سیاست نباید منجر به حساسیت شود، مثلاً برخی از روحانیان در قم وجود دارند که با وجود این حساسیت ها تنش ایجاد می کنند و سعی می کنند این حساسیت افزایش یابد.

آنچه روشن است اینکه باید موضوع پیری جمعیت را پیوسته مد نظر قرار دهیم، شاید در 10 یا 15 سال آینده به سبب افزایش تعداد بازنشستگان و افرادی که حق بازنشستگی دریافت می کنند بایستی کل بودجه کشور را به صندوق بازنشستگی کشور اختصاص داد که باز هم کفاف نمی کند.

ابلاغ سیاست اصل کلی جمعیت دقت نظر و تیزبینی رهبری را می رساند

مهم حساسیت و دقت نظر و تیزبینی رهبر معظم انقلاب است، افرادی که در دهه 60 به دنیا آمده اند برخی ازدواج کرده و برخی در سن ازدواج هستند الان بهترین بزنگاه است که نسل دهه 60 را آرام آرام با فراهم کردن همه زمینه ها ترغیب به ازدواج شوند اگر این ها ترغیب شوند این پیری جمعیت به طور کلی از بین می رود و این حساسیتی که بین شیعه و سنی مطرح است نیز خود بخود از بین می رود.

من از اول انقلاب در کردستان و سیستان و بلوچستان و جاهای مختلف زندگی کرده و با فرهنگ قومیت ها آشنا هستم بنابراین به نظرم موضوع  پیری جمعیت را باید طوری حل کنیم که دچار وضعیت فعلی اروپا نشویم، مثلا در اروپا هر جا مثلاً در مورد مسائل اجتماعی و تحرکات تشکل های بازنشستگان، تظاهرات است آن را بزرگنمایی می کنند در حالی که در چند سال آینده از آن تظاهرات شدیدتر در کشور ما تحقق می یابد، این ها بازنشسته هستند و دولت هر سال حق بازنشستگی آنها را کاهش می دهد و مجبور است چون بودجه عمومی ندارد.

ما الان نفت را در اختیار داشته و آنقدر درآمد آن را خرج می کنیم که احساس نمی کنیم درحالی که دولت های اروپایی و بسیاری از دولت های دیگر فقط اداره کشورشان بر مبنای مالیات است.

من می خواهم بگویم که این چالش ها قابل پیش بینی است، در کشور و امر غیرمنتظره ای نیست، مثلا چند دهه همگان در این مملکت دست به دست هم دادند و سیاست فرزند کمتر را ترویج دادند که در نتیجه یک باور در ذهن اکثریت جوانان شکل گرفت که فرزند کمتر حتما زندگی بهتر و تربیت سالم تررا به ارمغان می آورد بطوریکه این باور در لایه های درونی و باطن افراد رسوب کرده و به این سادگی ها قابل از بین رفتن نیست و صد در صد فرهنگسازی می خواهد.

مهمترین مولفه در سیاست کلی جمعیت، برنامه ریزی است

در این مسیر اگر بتوانیم یک تغییری مثل به جای دو فرزند، سه فرزند ایجاد کنیم کار بسیار بزرگی کرده ایم.

نکته ای که شاید مهمتر از سایر عوامل باشد اصل برنامه ریزی است، باید برنامه ریزی کنیم که به لحاظ هرم سنی جمعیت چند درصد افزایش یابد بهتر است، با چه نرخی آن آهنگ و شیب افزایش جمعیت که رو به بالا باشد باید صورت پذیرد، اینها یک کار جامعه شناسی، مردم شناسی، روان شناسی و اقتصادی است و باید متخصصان جمع شوند و یک کار اساسی برای برنامه ریزی آینده جمعیتی کشور انجام دهند.

فرمایشات رهبر معظم انقلاب کلیات مطلب را روشن می کند اما جزئیات مطلب که چگونه تلاش و فعالیت کنیم بستگی دارد به دولتمردان.

متاسفانه چون برخی دولتمردان شعاری برخورد می کنند و وقتی رهبر انقلاب نکته ای را خاطر نشان می کنند برخی دستگاه ها چند هفته بنر و تبلیغات می کنند و بعد همه چیز فروکش می کند و همان آش و همان کاسه.

در حالی که یانات رهبر انقلاب را باید تبدیل به برنامه و سیاست های قابل اجرا کرد و الا اگر قرار به شعار دادن باشد خیلی ها می توانند شعار بدهند،خود شعار اهمیت چندانی ندارد و اگر اینها را تبدیل به برنامه کنیم مهم است بنابراین باید طبق واقعیت های کشور برنامه های قابل تحقق و اجرا را برنامه ریزی کنیم.

تسنیم: یکی از مباحث مربوط به این امر بحث ازدواج است الان متولی اصلی آن در سیستم دولتی وزارت ورزش و جوانان است که تاحدودی می توان گفت که نقش اساسی دارد، حضرت عالی نقش این دستگاه را تا چه اندازه در حمایت از جوانان مهم می دانید، چون اکثریت معتقدند در این وزارت خانه موضوع ورزش بر حمایت از جوانان سیطره یافته است یعنی وزارت ورزش و جوانان بیشتر به حوزه ورزش می نگرد تا جوان، شما تا چه اندازه موافق تفکیک این حوزه ها هستید؟

حجت الاسلام عسگر دیرباز: البته من ارزیابی خاصی ندارم چون سیطره بر فعالیت های این وزارت خانه ندارم تا آگاهانه صحبت کنم و بیشتر شاید از روی اطلاعات عمومی است با توجه به اطلاعات اندکی که دارم برای مثال در قم، ما به خاطر اینکه در آنجا مسئول دانشگاه هستیم جلسات شورای اداری استان به طور مرتب شرکت می کنیم تا حال و هوای استان در دستمان باشد.

اگر آن را بخواهم تعمیم دهم در کل کشور از این طریق عرض می کنم و شاید تعمیمم نیز نابه جا باشد به خاطر شرایط مختلف استان های کشور، الان آن طور که در آنجا مطرح می کردند و من فهمیدم و آن افرادی که می خواهند ازدواج کنند چند جلسه پیش از ازدواج آموزش کاملا فرمالیته می بینند، فرمالیته به تمام معنا، نه به لحاظ استاد و نه به لحاظ موقعیت استرس زایی که دختر خانم و آقا پسر دارند، در چنین کارهایی فقط بودجه می گیرند و جیب عده ای را پر می کنند.

در عمل این جلسه ای که من احساس کردم 10 درصد کارایی داشته باشد به گمانم اجرای چنین آموزش هایی یک سیاست ابتر است و باید آموزش ازدواج و اهمیت آن در کتاب های درسی در دوران دبیرستان آغاز شود و پس از ازدواج نیز آموزشهای زندگی سالم تداوم یابد.

برای مثال در مسئله طلاق، قم از جمله استان هایی است که بین استان های کشور آمار طلاق در زندگی های مشترک زیر یک سال و 5 سال بسیار بالا است اما در استان آذربایجان غربی من خبر ندارم که شرایط به چه شکلی است.

در قم آمار جرم هم زیاد است.

تسنیم: دلیش چیست؟

حجت الاسلام عسگر دیرباز: یکی بافت و شاکله مردم قم است چون ترکیب مردم آنجا در گذشته طور دیگری بود و لوطی در آنجا بسیار بود و این موضوع هنوز هم در زیر پوست مردم و بافت فکری و روحی مردم وجود دارد.

 فکر می کنم این مهم بیشتر به بافت خود جمعیت و خصوصیات جمعیت مردم قم وابسته باشد تا مذهب اما به هر حال قم به لحاظ مذهبی طوری است که سیطره مذهب سبب محدودیت های برای آقا و خانم می شود و همه توجه می کنند.

روشن است که هر محدودیتی در نهایت مثل یک فنر عمل می کند و جایی که خود را آزاد کرد موضوع وحشتناک می شود.

نخست باید مشخص شود اصلا این وزارت خانه ورزش و جوانان نسبت به آماده کردن جوانان برای تشکیل خانواده و آمادگی برای تربیت فرزند در روزگار پیچیده امروز اصلا صلاحیت دارد و افرادی که در آنجا هستند این توانمندی در آنها هست که این هدف را محقق کنند.

تسنیم: به عنوان یک استاد دانشگاه تحلیل شما از اوضاع کنونی جوانان ایران چیست و آیا توانسته ایم که در اجرای دغدغه های رهبر معظم انقلاب در  مباحث فرهنگی و اجتماعی  و باورپذیری آنان را در حوزه جوانان نسبت به آرمان انقلاب موفق عمل کنیم یا نه پس از 35 سال باز باید شاهد همان مشکلات گذشته باشیم؟

حجت الاسلام عسگر دیرباز: این یک مسئله نسبی است البته در برخی قسمت ها توانسته ایم و خوشبختانه توفیقات بسیاری داریم در برخی قسمت ها خیر، یعنی اگر بخواهیم بگوییم در بین جوانان گروه های مرجع چه کسانی هستند که خط مشی آنها را از گروه های مرجع بگیرند شاید  روحانیت یا والدین و معتمدین محلی در درجات چهارم و پنجم مطرح باشند.

در برخی جاها  وبلاگ یا فیلم یا قهرمان ورزشی و یا فلان بازیگر و چنین افرادی بیشتر در بزنگاه های تصمیم سازی تاثیر گذارند تا فلان حدیث و آیه یا تعلیم والدین و نصیحت مشفقانه آنها.

البته در بین عده ای.

اما عامل دیگر به غیر از گروه های مرجع نگرشی است که در بین جوانان وجود دارد مثلا زمانی که ما جوان بودیم فکرمان این بود که باید دنیا را تغییر دهیم و بزرگان جامعه این فکر را در ذهن ما القا می کردند.

اما الان شاید جوان بگوید نه من باید خودم را تغییر دهم، حتی پسران الان می خواهد فقط قیافه خود را جذاب جلوه داده و به ابرو و چشم خود برسد و به فکر هیچ چیز دیگری نیستند.

اما قبل ترها جوانان سراپا و سرشار از احساس مسئولیت در مقابل دنیا و جامعه بودند در حالی که الان جوانان مملو از فقط توقع و انتظار هستند و والدین و محیط باید شرایطی را فراهم کنند تا جوان راحت بخورد و بخوابد و تفریح کند، انگار رسالت پدر و مادر تنها این است که تمام امکانات را برای وی فراهم کنند تا این فرد لوس و ننر از این امکانات استفاده کند و مثلا کاری کند و یک کاغذ پاره ای به نام مدرک بگیرد. 

من عرض نمی کنم که فقط کاهش فعالیت مسئولان و درگیری روحانیان با امور اجرایی کشور و یا درگیری والدین فقط موثر است بلکه بیگانه ها هم موثر هستند، ماهواره و رسانه ها و گوشی های تلفن همراه هم موثرند.

مثلا هم اکنون اگر کسی 5 دقیقه بیکار باشد به جای تفکر در مورد آینده خود به گوشی تلفن همراه یا رادیو و یا تلویزیون و یا فلان شبکه ماهواره ای پناه می برد چون خلوت با خود را یاد نگرفته است و به جای اینکه با عینک دیگران خود را ببینم باید از عینک خود خود را دید که چه کاره هستم و مسئولیت من چیست و برای چه به دنیا آمده ام؟

تسنیم: به نظر شما در مقابل این رسانه ها که این همه تاثیرگذارند مسئولان و متولیان فرهنگی تا الان چه کار کرده اند تا حداقل مقاوم باشیم چون به خاطر این شبیخون فرهنگی و تهاجم شدید که وجود دارد شاید فضا فعلی فرهنگی کشور فضای خوشایندی نباشد.؟

حجت الاسلام عسگر دیرباز: من شاید آدم بدبینی باشم، من فکر می کنم این جهانی سازی مثل سیل وحشتناک جامعه ما را از بین می برد، این اندازه که مسئولان و مخصوصا شخص رهبر معظم انقلاب تلاش می کند، این فقط مقاومت است یعنی این اندازه امکانات نداریم که در برابر این سیل، یک سیل دیگر نیز آغاز کنیم تا سیل های متعددی در جهان پخش کنیم که لااقل اثر این سیل خنثی شود این کار از عهده ما ساخته نیست تا مثلا در جهان اسلام مثل عربستان که قدرت اقتصادی نفت دارد را با خود همراه سازیم تا از این سیل پشتیبانی کند.

کشورمان خودآگاه و یا ناخودآگاه از جریان جهانی سازی همراهی می کند، مقام معظم رهبری حکیمانه فرمود ما از رسانه های غرب طلب کار هستیم برای همین ما اگر بخواهیم سالم و سلامت بمانیم در جهان رسانه، آن اندازه فضا مسموم و آلوده است که اگر یک نفر خواست سالم بماند نمی تواند سالم بماند.

این فضا از هر جهت میکروب، ویروس و باکتری های آلوده کننده دارد و کلا در فضای رسانه و به ویژه رسانه های تصویری که بسیار تاثیر گزار است این میکروب ها پخش است و برای همین رهبر معظم انقلاب فرمود ما از دنیا طلب کار هستیم چون اروپا خودش در قبال تحولات فرهنگی جهان مجرم است.

تنظیم از نصیبه نیکزاد

عکس از اسکندر خنجری