استانداردهای دورکاری کارکنان در سازمان های بزرگ
این روزها با شیوع بحران مداوم بهداشتی و اقتصادی مربوط به بیماری همه گیر کرونا و همچنین اقدامات برای رعایت فاصله جسمی مورد نیاز، بسیاری از شرکت‌ها را مجبور به دورکاری (کار از خانه) در مقیاس‌های وسیع کرده است.
به همین منظور باید درنظرداشت که پس از بحران کرونا هم، ممکن است با دامنه وسیعی از تأثیرات این بحران و یا تصمیمات گسترده ای از روند این شیوه‌های کاری از راه دور یا همان دورکاری مواجه شویم.
دورکاری (کار از خانه یا دفتر کار در منزل)، یک روش ضروری برای بسیاری از شرکت‌ها و کارمندان در دوره قفل بحران کرونا بوده است.
به همین منظور در این مقاله قصد دارم شما را در اولین گام با مبحث دورکاری آشنا کرده و سپس به مطلب استانداردهای دورکاری و همچنین راهکارهای مدیریت دورکاری برای شرکت‌ها و سازمان‌ها بپردازیم.
آغاز دوره دورکاری
در خرداد ماه سال ۱۳۸۹ با نظر به افزایش بهره وری و کاهش حجم رفت و آمدها برای افرادی که حضور فیزیکی آنها در بعضی از شرکت‌ها و ادارات صرفا جهت پر کردن تایم کاری آنها بود، “آیین‌نامه دورکاری یا کار در منزل” برای این نوع از کارمندان، دستور کار از طرف دولت به کارمندان دولتی ابلاغ و همچنین استانداردهای آن به صورت قانونی در آیین نامه وزارت کار ثبت گردید.
در ابتدای این مسیر، اگرچه که طرحی نو به حساب می‌آمد و رویکردی نوین برای ادارات دولتی سنتی بود. اما همچنان کارمندان و مدیران را در پیمودن این مسیر همواره با مشکلاتی عدیده مواجه ساخت.
گرچه پس از طی شدن این سالها، دورکاری برای افراد، روند صعودی و رو به رشدی را تاکنون داشته است. اما هنوز هم برای افراد دورکار بعضی استانداردها، نسبت به استانداردهای کارمندان حضوری در ادارات و شرکت‌ها از اصول اجرایی کمتری برخوردار است که این روند جای تامل دارد.
دورکاری چیست؟
شاید به گوشتان آشنا باشد که تعداد فزاینده ای از کارمندان دورکار اند. اما، این سوال نیز برایتان پیش می آید که دورکاری چیست؟
دورکاری که “کار از خانه” نیز نامیده می شود، طرحی است که به کارمندان اجازه می‌دهد دور از دفاتر شرکت کار کنند. این تعریف دورکاری به کار در خانه خود کارمند نیز اشاره دارد، اما همچنین شامل کار از راه دور از مکان‌های مناسب و ایمن مانند کتابخانه‌ها یا سایر اماکن خصوصی است.
برخی از کارمندان می‌توانند تمام وقت و از راه دور کار خود را انجام دهند که در این روند محتوا و کیفیت بسیار مهم است.
در حالی که افراد دیگری نیز هستند که به‌صورت پاره وقت این فرصت برایشان فراهم می‌شود تا روزهای خاصی را در هفته یا در موارد خاص (مثلاً در دوران بارداری، مسائل بهداشتی و غیره) از راه دور، دور کاری کنند.
همچنین که با وضعیت موجود، کار از راه دور اخیرا محبوبیت بیشتری پیدا کرده است، زیرا برای بسیاری از مشاغل، اکثر منابع و ابزار مورد نیاز برای انجام فعالیت‌های شغلی روزانه و آنلاین است که افراد برای ارتباط از راه دور از طریق سیستم عامل‌های آنلاین با همکاران خود ارتباط برقرار می کنند و در صورت لزوم گاه گاهی نیز به دفتر یا شرکت برای جلسه‌های کاری می‌روند.
جوانب مثبت و منفی دورکاری
بسیاری از شرکت‌ها به طور فزاینده‌ای از سیاست‌های داخلی کار می‌کنند و مزایای دورکاری را تشخیص می‌دهند. این‌ها مهم‌ترین موارد در دوران دورکاری هستنددورکاری بهره وری را افزایش می‌دهد. خانه یک کارمند مکان ساکت تری است و به او امکان می‌دهد برای مدت طولانی‌تری روی وظیفه خود تمرکز کند. کارمندان همچنین در خانه احساس راحتی می‌کنند و این ممکن است کارایی آنها را افزایش دهد.
* دورکاری باعث افزایش رفاه عمومی می‌شود. برنامه‌ریزی و کار از خانه انعطاف پذیرتر است و با تعادل بهتر کار کردن را امکان پذیر می‌کند. همچنین که رفت و آمد، اغلب سطح استرس را افزایش می‌دهد زیرا افراد بیشتر در معرض سر و صدا و خستگی اضافی قرار می‌گیرند. اجازه دادن به افراد برای کار در خانه این اثرات را کاهش می‌دهد و به بهره وری کلی می‌افزاید.
* دورکاری هزینه‌های مادی و زیست محیطی را کاهش می‌دهد. دورکاری باعث صرفه جویی در برخی از هزینه‌های دفتر (مانند هزینه‌های ناهار یا میان وعده‌‌های رایگان) می‌شود و ممکن است اثرات زیست محیطی مسافرت (به عنوان مثال بخارات اتومبیل) را کاهش دهد
* دورکاری، ماندگاری کارمندان را افزایش می‌دهد. اکثر کارکنانی که از راه دور کار می‌کنند از شغل خود خوشحال‌تر هستند و احتمال تغییر شرکت در آنها کمتر است. این به این دلیل است که آنها احساس می‌کنند خود مختارتر هستند و همچنین روزانه استرس کمتری دارند و به طور کلی مورد اعتماد مدیرانشان هستند.
جوانب منفی دورکاری
* دورکاری می‌تواند احساس انزوا ایجاد کند. بعضی از کارمندان ممکن است وقتی دور از دفتر کار خود هستند کنار گذاشته می‌شوند زیرا تعامل با همکارانشان محدود است. آنها ممکن است احساس کنند که در تعطیلات از چت و سرگرمی غافل می‌شوند این احساس انزو ا ممکن است بر روحیه و عملکرد تأثیر منفی بگذارد.
* دورکاری ممکن است روی بهره وری تأثیر بگذارد. بعضی اوقات ممکن است کارکنان برای تعیین مرزهای مشخص بین وظایف شغلی و سایر مسئولیت‌ها (به عنوان مثال مراقبت از کودکان یا پختن ناهار) که هنگام دورکاری انجام می‌شوند، دشوار باشد. این بدان معنی است که آنها ممکن است از کارهای شغلی منحرف شوند که این تأثیر منفی بر بهره وری آنها دارد.
* دورکاری ممکن است باعث ایجاد مشکل در ارتباط شود. به این معنا که اتکا به فناوری فقط برای برقراری ارتباط با مدیران و همکاران می‌تواند در بعضی مواقع چالش برانگیز باشد، مهم نیست که یک شرکت از نظر فن آوری مهارت دارد. کارمندان ممکن است اطلاعات مهمی را که در درک یک پروژه یا حادثه حیاتی است از دست دهند.
بیمه و دورکاری
بیمه تامین اجتماعی سالها است که برای کارمندان و کارگران، باتوجه به مشقت و سختی کار و آینده نگری به منظور بازنشستگی و دریافت حقوق، امری بسیار مهم است.
همچنین در سال‌های گذشته به نسبت امروز افراد کمتری دورکار بودند و این دورکاری به صورت تمام وقت نبود. با این حساب دورکاران طبق ساعت کاری پاره وقت، دریافتی کمتری داشتند و بیمه به آنها تعلق نمی گرفت.
اما با گذشت زمان و تلاش برای به روز کردن این نوع آوری و طبق بخشنامه تامین اجتماعی و آیین نامه قانون کار که درباره آن توضیح دادیم، ادارات و مشاغلی که در سال جاری بعلت شیوع ویروس کرونا، کارمندانشان دورکاری می‌کنند، در صورتی که از حداقل یک ماه قبل از ابلاغ این بخشنامه برای کارمندان خود بیمه پرداخت می‌کرده‌‌اند، می‌توانند بدون بازرسی بازرس بیمه به این روند ادامه دهند و لیست بیمه خود را همچنان به شرکت بیمه بفرستند
به این صورت که بازرس بیمه اسامی کارمندان بیمه شده دورکار رادریافت کرده و آنها را به عنوان بیمه شده تامین اجتماعی در لیست بیمه شدگان وارد کرده و تاکید می‌کند که آنان در مدت بیمه دورکار بوده‌اند.
همچنین برای کارمندانی که نیروها جدید محسوب می شوند، کارفرما موظف است که در سایت و سامانه تامین اجتماعی اسامی افراد را به تامین اجتماعی به‌صورت غیرحضوری معرفی کند.
به همین منظور می توانید اطمینان حاصل کنید که سازمان تامین اجتماعی خاطرنشان کرده است که حقوق کارمندان و افراد شاغل دورکار برابر با حقوق و مزایایی است یک فرد شاغل در اداره دریافت می کند. در پایان فقط به این دلیل که دور کار هستید قرار نیست که همه ی کارهای خود را در یک زمان انجام داده و از سلامتی خود غافل بمانید.
زمان بسیار مهم است اما نگذارید کار تمام وقت شما را بگیرد. همچنین که با کمتر شدن سطح قرنطینه می توانید به کتابخانه ها و کتابداری‌های کوچک‌تر بروید تا برای مدتی فضای کاریتان عوض شود و از دلتنگی و دلگرفتگی های پاییزه دربیایید.
جمع بندی
با قرار گرفتن جامعه در شرایط سختی مانند شیوع بیماری کرونا یا نامساعدبودن هوا کارمندانی که میسر باشد می‌توانند در خانه کار کنند. البته این می‌تواند یک رویه کاری همیشگی باشد و افراد برای همیشه از خانه کار کنند که شامل حقوق و مزایا می‌شود.
در قانون تامین اجتماعی برای این افراد بیمه در نظر گرفته شده است و سابقه کار به آنها تعلق می‌گیرد.
بیژن عزتی نیا
کارشناس ارشد مهندسی صنایع