از ايام قديم پل‌ها يكي از ابزارهاي دست‌ساز بشر براي ايجاد ارتباط بيشتر با اقوام و ممالك ديگر بوده و نقش زيادي در تبادل اقتصادي، اجتماعي، سياسي و فرهنگي ملل داشته است. استان آذربايجان شرقي نيز به واسطه دارا‌بودن مرزهاي مشترك با كشورهاي ديگر و ضرورت ارتباط با آن نقاط و نيز به دليل اهميت فراواني كه از گذشته در بين شهرها و روستاهاي همسايه داشته همواره در ساخت و احداث پل‌هاي زيبا و محكم پيشتاز بوده است.
هرچند اكنون بيشتر آن پل‌هاي زيبا به نوعي تخريب و بلااستفاده شده و به ترميم و بازسازي اساسي و كلي نياز دارد، اما همين پل‌ها نماد ارتباط نقاط مختلف شهرها و كشورها با يكديگر است كه روي رودخانه‌ها و آب‌هاي روان يكه‌تازي مي‌كند. يكي از پل‌هاي قديمي و معروف استان آذربايجان شرقي، پل «آجي‌چاي» است. اين پل در شمال غرب تبريز روي رودخانه تلخه‌رود «آجي‌چاي» قرار گرفته است. پل آجي‌چاي با ۱۶ دهنه به طول صد متر و عرض پنج متر همواره بر اثر طغيان‌هاي تلخه‌رود و گاه نيز توسط متجاوزان به شهر تخريب و پس از چندي دوباره ترميم و بازسازي شده است. 
پل قاري (قاري كؤرپوسي) يا پل چراغ يكي ديگر از پل‌هاي تاريخي و مشهور شهر تبريز است. اين پل در خيابان ثقه‌‌الاسلام و روي رودخانه مهران‌رود واقع شده است. اين پل با سرستون‌هاي كله‌‌قوچي و چراغ‌هاي قديمي خود كه در اواخر دوران قاجار ساخته شده، زيبايي خاصي به پل و محيط پيرامون خود داده و ارتباط بين بازار بزرگ و بخش شمالي شهر شامل ششگلان و شتربان را برقرار مي‌كند.
پل قاري شامل هشت دهنه با قوس‌هاي مدور است. گفته مي‌شود براي نخستين بار روي اين پل تاريخي تيرهاي چراغ برق نصب شد. پل سنگي تبريز كه به پل حاجي‌عظيم نيز معروف است، از ديگر پل‌هاي قديمي كلانشهر تبريز محسوب مي‌شود. طبق شواهد موجود، اين بنا در دوره قاجاريه و توسط شخصي به نام حاجي عظيم ساخته شده است. سنگ‌نبشته‌اي مستطيل منصوب بر پايه جنوبي پل وجود دارد كه به تاريخ ۱۳۶۳هـ.ق و با خط نستعليق نوشته شده است.
پل ونيار تبريز از ديگر پل‌هاي تاريخي شهر تبريز است كه قدمت ساخت آن به دوره صفويه برمي‌گردد. اين پل داراي سه دهنه بوده و مصالح آن سنگ تراش و آجر با ملات گچ و آهك بوده و روي رودخانه آجي‌چاي بنا شده است. كف پل سنگفرش بوده كه بعدها آسفالت شده است. پل داراي دو طاق جناغي و يك طاق رومي است. يكي ديگر از پل‌هاي تبريز، پل منصور است كه به احتمال قوي به دليل واقع شدن در خيابان منصور به اين اسم معروف شده است. اين پل از آثار دوره قاجار بوده و داراي پنج دهنه است. مصالح به كاررفته در بنا، سنگ و آجر و به علت رطوبت بالا از ملات ساروج استفاده شده است.
پل‌هاي خداآفرين نيز روي رودخانه ارس و به فاصله حدود صد متر از يكديگر احداث شده است. يكي از اين پل‌ها منسوب به دوره سلجوقيان بوده و ۱۶۰ متر طول داشته كه ۱۲۰ متر آن متعلق به جمهوري اسلامي ايران و ۴۰ متر آن متعلق به جمهوري آذربايجان است.
اين پل از ۱۵ طاقي جناغي و هلالي با ابعاد نامساوي تشكيل شده است. اتكاي پايه طاق‌ها بر صخره‌هاي طبيعي بستر رودخانه ارس، علت نامساوي بودن آنهاست. مصالح ساختماني اين پل سنگ‌قلوه ها و لاشه در قسمت پايه‌ها و آجر در ساختمان طاق‌ها و ملات آن آهك و گچ است.پل دوم خداآفرين حدود ۱۲۰ متر طول دارد و داراي ده طاق است. اين پل منسوب به دوره صفوي و از سنگ تراشيده با ملات گچ و آهك ساخته شده است.
متاسفانه اين پل‌ها از منظر ميراث فرهنگي و از كاركرد گردشگري چندان مورد توجه قرار نگرفته است. پس از اين نيز كه ميان سد خداآفرين و سد قيزقالاسي قرار خواهند گرفت، معلوم نيست دسترسي به اين پل‌ها براي گردشگران چگونه خواهد بود. هرچند امروز نيز تعريف خاصي براي گردشگري ندارد و راهنما و كتيبه‌اي كه آنها را معرفي كند، در محل موجود نيست.پل ليلان، يكي ديگر از پل‌هاي تاريخي استان آذربايجان شرقي است كه از آثار دوران ايلخاني بوده و در يك كيلومتري جنوب شهر ليلان و روي رودخانه ليلان‌چاي شهرستان ملكان بنا شده است. پل دختر نيز از ديگر پل‌هاي زيبا و قديمي استان است كه در دامنه شرقي قافلانكوه و در فاصله ۲۰ كيلومتري شهر ميانه و روي رودخانه قزل‌اوزن ساخته شده كه در اصطلاح محلي به «قيزكورپوسي» معروف است. اين پل تاريخي داراي سه دهنه بزرگ با پايه‌هاي آجري است كه روي آب‌برهاي سنگي قرار گرفته است.
منبع : اهراب نیوز