این مقاله به پیش بینی وضعیت شهرستان میانه در حدود 620 سال بعد؛ یعنی در سال 2010 شمسی می پردازد. پس قبل از شروع به مطالعه ی آن حتما دقت کنید که خود را در زمان گفته شده فرض کنید و طوری فکر کنید که گویی هیچ چیز از میانه و گذشته ی آن نمی دانید تا جذابیت این نوشته برایتان دو چندان شود! این مقاله صرفا جهت خنده نوشته شده و هیچ ارزش دیگری ندارد! (آره جون خودم!)
بسمه تعالی
ميان
جغرافیا:
موقعیت و وسعت
شهرستان میان مرکز استان میان بوده و در مرکز آن واقع شده است. استان میان (نهصد و پنجاه و هشتمین استان کشور) یکی از استان های شمالی کشور می باشد که از شمال به استان آذربایجان جنوبشرقی، از غرب به استان سهند، از جنوب به استان زنجان و از شرق به استان اردبیل جنوبی محصور می شود. این استان با وسعت حدود 10000 کیلومترمربع یکی از پهناورترین استان های شمال کشور است که بعد از استان آذربایجان شمالشرقی بزرگترین استان فدرال آذربایجان محسوب می شود.
میان، کندوان، ترکمنچای، بستان آباد، تیکمه داش، هشترود، نظرکهریزی، چاراویماق و شادیان، 9 شهرستان این استان می باشند. (البته این استان در بدو تشکیل 10 شهرستان داشت که دوازده سال پیش با تصویب دولت شهرستان کاغذکنان از استان میان جدا و به استان زنجان پیوسته شد)
شهرستان میان از سه بخش مرکزی در شمال، کوله بوز در جنوبغربی و قزل اوزن در جنوبشرقی تشکیل شده است. هر یک از این بخش ها از دهستان های گوناگون تشکیل شده که نام بردن تک تک آنها موجب اطاله کلام می شود.
کوهها
شهرستان میان به طور کلی کوه ندارد. از بلندترین نقاط این شهرستان می توان به «کوه آبی» در جنوب شهر میان اشاره کرد که هم اکنون سنترال پارک میان بروی آن واقع شده است. البته نا گفته نماند در گذشته رشته کوه قافلانتی شامل زیباترین و مرتع ترین کوه های موجود در میان بوده که برای احداث آزاد راه هوایی زنجان-تبریز با خاک یکسان شد. چرا که ارتفاع این کوه از برد اولین نسل خودرو های پرنده بیشتر بوده و گذراندن این مسیر پر پیچ و خم بین دره ها برای این خودرو ها با آن سرعت بسیار دشوار بوده است. برای همین در آن دوران به منظور ساخت آزاد راه هوایی زنجان تبریز که از خود میان عبور می کرد این رشته کوه حذف گردید. البته امروزه با همگانی شدن دستگاه های تلپورتر این اتوبان هم بی استفاده شده و کارشناسان در حال مطالعه برای تاسیس پایگاه فضایی جدیدی در این محل هستند تا مردم مجبور نشوند برای سفر های کوتاه فضایی به تبریز یا کرج بروند.
رود ها
چندی پیش به منظور جلوگیری از ریخته شدن آلودگی های هسته ای توسط رود های میان به دریای منجیل، کلیه رود های میان به شبکه فاضلاب متصل شدند و بستر خشک شده رود ها نیز به پیشنهاد یکی از اعضای شورای شهر جدول کاری شدند. البته به علت نامناسب بودن جدول های استفاده شده، میان چندین بار شاهد وقوع سیل های اسیدی شد که اعتراض مردم باعث شد شهردار فعلی جدول ها را به حالت قبلی برگرداند.
تاریخ:
وجه تسمیه
به گفته ی مورخان نام میان در گذشته میانه بوده که به مرور زمان حرف «ه» از آخر آن حذف شده.
آثار
قلعه دختر
این بنای تاریخی با نمای مرمری خود بروی تپه ای در شمال شهر میان قرار دارد و در گذشته به کل شهر اشراف داشته است. گفته می شوند از این قلعه به عنوان دژ و سنگر علمی استفاده می شده و اعضای آن همگی جویای دانش بوده اند که به این جهت به آنها دانشجو گفته می شده. علت نام گذاری آنرا تعداد زیاد دختران در آن در قرن 15 شمسی نقل کرده اند که گفته می شود پس از سال 1414 شمسی 100% دانشجویان آن دختر بوده اند.
پل تاریخی میان
این اثر جز آثار تاریخی عجیب میان می باشد. چرا که امروزه با وجود گذشت بیش از 600 سال از ساخت آن هنوز مورد استفاده قرار می گیرد! شهرت فراوان این پل به علت مدت ساخت بی نظیر آن است. به گفته مورخان ساخت این پل 43 سال طول کشیده است. این پل نهایتا در سال 1429 به بهره داری رسید. البته عده ای می گویند در گذشته پل دیگری در کنار این پل وجود داشته است که تا کنون هیچ مدرکی جز چند عکس از آن یافت نشده است.
ارگ تاریخی میان
از ارگ ها در گذشته های خیلی دور برای اداره و حکومت بر شهرها استفاده می شده ولی کاربری ارگ میان هنوز مشخص نشده است. باستان شناسان می گویند مدارک و آثار باقی مانده از آن نشان می دهد ارگ میانه هم همین کاربرد یعنی حکومت بر شهر را داشته است ولی اسناد کافی نیست و این ادعا هنوز ثابت نشده است. این ارگ در گذشته 20 طبقه بوده است که بر اثر زلزله 1 ریشتری میان در روزی که ساخت آن پایان یافت، 4 طبقه از آن ریخت و از آن موقع بصورت بلااستفاده رها شده است.
مردم شناسی:
زبان
زبان محلی مردم میان همانند سایر مردم آذربایجان فارسی است. اثبات فارسی زبان بودن منطقه در حوصله این مقاله نیست و علاقه مندان به مراجع معتبر مراجعه نمایند. آنچه در اینجا سخن از آن است، زبانی است که اکنون در میان بدان تکلم می کنند، یعنی زبان فارسی. زبان کنونی میان و تمام آبادی های آن صرف نظر از قدمت و سابقه آن فارسی است.
نژاد
نژاد مردم میان بر خلاف نوشته های موجود ترک نیستند و همه ی ترک های آن به تهران مهاجرت نموده اند. هم اکنون اکثریت نژاد مردم میان گیلک و کرد می باشند.
فولکور
مردم میان از گذشته دارای آداب و رسومات خاص خود بوده اند. برای مثال در گذشته های دور جوانان بعد از ظهر ها در خیابانی موسوم به شمالی تجمع کرده و عمل شایسته صله رحم را با پرسیدن حال سایرین با سوال هایی نظیر "چطوری خوشگله؟" و "ناهارتو خوردی جیگر؟" انجام می داده اند.
همچنین رسم بوده است در ایام خاصی از سال (از مهر ماه تا خرداد) پسران ساعات خاصی (7 صبح و 12 ظهر) را در مقابل درب مدارس دخترانه تجمع نموده و از ورود و خروج اقوامی به نام زید از مدرسه مطمئن می شده اند.
البته سنت ها و آداب و رسوم مردم میان بسیار پیچیده بوده است که بررسی کامل آن از عهده بحث خارج است.
مشاهیر:
عین الآسفالت میانجی
از عین الآسفالت میانجی که در اواخر قرن 14 شمسی شهردار میان بوده است همواره به عنوان فردی نیکو یاد می شود. وی تنها کسی بود که در طول تاریخ میان توانست کل شهر را آسفالت نماید و شهرتش هم در همین است. وی تا آخرین لحظه عمر برای آسفالت کردن خیابان ها کوشید و در همین راه زیر غلتک شهرداری ماند و اینگونه بود که این شمع فروزان خاموش گشت.
روحش شاد یادش گرامی.
مهندس محفوظ
ایشان تنها میانی ای بودند که نامش در کتاب رکورد های گینس ثبت شده است. وی توانست 15 دوره ی 4 ساله (مجموعا 60 سال) به مجلس راه یابد و به همین جهت رکورد پر سابقه ترین نماینده دنیا را شکست و نام خود و میان را جاودانه ساخت. سرانجام در سال 1429 با شنیدن خبر بهره برداری از پل جدید راه آهن دچار حمله قلبی گشت و مردم میان را تنها گذاشت. هنوز کسی به ارتباط این پل با ایشان پی نبرده است.
از خدمات ارزنده ایشان می توان به آوردن اتوبان هوایی زنجان تبریز به میان اشاره کرده که قبلا به آن اشاره شده است.
حسین پوربهرامی
دقیقا مشخص نیست که ایشان برای میان چه کار کرده اند ولی چون پارتی ایشان ضخیم بوده است نامشان را در بین مشاهیر نوشتم!
پایان!
موفق و موید باشید!
