کتاب " آرام کردن کودک عصبانی" اثر تریشیا گویر، با ترجمه مهدی حسنی، توسط انتشارات فصل اندیشه منتشر شد.
تریشیا گویر نویسنده بیش از 70 عنوان کتاب است. همه کتاب های داستانی و غیر داستانی او مربوط به خانواده و فرزندپروری است. این نویسنده پرفروش موفق به کسب دو جایزه Carol و یک جایزه Retailer’s Best Award شده است. تریشیا ده فرزند دارد که هفت نفر از آنها را به فرزندی پذیرفته است و به همه آنها با روش آموزش در خانه (homeschooling) درس داده است. وی در این کتاب تجربیات شخصی خود و همسرش جان در رابطه با آرام کردن کودکان عصبانی را به رشته تحریر در آورده است.
این کتاب شامل 2 بخش و 12 فصل است. بخش اول، مشتمل بر 5 فصل به چیستی و درک عصبانیت می پردازد و بخش دوم در 7 فصل به راه های کمک کردن به کودکان عصبانی می پردازد.
نویسنده در پایان هر فصل راهکارهایی عملی ارائه می کند که در ادامه خلاصه ای از آن ها را در 25 بند می خوانیم.
1.فهرستی از مواردی که به نظر میرسد باعث خشم فرزندتان میشوند را تهیه کنید. فهرست را آنالیز کنید. چه چیزی دستگیرتان میشود؟
2. هرگاه فرزندتان در حال مشاجره با شماست یا سعی در پس زدن شما دارد، اندکی مکث کنید و به این فکر کنید که آیا داد و فریاد او برای آن است که از او دور شوید یا به او نزدیکتر شده و در آغوشش بکشید. اگر به این نتیجه رسیدید که فرزندتان میخواهد در کنارش باشید، طرحی برای واکنش آیندهی خود تهیه کنید
3. با فرزند خود صحبت کنید و از چیزهایی که او را در زندگی مضطرب یا عصبانی میکنند فهرستی تهیه کنید. چه موردی از این فهرست شما را شگفتزده میکند؟ فرزندتان مایل به انجام چه تغییراتی است؟
4. از زمانهایی که میتوانید به جای سخنرانی برای فرزندتان به حرف هایش گوش کنید فهرستی تهیه کنید. شاید موقع انجام تکالیف یا زمان انجام کارهای عادی و روزمره مناسب باشند. هنگامی که در نقش شنونده ظاهر می شوید به واکنش های فرزندتان توجه داشته باشید.
5. از فرزند خود در مورد واکنشهای پرخاشگرانهاش که مرتبط با فرد دیگری است سؤال کنید. پرسش هایی مانند این بپرسید: « نظرت در مورد فلانی چیست؟ وقتی دور و بر تو است احساس راحتی می کنی؟ آیا رفتار او تو را اذیت میکند؟ چیزی هست که بخواهی به من بگویی؟» فرزندتان را بازجویی نکنید و پرسش های خودرا با لحنی مهربانانه و دلسوزانه بپرسید.
6. از دلایل ممکن برای خشم کودک خود فهرستی تهیه کنید. تکرارشونده ترین دلیل را بیابید. در مورد این دلیل خشم با یک متخصص روانشناسی صحبت کنید و در مورد آن اطلاعات جمع آوری کنید. همچنین می توانید با یک پدر یا مادر دیگر که با مشکل مشابهی دست و پنجه نرم می کند مشورت کنید.
7.اگر فرزند شما به اندازهی کافی بزرگ شده است در مورد برنامهی روزمره با او صحبت کنید. آیا در برنامهی روزمره بخشی وجود دارد که باعث خشم او میشود؟ در مورد علت این خشم و راهحلهای احتمالی با فرزند خود صحبت کنید.
8. اگر فکر می کنید خوردن یک غذا موجب بروز خشم در کودکتان میشود آن را از برنامهی غذایی او حذف کنید. یک دفترچهی یادداشت در آشپزخانه داشته باشید و مشاهدات خود را یادداشت کنید.
9. در پیشگاه خداوند بنشینید. احساسی که در مورد فرزند عصبانی خود حس میکنید را بنویسید واز خدای بزرگ طلب مساعدت نمایید.
10.ممکن است امور ساده ای نظیر انجام کارهای روزمره یا انجام تکالیف درسی برای شما و فرزندتان سرخوردگی و عصبانیت بار آورد. به روش هایی فکر کنید که میتوانید با اعمال آن ها این مسئله را حل کنید.
11. آیا با کودکی مواجه هستید که با کارهای نمایشی و خشمگینانه سعی در جلب توجه شما دارد؟ هر چقدر که می توانید اینگونه رفتارهای فرزندتان را نادیده بگیرید. اجازه ندهید که نمایش او شما را تحت تاثیر قرار دهد. آنچه انجام دادهاید و آنچه اتفاق افتاده است را بنویسید.
12.هنگامی که فرزند شما عصبانی است، به جای کل کل با او میتوانید جملات زیر را به او بگویید:
- «متوجهم که تو عصبانی هستی.»
- «متأسفم که اتفاق بدی برایت رخ داده است. هر وقت که آماده بودی میتوانیم راجع به آن صحبت کنیم.»
- «وقتی اتفاقی مثل این میافتد، من هم عصبانی میشوم. چطور میتوانم کمکت کنم؟»
- «هر وقت آماده بودی، میتوانم به تو بگویم که در هنگام عصبانیت چگونه آن را کنترل میکنم.»
- «عصبانی شدن به خودی خود مشکلی ندارد، اما حواست باشد که پس از آن چگونه رفتار میکنی. باید تصمیم های عاقلانه ای بگیری.»
- «عصبانیت تو را درک میکنم. آیا میخواهی سعی کنی که منظور مرا درک کنی؟»
13.هنگامی که فرزندتان غمگین، ناامید یا عصبانی است، سعی کنید با او همدردی کنید. اجازه دهید فرزندتان بداند که سعی در درکش دارید و به او توجه می کنید.
14. با هر یک از فرزندان (کوچک) خود یک زمان بازی دونفره برنامهریزی کنید و این سه چیز را انجام دهید. اول، توجه کنید چه کاری انجام میدهد و آن را بیان کنید. دوم، آنچه را که میگوید تکرار کنید. سوم، او را تشویق کنید. در صورت امکان، این کار را برای چند هفته انجام دهید و توجه کنید که چه تغییراتی در رفتار فرزند شما به وجود می آید.
15. از شیوههایی که مخزن عشق هر یک از فرزندان شما را پر میکنند فهرستی تهیه کنید این شیوهها میتوانند شامل ستایش کلامی، هدیه دادن، تماس فیزیکی (بغل کردن)، کمک به انجام تکالیف یا ... باشند. هر روز یک چیز انتخاب کنید و آن را برای فرزند خود انجام دهید. حتی اگر یک کار کوچک باشد.
16. با بچههای خود بنشینید و در مورد برنامهی روزانه صحبت کنید. موانع ارتباط خانوادگی و خلاقانه را از میان بردارید.
17. در رابطه با افکار فرزندتان این سه مورد را به او آموزش دهید: «درک آن، بررسی آن، تغییر آن». کودک شما باید بر روی چه چیزی بیشترین کار را انجام دهد؟ اولین قدم که میتوانید به او کمک کنید، چیست؟
18. به کودک خود کمک کنید تا دفتر ثبت وقایع خشم ایجاد کند. برای یک هفته وقایع را در آن ثبت کنید. چه الگوهایی را میبینید؟ چه تغییرات سادهای را میتوانید انجام دهید؟
19.به فرزندتان کمک کنید تا یک دفتر افکار یا کارتهای تفکر درست کند و او را تشویق کنید که افکار منفی خود را بنویسد و سپس به ازای هر کدام یک فکر مثبت بنویسید.
20. با فرزندتان کار کنید تا در هنگام عصبانیت از تخیل خود برای کمک به خوداستفاده کنند. اگر فرزندتان کم سن و سال است، به او کمک کنید یک مکان خیالی ایجاد کند و در مواقع عصبانیت به آنجا فکر کند. اگر این کودک بزرگتر است، به او کمک کنید تا از تخیل خود برای عبور از وضعیتی که او را خشمگین میکند، استفاده کند.
21.فهرستی از شیوههایی که میخواهید فرزند خردسال خود را در مورد احساسات، اعمال و واکنشهایش آموزش دهید، تهیه کنید. همچنین فهرستی از مواردی که فکر می کنید ارزش رسیدگی ندارند را تهیه کنید. چیزی را انتخاب کنید و ابتدا بر روی آن تمرکز کنید.
22. از شرایطی که کودک شما با خشم دست و پنجه نرم میکند لیستی ایجاد کنید. برای هر وضعیت، یک یا دو چیز را بنویسید که میتواند به شما کمک کند تا فرزندتان را برای آن وضعیت آماده کنید.
23. از چیزهایی که میتوانید انجام دهید تا خانهای پر از عشق و محبت داشت باشید فهرستی تهیه کنید. چه کاری میتوانید انجام دهید تا روزتان پر از صلح و آرامش باشد تا بتوانید به بچههای کوچک خود کمک کنید؟
24. برای اجتناب از مشاجره و کشمکش، فهرست کوتاهی از موارد غیرقابلمذاکره برای فرزند خود تهیه کنید. اجازه دهید فرزندتان بایدها و نبایدها را بشناسد. آنها را در جایی نصب کنید که به طور مرتب دیده شوند. همچنین، از مواردی که لازم نیست در مورد آنها نگران باشید و اجازه خواهید داد مسیر طبیعی خود را طی کنند فهرستی برای خود تهیه کنید.
25. با فرزند خود دربارهی تغییرات ناگزیر زندگی مانند رفتن به مدرسه یا کلاس بالاتر، تغییرات معلمان و انتظارات جدید، صحبت کنید. پیشنهاد میکنم برنامهی هفتگی فرزند خود را مرور کنید و در مورد مسئولیتها، نحوه سازماندهی و مدیریت زمان صحبت کنید.