مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در حالی از ثبت ملی پنیر لیقوان طی سال ۹۹ خبر می‌دهد که ثبت ملی مهارت سنتی طبخ ماهی روی ساج میانه سالهاست از طرف فعالان فرهنگی این شهرستان مطالبه می‌شود.
احمد حمزه‌زاده مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در حالی از اقدام برای ثبت ملی پنیر لیقوان این سوغاتی منحصربفرد آذربایجان که حالا پس از حواشی یک برنامه تلویزیونی به صدر اخبار آمده خبر می‌دهد که ثبت ملی مهارت سنتی طبخ ماهی روی ساج میانه که سالهاست از طرف فعالان فرهنگی این شهرستان مطالبه می‌شود همچنان در هاله‌ای از ابهام است.
به گزارش قافلان با توجه به موقعیت خاص جغرافیایی شهرستان میانه و وجود رودهای فصلی و دائمی پرآبی همچون قزل‌اوزن، قارلانقو، آیدوغموش، گرمه‌چای، شهرچای و ... در این منطقه و به دنبال آن برخورداری این شهرستان از یک سوم آب‌های سطحی استان، از دیر باز سبک زندگی و معاش مردم این منطقه ارتباط نزدیک و ناگسستنی با رود و رودخانه داشته و دارد.
وجود ده‌ها سد و پل و آسیاب آبی تاریخی در شهرستان میانه از جمله پل دختر (اولین اثر ثبتی استان)، پل قارلانقو، پل پردلیس، سد تاریخی قاضیلو و ... تنها نشانگر گوشه‌ای از ارتباط عمیق و تاریخی انسان و رود در این منطقه است که علاوه بر میراث ملموس اشاره شده، در میراث ناملموسی همچون کشاورزی، صیادی و آشپزی سنتی منطقه نیز قابل مشاهده و پیگیری است.
یکی از جنبه‌های قابل توجه در نمود و بروز این ارتباط در میراث ناملموس منطقه، روش و مهارت خاص و سنتی طبخ ماهی روی ساج معروف به ساج بالیغی میانه است که بی‌شک از کهن‌ترین اشکال آشپزی در کشور به حساب آمده و هم‌اکنون نیز به همان شکل سنتی خود در شهرستان میانه به کار گرفته می‌شود.
انتظار می‌رفت پس از ثبت ملی کباب بناب، کوفته تبریز، فطیر بستان آباد، دوشاب ملکان، یوخا کلیبر و ... بالاخره نوبت به ثبت ملی مهارت سنتی طبخ ماهی روی ساج میانه برسد که ظاهرا ثبت این مهارت فعلا در اولویت مدیران میراث فرهنگی استان نیست.
ماهی ساجی میانه یا ساج بالیغی غذای سنتی و منحصربفرد شهر میانه در استان آذربایجان شرقی است که برای تهیه آن پس از باز کردن شکم ماهی به آن با نسبت مشخصی آرد و نمک زده و آن را روی صفحه فلزی گردی به نام ساج پهن و کباب می‌کنند که عدم استفاده از هرگونه روغن و غیر مستقیم بودن حرارت در این روش پخت، آن را به یکی از سالم‌ترین روش‌های طبخ ماهی با حفظ حداکثری مواد مغذی بدل کرده‌است.
مسئله ثبت ملی یک مقدار پیچیده است، هم همه می‌توانند کمک کنند هم هیچکس نمی‌تواند کمک کند. حتما سر فرصت جزئیات و نتایج اقداماتی که تا به حال انجام شده را عرض می کنم.