عبدالرحیم اباذری
همان طوری که بارها گفتیم و نوشتیم و شواهد تاریخی و عینی آوردیم که بدنه حوزه و روحانیت و مرجعیت در طول حیات علمی، دینی ، سیاسی ومبارزاتی خویش همواره صراط اعتدال را پیش گرفته و از هر گونه اقدام وعمل افراطی و تفریطی عاری بوده و از آن تبری جسته است و اگر موارد اندکی هم به چشم می خورد مربوط به افرادی می شود که اغلب شخصیت هایشان در خارج از حوزه شکل گرفته است و خود حوزویان از آن تبری جستند همان گونه اقیانوس ها اجساد را از خود کنار می زنند.
نهضت اسلامی ایران که در سال 1357 به رهبری حضرت امام خمینی به پیروزی رسید از همان آغازمانع از تندروی ها و کله شقی های افراد نامتعادل شد.اوائل پیروزی که مردم خشمگین هر جا دستشان به سردمداران رژیم شاه می رسید بدون محاکمه آنها را از چوبه دار آویزان می کردند و به قول خودشان به سزای اعمالشان می رساندند، اما به دستور رهبر کبیر انقلاب ، روحانیت انقلابی و متعهد جلوی این نابسامانی ها ایستاد وتاکید شد که باید دادگاهی تشکیل شود واین افراد نخست محاکمه بشوند واگر جرمشان ثابت و محکوم شدند آنگاه مطابق شرع ، حکم در باره آنها جاری گردد.
علاوه افراد نامیزانی که دربعضی مراکز نظامی ، قضایی و غیره اسلحه و فرصت به دستشان افتاده بود ، خودسرانه مردم را به جرم های واهی دستگیر ، زندانی ، محاکمه و هتک حرمت می کردند، برای جلوی گیری از این گونه کارهای خلاف شرع ، امام خمینی چند نفر از شخصیت های برجسته حوزوی را هراز چند گاهی ماموریت می دادند و به شهرستان ها و مراکز استان ها می فرستادند تا اوضاع را نظارت کنند و مانع از این گونه هرج و مرج ها شوند، از جمله آنها مرحوم حاج میرزا علی آقا احمدی میانجی بود.
البته ایشان پیش از آن که به این ماموریت خطیر برگزیده شوند خود به عنوان یک روحانی در شهر میانه، روش اعتدال برگزیدند وعَلَم مبارزه با هر گونه تندروی وافراط گری را بر دوش گرفتند و به قول یکی از اساتید : « آیت الله احمدی از شهرستان میانه برخاست و راه میانه را برگزید» که در این فرصت به چند نمونه از آن بسنده می شود:
1 – در شهر میانه یک روحانی مورد احترامی به نام مرحوم حاج سید عبدالستار محمدی بود که در رژیم ستمشاهی مسئولیت امامت جمعه را بر عهده داشت. آن زمان امامت جمعه یک مسئولیت تشریفاتی بود ولی آن مرحوم در پوشش این مسئولیت خدمات بسیاری را در جهت کمک به علمای شهر ومردم انجام می داد ، حتی در چند مورد که روحانی مبارز شهر آقای حاج سید سجاد حججی دستگیر، زندانی و محاکمه شد اگر وساطت امام جمعه نبود حتما به اعدام محکوم می شد، چرا که او مانع از این شد که رئیس شهربانی گزارش واقعی به مرکز بفرستد و امثال این موارد که ذکر همه آنها از حوصله این مقاله خارج است.
وقتی انقلاب پیروز شد یک عده از آدم های تندرو که اطلاع چندانی از تاریخ انقلاب نداشتند ، وقتی مسئولیت قضایی به دستشان افتاد ، این سید و روحانی مورد احترام را به دادگاه احضار کردند و احکام نادرستی در حق وی صادر نمودند که علمای شهر عموما و فقیه اخلاقی خصوصا در برابر این اقدام نابخردانه ایستادند. نخست ایشان با آیت الله شهید قدوسی ، دادستان کل انقلاب صحبت کرد ، بعد به همراه سایر علمای اعلام شهر ، نامه ای به حضرت امام نوشتند و خواستار اعاده حیثیت از ایشان شدند که امام هم در جواب ، نامه ی تفقد آمیزی مرقوم داشتند.
2 – آن ایام عده ای دیگری که قدرت قهریه داشتند به بهانه های واهی، افرادی را که یک هکتار زمین یا یکی دو مغازه و انبار یا منزل بیشتر داشتند ، به عنوان فئودال وسرمایه دار ، مصادره اموال می کردند ، البته اینها از سوی حزب توده ایی ها و کمونسیت ها هم تحریک وتشویق می شدند، آن فقیه دردمند چون این را خلاف شرع آشکار می دانست یک تنه در مقابل همه آنها ایستاد و از این ناحیه تهمت ها و اهانت های زیادی را هم متحمل شد. چنانکه ایشان را به طرفداری از مستکبران در مقابل مستضعفان متهم کردند و انگ حامی سرمایه داری زدند ، اما آن عالم مسئول هرگز کوتاه نیامد. نامه هایی به رئیس دیوان عالی کشور ، حضرت آیت الله موسوی اردبیلی نوشت و بسیاری از اموال مصادره شده را به صاحبان خود باز گرداند.
علاوه در انجمن دین و دانش بحثی را تحت عنوان« مالکیت خصوصی در اسلام» آغاز کرد و مصونیت اموال مردم را از دیدگاه آیات و روایات مورد بررسی قرار داد که بعدها این ابحاث در دو جلد کتاب به همین عنوان چاپ شد.
3– آن ایام شبیه همین تندروی ها در شهر ارومیه نیز رواج داشت ، یک عده از افراد و گروهک های تندرو به دستگاه های قضایی استان نفوذ کرده و با صدور احکام تند و تیز که هیچ سنخیتی با نظام اسلامی نداشت موجب دردسر ها و مشکلاتی در آن استان شده بودند که آیت الله احمدی طی حکمی در تاریخ31/1/1359از سوی حضرت امام به ارومیه اعزام شد و بسیاری از آن احکام را غیر شرعی تشخیص داد و نقض کرد و اموال مصادره شده از مردم را باز ستاند.
4– مرحوم حاج میرزا علی آقا احمدی میانجی از سال 1348 در شهر میانه مرکزی به نام « انجمن دین ودانش» تاسیس کرد که در تعلیم وتربیت جوانان و ارتقا سطح دینی وفرهنگی مردم میانه تاثیر بسیاری داشت ، چنانکه سال های اول تاسیس روحانی مبارز حاج سید سجاد حججی هم او را در این حرکت یاری می کرد ، وقتی موسس محترم به قم می آمد نظارت آنجا را به آقای حججی می سپرد ، یعنی این قدر ارتباط و اعتماد نزدیک و صمیمی بود، پس از پیروزی انقلاب ، وقتی میان سپاه و آقای حججی به عنوان رئیس کمیته انقلاب اختلافات شدیدی پیش آمد.
در این میان بعضی از بچه های انجمن که در سپاه میانه حضور داشتند به تحریک بعضی فرماندهان افراطی با امام جمعه وقت آقای حججی درگیر شدند. آنها در مدارس و دبیرستان ها حاضر شده و علیه امام جمعه حرف های تحریک آمیز می زدند و مردم و جوانان را از رفتن به نماز جمعه باز می داشتند، این جوانان پاک ، مذهبی و انقلابی ، در واقع چون قربانی این درگیری ها شده بودند نا خواسته دست به کارهای عجیب وغریب می زدند ، می گفتند او اسحله های کمیته را فروخته و پولش را هم برای خود برداشته است! از طرفی چون حزب جمهوری هم از آقای حججی حمایت می کرد، در راهپیمایی ها وقتی جلوی دفتر حزب جمهوری می رسیدند ، جوانان انجمن مشت هایشان را به سمت حزب جمهوری گره زده وعلیه آن شعارهای تند سر می دادند. این در حالی بود سران حزب حضرات آیات : بهشتی ، خامنه ای و هاشمی بودند.
متاسفانه همه اینها به نام آیت الله احمدی میانجی و به حساب انجمن دین و دانش نوشته می شد. در حالی که آن مرحوم برغم اختلاف سلیقه ای که در بعضی مسائل با آقای حججی داشت اما همیشه با احترام و تجلیل وتکریم از ایشان اسم می برد و به سابقه انقلابی ایشان تاکید می کرد چنانکه در جای جای خاطراتشان نیز همین مطلب مشهود است کما این که اطرافیان ومنسوبین درجه یک ایشان نیز چنین بودند.
آن فقیه اخلاقی چون دید ناخواسته در مقابل دوست دیرینه اش ، امام جمعه وقت و حزب جمهوری قرار گرفته است و این به ضرر کل روحانیت و انقلاب است ، هرگز سکوت نکرد؛ در مرحله نخست هشدارهای جدی به آنها داد و نصیحت پدرانه کرد که شما به عنوان اعضای انجمن و عضوسپاه موظف هستید در مراسم نماز جمعه شرکت کنید و اگر هم امام جمعه را قبول ندارید بعد از اتمام نماز، آن را در منزل اعاده نمایید ولی هرگز حق ندارید علیه نماز جمعه و امام جمعه فضاسازی نمایید ، اما متاسفانه این هشدارها موثر واقع نشد وایشان چون گوش شنوایی ندید ، طی اطلاعیه ای به تعطیلی انجمن اقدام نمود و بدین وسیله فرصت را از دست افراطیون گرفت. به یا دارم این اواخر ایشان گاهی به بعضی از آن افراد اشاره کرده و گلایه می نمود که اینها حرف گوش نکردند و زحمات بیش از ده ساله مرا در انجمن به هدر دادند و ضایع کردند.
متاسفانه باید خون دل خورد که در دهه نود گرفتار همان مصائب دهه شصت این بار در سطح کشورهستیم ، یک عده جوانان پاک ، مذهبی و انقلابی قربانی سیاسی کاری های محافل افراطی وانحرافی شدند و با تحریک آنان به حرکت های عجیب وغریب علیه روحانیت انقلابی وشاگردان امام و یاران رهبری دست می زنند، دعوای مصباحی و هاشمی یا نزاع جامعتین براه می اندازند با این فرق که امروز امثال آیت الله احمدی ها را کمتر داریم که منافع انقلاب و نظام را بر منافع گروهی و شخصی ترجیح دهند و درِدفتر یا انجمن و یا موسسه خود را مهر موم کنند وبا نهیب و نصیحت به اطرافیان فرصت سوءاستفاده ها را از فرصت طلبان بگیرند.
21شهریور1379 این شخصیت اخلاقی به بهانه ایست قلبی ، لباس هجرت پوشید و با صعود به سوی معبود متعال همه نزدیکان ، دوستان وعلاقه مندانش را غافلگیر ساخت. امسال (1395) ، این روز با روز عرفه مصادف شده است تا تلنگری باشد که ما در جهت شناخت طلایه داران راه اعتدال و منادیان صراط مستقیم بیشتر همت کنیم و از مکتب و مسلک حیات بخش آنان به گونه منطقی و جدی الهام والگو بگیریم.
