تاش مسجيد : نوشتاري آزاد با تركي كهن 800 ساله با گويش ميانه

امکان درج دیدگاه برای این مطلب وجود ندارد.

درراه مانده

۹۰/۵/۲۴ ۱۴:۰۸

حالاا! کاش بی همتی خود در رفع بی سوادی تان ومطالعه ی آثار وتتبع احوال بزرگان این سرزمین را به حساب بی غیرتی ایشان ننویسید وجهل شما دلیل عدم چیزی نیست.

حالا

۹۰/۵/۲۴ ۰۰:۵۸

چرا نظامی گنجوی که مدفنش تو اذربایجانه وقبل از حمله مغول میزیسته یک بیت شعرترکی نداره/؟احتمالا خیلی بی غیرت بوده

اسماعیل

۹۰/۵/۱۴ ۰۱:۱۸

محمد صادق بی! ایندیکی بو سیته نین قاپاتماغینا قرار وئریبسیز و یا زوروندا قالیبسیز و سیته نین یییه سی اولارکن بو حاققیز واردیر خواهیشیم بودور 16 جلسه لیک درسلیگ لری بوردادا سون هدیه اولاراق یوکله یه سیز. هر گون بیر جلسه لیک. آلفونس دوده نین «سون درس» یا «آنا دیلی» یازیسی کیمی... بو یول اوزون یولدور قیزیل اوزن کیمی...

اسماعیل

۹۰/۵/۱۳ ۱۸:۲۴

چوخ گؤزل و قوللانمالی بیر یازی... منجه بو یازی و اؤزللیکله باخیشلاری کی آردیجا گلیب بیر گرچگی بللندیریر: میانا سسین گؤروش ائده نلرینین چوخو اؤز آنا دیللرین دوزگون اوخویوب یازماسین همیده اؤز تاریخلرینی آیدینجا بیلمه سینی ایستیرلر، منجه بو ایشی بو سیته ده یالنیز محمد صادق بی باشلایا بیلر (بیر سیرا ندنلره باخاراق). منیم محمد صادق بی دن بیر ایستک و خواهیشیم بودور بیر سیرا آنادیلی درسلیکلری هر هفته اوچون میانا سسینده حاضیرلیب یاییملاسینلار. بیلیمین زکاتی یایماسیدیر دئمیشلر! ************** محمدصادق نائبی: اسماعیل بی! سایتین قاپالان چاغی یئتیشمیشسیز. منیم 16 جلسه تورکجه درسلیگیم ایندی سایتلاردا واردی آمما بو سایتدا یوکله مه دیم.

مسعود

۹۰/۵/۱۲ ۱۴:۳۷

-------------- سمانه قره داغی: بردم پیش استادم. از خوندن متن خندش گرفت. بعدشم گفت: خیلی از این کلمات فارسی هستند مثلا قول به معنای نوکر همان غول هست --........................................................................ خانم قره داغي لطفا به استاد گراميتان بفرماييد لغت زير را تفسير كنند ( قوللوقچي ) ........ اگر كمي دقت كنند همان خدمتكار است

مییانالی

۹۰/۴/۲۶ ۲۲:۰۳

لیلا عراقی : 1390/4/26 - 20:56:19 آقای نائبی لطفاً مدارکی رسمی و مستدل از نوشته های ترکی قبل از حمله مغول ارائه دهید. *************** محمدصادق نائبی: یعنی اگر نمونه نیآورم واقعاً تصور می کنید آذربایجان با حمله مغول، ترک شد؟ ================== مییانالی : آیا نوشته ای غیر ترکی (غیر از اشعار فارسی که شاعران ترک زبان سروده اند و همه از آن آگاهند) قبل و بعد از مغول و قبلتر و بعد تر از آن وجود دارد؟ *************** محمدصادق نائبی: بنده متوجه نشدم سئوال دارید یا نه؟ و خطابه شما بنده هستم یا خانم عراقی؟ لطفاً شفافتر صحبت کنید.

لیلا عراقی

۹۰/۴/۲۶ ۲۰:۵۶

آقای نائبی لطفاً مدارکی رسمی و مستدل از نوشته های ترکی قبل از حمله مغول ارائه دهید. *************** محمدصادق نائبی: یعنی اگر نمونه نیآورم واقعاً تصور می کنید آذربایجان با حمله مغول، ترک شد؟ با کدام فرهنگ و تمدن؟ چند شبه این پالایش صورت گرفت؟ با کدام دانشمندان و ادیبان؟ چرا از ترکی مغولی، ترکی آذربایجانی به وجود آمد؟ چرا در این 200 سال یکه تازی فارسی در ایران، حتی لهجه یک روستایی عوض نشده چه برسد به از بین رفتن ترکی در یک روستا؟ آنهم با هزاران ساعت برنامه ی شبانه روزی صدا و سیما و نشریات و اینقدر فضلا و ادبا؟ چرا فقط آذربایجان ترک شد و خراسان که شباهت نژادی و قرابت جعرافیایی زیادی با مغول دارد، ترک نشد؟ اگر ما ایرانی ها اسرائیل را نابود کنیم آیا یک شبه زبان عبری آنها عوض می شود؟ آنهم نه تغییر به فارسی ایرانی بلکه به فارسی افغانی؟ این ادعا را بگذاریم و بگذریم. و اما چند نمونه از ترکی قبل و همزمان با مغول در آذربایجان: 1 ـ نظامی گنجوی متولد سال 535 هجری و یکی از پنج ستون اصلی شعر و ادبیات فارسی می گوید: "پدر بر پدر مرمرا ترک بود". پس در سال 535 لااقل سه ـ چهار جد نظامی ترک بودند. 2 ـ غزلی از شیخ صفی الدین اردبیلی متولد 650 هجری: دئمین کی دردیمی بیلمز، بیلور واللهی ـ باللهی دئسه بیلمم اینانما، آلدادور واللهی ـ باللهی دئدین: هرگز منیم کؤنلوم سنینله مهریبان اولماز دئمه ظالیم، دئمه کافر، اولار واللهی ـ باللهی قییا باخکج، تبسم نازک ائتکج، التفات ائیله منی آخر بو ظالیم اؤلدورر واللهی ـ باللهی "صفی"نی قویما یالقوز، گئتمه گئتمه گئتمه گل گل گل یازوقدور باشینا دؤنوم اؤلور واللهی ـ باللهی 2 ـ سیدعمادالدین نسیمی متولد 771 هجری: ای یاناغیندان خجیل گول ، لاله و حمرا ایلن قانیمی تؤکدو گؤزون هر لحظه مین سئودا ایلن

گرشاسب

۹۰/۴/۲۶ ۱۱:۰۰

همه جای ایران سرای من است. فرقی بین ترک و فارس نیست. حرفهای اختلاف افکن نزنید. *********** محمدصادق نائبي: منيم جيبيم سنين جيبين، سنين جيبين اؤز جيبين! ترك، فارس باشد و فارس، فارس باشد! يك صفحه كاغذپاره ي تركي را برنمي تابيد چه برسد به كتاب، چه برسد به نامگذاري. زمين و زمان را با واژه ي "پارس" پر كرده ايد اما يك نام تركي نمي توانيم استفاده كنيم. پارس آنلاين، پارس خودرو، پتروشيمي پارس، خبرگزاري فارس، پارس صنعت، ... .و اخيراً واحد پول پارسه! چرا ترك و لر و كرد حق ندارند در سردر بقالي خود نام ايراني ـ تركي يا ايراني ـ كردي بگذارند؟ در طول تاريخ يك بار نام پارس قرار شد حذف يا عوض شد (خليج فارس) ميليونها نفر اعتراض كردند (از جمله تك تك ما)، سفرا احضار شدند، وزيران ديدارهاي رسمي را كنسل كردند، در بيانيه هايي آنها را به شدت محكوم كردند و ... اما؟ صدها و هزاران نام تركي روي روستاها و شهرهاي ما چي؟ آيا وقتي قاراچاي را سيه رود مي گذاشتند مي دانستند چه دردي مي كشيم؟ آيا وقتي "اؤللوجه" يا "ائوليجه" را "اولياي جمع" مي گذاشتند از حال درون ما جويا بودند؟ نه! همان بهتر كه اختلاف نيافكنيم و مثل شما فكر كنيم. منيم جيبيم سنين جيبين، سنين جيبين اؤز جيبين!

مهرداد کبیری

۹۰/۴/۲۵ ۱۲:۲۰

: ساغول قارداش یاشاسین میانالی

بیرلیک

۹۰/۴/۲۴ ۱۸:۵۰

این نوشته قسمتی از مقاله نقدی برکتاب"روند ورود ترکان به ایران" به قلم آقای روزبه سعادتی است که برای آگاهی بعضی دوستان متعصب ارائه می گردد : در سال ۱۷۸۸ زبانشناسی به نام جونز که از شباهتهای میان زبانهای سانسکریت ، یونانی ، لاتینی ، آلمانی و سلتی یکه خورده بود فکر کرد که این زبانها ریشه مشترکی دارند. در سال ۱۸۱۳ توماس یانگ این زبان مادر را «هند و اروپایی» نامگذاری کرد.پس از این قومی را که به این زبان تکلم می کردند «آریائی» نامیدند.این نامگذاری توسط زبانشناس بزرگ آلمانی ماکس مولر در سال ۱۸۶۱ رسمیت یافت این قوم فرضی که به وسیله زبانی که خود نیز فرضی بود تعریف شده بودند موضوع مطالعه گروهی از دانشمند نمایان قرار می گیرد که می کوشند تا زادگاه این قوم را معلوم دارند.تناقض میان استنتاجهای آن پوچی این گفته‌ها را نمایان می سازد. در سال ۱۸۴۰ پوت عقیده دارد که آریائیها از دره های سیحون و جیحون آمدند. در سال ۱۸۶۸ بن‌فری سرچشمه آنان را از شمال دریای سیاه میان دانوب و دریای خزر انگاشت. در سال ۱۸۹۲ وی.گوردون چایلد آریاییها را از روسیه جنوبی شمرد. در ۱۹۲۲ پیتر ژیلز مسکن اصلی آنان را مجارستان شمرد و هکذا … این نژاد موهوم مدتها زبانزد اروپاییها بخصوص آلمانیهای نازی استناد به نوشته های یک نویسنده انگلیسی به نام هوستون استیوارت چمبرلین (که در سال ۱۹۱۶ در بحبوحه جنگ به تابعیت آلمان درآمد) قرار گرفت. این ستایشگر شیدای ژرمن ها با استفاده از افسانه مردم آریائی به مدح آلمانها پرداخت و آریائیها را برابر با یک ملت یعنی آلمان یکی دانست. طرفداران نژاد آریایی هم اکنون جز عده ای متعصب نژاد پرست بیش نیستند. ( اصول علم سیاست – موریس دوورژه)... ابن خلدون که در جهان به پدر جامعه شناسی مشهور است و یکی از چهره های جهان اسلام به شمار می‌رود در تاریخ معروف خود می‌نویسد : «و فی الکتب ان ارض ایران هی ارض الترک … فاما علماء الفرس و نسابتهم فیابون من هذا کله » ( در کتابها هست که ایران سرزمین ترکان است اما دانشمندان و نسب شناسان فارس به کلی این مسئله را انکار میکنند). تاریخ ابن خلدون (ج۲ ص ۱۵۴) ناصر خسرو ( قرن ۱۱ میلادی ) در سفرنامه خود تصریح می‌کند که «در تبریز قطران نام شاعری را دیدم. شعر نیک می‌گفت اما زبان فارسی نیک نمی دانست.» (گزیده سفرنامه ناصر خسرو ص۵)

در راه مانده :

۹۰/۴/۲۳ ۱۹:۳۸

به نقل اختصاری از دائره المعارف بزرگ اسلامی(...برخی از پژوهشگران بر این باورند که نام نخستین تبریز در زبان مردم بومی آذربایجان «توری» بوده است که بعدها به شکل «توریز»، و سپس به صورت ادبی و کتابی «تبریز» درآمده است (ذکاء، همان، 152). این گفته چندان بی‌پایه و اساس نمی‌نماید، زیرا این نام در زبان کردی و گویش تاتی به صورتهای «توریز» و «توری» تا به امروز برجای مانده است (همانجا؛ مردوخ، 455) و در برخی از منابع تاریخی، «توریز» نام دیگر «تبریز» عنوان شده است (نک‍ : ابوالفدا، 400) و افزون بر اینها تا چند دهه پیش از این بیشتر روستاییان پیرامون تبریز، این شهر را «توری» می‌خواندند و هنوز هم در برخی از دیه های نزدیک تبریز، از آن میان در ده گنبر، با آنکه مردم به زبان ترکی سخن می‌گویند، تبریز را «توری» می‌نامند (ذکاء، همان، 152، 197، حاشیۀ 9). این نام از دو بخشِ «تو» به معنای گرم و تب، و «ری» به معنای جریان، چشمه و رود تشکیل شده است و روی‌هم‌رفته در گویش فارسی آذری، چشمه یا رود گرم و گرماب معنا می‌داده است (همانجا، حاشیۀ 11؛ رضازاده، 74)...)) خودم:در ادامه عرض می شود ما از 4500سال قدمت وتاریخ حرف میزنیم نه اینکه هفتصد سال قبل احساسات عرفانی یا عاشقانه ی مولوی یا شاعری دیگر به غلیان آمده ودر مورد تبریز چیزی سروده باشد!ما به کلمه وواژگان واسامی کار داریم نه به مفاهیم شعری مخیل وموزون ومقفی.باسپاس **************** محمدصادق نائبی: ممنون از مشاوره تان.

در راه مانده

۹۰/۴/۲۳ ۱۸:۳۰

اگر دخالت درمباحثه ی دو اهل فن وحرف یک عامی محسوب نشود به عرض می رساند توءریز بمعنای ترکی اصیل وقدیمی اش که چشمه سار است معنای دقیق وبا مسمای شهر تبریز است ونظر آقای مهندس نایبی کاملا صادق!وسالها قبل در این مورد تحقیق جامعی صورت گرفته وارتباطی میان تاواراق =تورق وتوءریز وجود ندارد.لازم نیست برای مواردی که مفهوم واضح ونزدیک ذهن هست از خود مان مفهوم بعید از ذهن ببافیم.

محمدرضا سرابی

۹۰/۴/۲۳ ۱۸:۰۶

: آقای نائبی استاد عزیز واقعا آدم نمی دونه چطوری با شما صحبت کنه. صد تا دلیل میارید ما هم که نمی دونیم درسته یا نه. الان هم دو تا اعتراض دارم. یکیش اینکه نژاد ما ایرانی ها آریا هست کجای دنیا نوشتند اوغوز که شما این کلمه رو اختراع می کنید؟ لطفاً نپیچونید و خیلی عامیانه توضیح بدید تا من بفهمم. دومین سوالم در مورد تبریز است. تو رو خدا اینهمه شعر مولوی که میگه شمس تبریزی - شمس تبریزی نمی بینید؟ کجا نوشته تووریز یا توریز؟ آخه اینجوری که صحیح نیست بخاطر فن بیان خوبتون هرچی رو به خورد ما بدید؟ ************* محمدصادق نائبی: استدلال را رد کنید نه اینکه به سحر و جادو و مغلطه و سفسطه متهم کنید. پاسخ یک : دهخدا در واژه غز و اوغز می گوید: "به قبایل ترکان اوغز (غز) اطلاق می‌شود". نژاد آذربایجانیان "اُغُز" یا "غُز" یا همان "اوغوز" است و بارها و بارها در کلام معصومین (ع) آمده و صدها بار در دواوین شاعران پارسیگوی چون مولانا، فردوسی و ... آمده است اما واژه جعلی "آریا" یکبار هم در میان 60 هزار بیت متعصبترین شاعر فارس یعنی فردوسی نیآمده چه برسد به کلام گهربار معصومین (ع). پاسخ دو: شعر از مولوی (دیوان شمس) "توریز" ! بخت یارت به خدا که راست گویی که میان شیرمردان چو ویی کدام داری؟

روزبه سعادتی

۹۰/۴/۲۳ ۱۴:۰۸

: سلام تبریزین آدینا عایید بیر آیری آچیقلاما: وورغولادیغیز تاوور یوخسا "تاواروق" دیوان لغات الترک کیتابیندا احشام و مال التجاره اولدوغو یئرله‌ره سسله‌شیر. دئمه‌لی تبریز اسکی‌لرده ایکی آیری-آیری تاواروق‌‌لاریمیش. مییانانین ایکی پارچا کندینه تای:آغ ته‌وه‌ره (ağ təvərə)-قارا ته‌وه‌ره(qara təvərə). سونرالار بو ایکی پارچا کند گئنیشله‌شیب، بیر بیرینه بیتیشمیش، تورکجه‌میزده اکیزلیک اکین -ایز- آلمیش،ته‌وه‌ریز سونرالار تبریز فورماسیندا ایشلنمیشدیر. نون غنه ایندی‌لیک قاشقای‌لاردا هابئله بیر سیرا تیکان‌تپه‌لی‌لرده ایشله‌نیر. ساغ قالین ************ محمدصادق نائبي: هر حالدا بيزيم فارسجادا ـ توركجه ده سندلريميز وار كي تبريزين كؤكو "تَوريز" و "تَوُريز" ايميش و اونا "تب"+ "ريز" دئمك اودا عرب ديليندن بير آز يونگوللوك دو.

سمانه قره داغي

۹۰/۴/۲۲ ۲۱:۰۵

: آقای نائبی من قصد اهانت نداشتم فقط نقل قول کردم. دوتا سوال دیگه دارم که ازتون می پرسم. بن همان من هست اینکه ادعا کنید بنده از بن اومده قابل هضم نیست. دوم اینکه یکی می گفت ترکهای قدیمی ing داشتند. آیا واقعیت داره یا فقط جوکه؟ ************** محمدصادق نائبی: علاوه بر "بنده" نمونه ای دیگر از وجود فامیلهای "بن" در ترکی می آورم و آن ضمیر "بیز" است. نشانه جمع ترکی کهن "یز" بوده است (اکنون "لار" است). بر این اساس: "دن" به معنای قطره + یز (نشانه جمع) = دنیز (قطرات، دریا). از همین ریشه: دنه، دنه مک، دنله مک، دنه له مک. "سن" به معنای تو + یز = سنیز (تو ها ، امثال تو ، شما) = سیز (تسهیل شده سنیز) "بن" به معنای من + یز= بنیز (من ها، امثال من، ما)= بیز (تسهیل شده) تاوور (نام قومی)+ یز= تاوریز(اقوام تاوور)= تبریز .حالا بعضی ها ادعا کنند که تب زن هارون الرشید در تبریز ریخت و یک زن عرب در یک منطقه ترک نام فارسی تبریز!! را برای این شهر انتخاب کرد. (لطفاً خنده تان را نگه دارید). اوغ (طایفه) + وز (نشانه جمع) = اوغوز (طوایف ساکن آذربایجان و نژاد آذربایجانیان). در مورد سئوال دومتان: ترکی کهن ing نداشت ولی نون غنه داشت. یعنی "نون" داشت که نه "ن" بود و نه "نگ" بلکه بصورت خفیف بین این دو تلفظ می شد. اگر با دهها میلیون نفر ترک چینی ساکن بلاد اویغور، بئش بالیق، یئنگی بالیق، قاراقوم صحبت کنید این نوه نون را الآن هم می شنوید. در ترکی آذربایجان این "نون غنه" به نون کنونی تغییر یافته است اما واژگانی از ترکی که به زبانهای دیگر راه یافته اند کماکان با همان صورت "نگ" باقی مانده اند. مثلاً در زبان فارسی "بانگ" همان صورت کهن "بان" در ترکی هست: بان (آواز)، بانلاماق، بانقیرماق و ... و یا "درنگ" در فارسی همان صورت کهن و دست نخورده "درن" هست. دیرنمک (تعلل ، یک پا دو پا کردن)، دیرنج (ایستادگی)، دیره نیش (مقاومت)، دیرنگن (مقاوم). ریشه ی دیرنمک نیز از "دیر" یا "تیر" گرفته شده که به معنای ستون و استحکام است. تمام

دکتر سبحان ناصری

۹۰/۴/۲۱ ۲۳:۵۶

: درست است که ترکی را بلد نیستم (البته گرامر) ولی هر فارسی هم می داند که ترکیبات ترکی برعکس فارسی است: یاخجی کیشی - مرد خوب. ادعای اینکه ترکی از فارسی بوجود آمده از اون ادعاهاست!

دکتر سبحان ناصری

۹۰/۴/۲۱ ۲۳:۵۴

: آقای نائبی دست مریزاد واقعاً تحسین برانگیز است. ترکی کهن خیلی دلنشینتر از ترکی کنونی به نظر می رسد. برای خانم سمانه قره داغی و استادش هم که از خواندن چنین متنی عاجزند متنی آماده کرده ام که راحت بخوانند. نیازی به سواد و اطلاعات بیشتر از اول ابتدائی هم نیاز نیست: اتل متل توتوله ... . ************** محمدصادق نائبی: لایکلف الله الا وسعها. از هر کسی باید به اندازه خود انتظار داشت. خیلی جدی نگیرید دکتر

در راه مانده

۹۰/۴/۲۱ ۲۲:۵۴

شما استاد هستید لیک خوب می دانم:بوکه جیین هاپسینی آچمیرسان!شرمنده مان نفرمایید.

حسن

۹۰/۴/۲۱ ۲۲:۱۲

خنده دارتر از این نیست که بگویند ترکی یکی از گویش های فارسی است. ساختار زبان ترکی خود بهترین دلیل بر چنین یاوه گویی است . شوونیستها می توانند زبان ترکی را انکار کنند ولی نمی توانند آن را گویشی از زبان فارسی بدانند مگر اینکه بیسواد باشند و کورکورانه حرف بزنند. ************** محمدصادق نائبی: از نظر زبانشناسی ترکی و فارسی را قایناداسان قاریشمازلار! (اگر آن دو را بجوشانی هرگز در هم ترکیب نمی شوند)

در راه مانده

۹۰/۴/۲۱ ۲۲:۰۰

-------------- سمانه قره داغی: بردم پیش استادم. از خوندن متن خندش گرفت. بعدشم گفت: خیلی از این کلمات فارسی هستند مثلا قول به معنای نوکر همان غول هست ------------------------------------------- خداحافظی نکنید آقای مهندس نایبی! سمانه خانم ما هم به بیانات حکیمانه ی استادتان قاه قاه خندیدیم! گیریم که قول همان غول و یا غلام بوده باشد از این استاد استثنایی تان سئوال می کردی که چرا آنها را لغت فارسی پنداشته است؟ قول در ترکی به معنای گوش است و دو تای آن را قولاق گویند. غلام حلقه به گوش را هم که استادتان قطعاً شنیده اینجا هم ذکر جزء شامل مفهوم کلی شده و جانشین آن شده مانند کسی که از دیدن برف در آذرماه حکم می کند که زمستان هم آمد! ضمناً به استاد شاداب و خندانتان گوشزد شوید که غول و غلام دوکلمه ی کاملا عربی هستند و برهان قاطع و معین و لغت فرس و دهخدا و المنجد و قاموس قرآن مآخذ خوبی برای تطلیع الذهن ایشان محسوب می شوند! و در نهایت

سمانه قره داغي

۹۰/۴/۲۱ ۲۰:۵۶

: خودم ترکم ولی نفهمیدم چی نوشته شده بردم پیش استادم. از خوندن متن خندش گرفت. بعدشم گفت: خیلی از این کلمات فارسی هستند مثلا قول به معنای نوکر همان غول هست. قدیما چون نوکرها درشت اندام و زمخت بودند به آنها غول می گفتند که در ترکی قول گفتند مانند مسجد قولی که در این متن نوشته شده. **************** محمدصادق نائبی: با عرض سلام و احترام خدمت سرکار خانم و استاد! بزرگوارتان، لطفاً توضیح ذیل الذکر را مزید بر اطلاع ایشان انتقال دهید: خنده دار این است که "قول" را همان "غول" بدانیم و در توجیه آن اینقدر داستان ببافیم. اتفاقاً "قول" ها بخاطر تغذیه ضعیف، هیکلی نحیف داشته اند که گاهی وزن آنها با جمیع لباس و کفشهایشان 40 کیلوگرم نمی شد. نمی دانم ایشان از کدام "غول"ها صحبت می کنند. یکی از خطابه های ترکی، خطابه ملکی ـ عاطفی هست که اکنون حتی در دیگر زبانها نیز ریشه دوانده است. مانند: خانوم = ای خان من= ای سرور من = خانم (فارسی) بیگوم = ای بیگ من = ای سرور من = بیگام Begam (انگلیسی) و بیگم (فارسی) قولوم = ای نوکر من = غولوم = غولام = غلام (عربی). تبدیل قاف به غ را در ایلغار (در اصل ایلقار) یا غاز (قاز) نیز می توان ردیابی کرد. خداحافظ خانم قره داغی.

در راه مانده

۹۰/۴/۲۱ ۲۰:۱۴

محمدرضا سرابی(sarabi ) 1390/4/20 - 23:21:22 : دین ما اسلام و زبان ملی ما فارسی است و به آن افتخار می کنیم که دانشمندان بزرگ آثارشان را به فارسی نوشته اند. ترکی یک گویش است. چو 100 آید 90 پیش ماست. وقتی صحبت از زبان فارسی است چه نیازی به گویش فارسی هست؟ --------------------------------------------------------------- سرابی جان شاید منظورت (گویش ایرانی)بوده وگرنه با مخاطب کم اطلاعی مانند شما نباید بیش از این محاجه نمود. در مقابل نوشته ی ارزشمندولطیف وحریرگون آقای نایبی اتخاذ موضعی ناشیانه وغیر تخصصی اشتباه علمی است نه بد اخلاقی صرف جوان مسلمان ایرانی ومفتخر به زبانی رسمی که الفبای آنرا هم نمی تواندتلفظ کند!بله:چون که صد آمد-نودهم پیش ماست!اما پیش شما صدی وجود ندارد نهایت دارایی زبانی شما شاید پانزده تا بیست باشد صد نزد نویسنده ای است که کتب وتالیفات بسیار تخصصی در باب زبان و ادب وهنر وشعر ومثل ومتل وآثار فرهنگی دیار ما به فارسی وترکی دارد. آقای سرابی عزیز بهتر است بدانید:در مجامع علمی وتحقیقی در تحریر مطلب علمی خود ویا تنقید از مطلب علمی دیگران استناد به شعار های خوش بر و رو فاقد ارزش واعتبارست.

بي سواد

۹۰/۴/۲۱ ۱۳:۵۳

آقاي سرابي وقتي اينقدر در ضيق سواد و دانش قرار دايد كه تركي را گويشي از فارسي مي دانيد چرا اظهار نظر مي كنيد تا هم آبروي خود را ببريد هم آبروي زبان فارسي را هم اهانت به زبان مادري تان بكنيد؟ حرف نزنيد كه خيلي محترمانه تر است.

سایماز سماواتی

۹۰/۴/۲۱ ۱۰:۱۹

با سلام جناب سرابی نمی دانم شما کی هستید و چقدر مسلمان!!! کشورهای بلاد کفر!!!! از منظر افرادی چون شما به این آیه از قرآن کریم پایبندتر از شماها هستند «از نشانه‌هاي او (خداوند) است، آفرينش زمين و آسمان و اختلاف زبانها و نژادها است، اينها آيات خداوند را براي انسان روشن مي‌سازد. آیه 22 سوره روم» در کشوری مانند سوئیس هر کس به زبان خود می نویسد و می خواند و نیازی حتی به یاد گیری زبان انگلیسی (با این همه گستردگی در دنیا) نمی بیند بطوری که زبان انگلیسی از اولویت های چهارم یا پنجم آنهاست... یا آنها چیزی نمی دانند یا شماها انسانهای ناآگاهی هستید.... ************** محمدصادق نائبي: ممنون از يادآوري اين آيت قرآني.

محمدرضا سرابی

۹۰/۴/۲۰ ۲۳:۲۱

: دین ما اسلام و زبان ملی ما فارسی است و به آن افتخار می کنیم که دانشمندان بزرگ آثارشان را به فارسی نوشته اند. ترکی یک گویش است. چو 100 آید 90 پیش ماست. وقتی صحبت از زبان فارسی است چه نیازی به گویش فارسی هست؟ ******************** محمدصادق نائبي: جناب آقاي سرابي! لطفاً تند نرويد: بير ـ بير حدود 400 نشريه مجوزدار در كشور فعاليت دارند و تقريباً 99% آنها فارسي مي نويسند. غير از شبكه هاي استاني، 18 كانال تلويزيوني و 24 شبكه راديوئي داريم كه تقريباً همگي و هميشه برنامه فارسي دارند. چرا تحمل تنها و تنها يك نيم صفحه تركي را نداريد؟ آنها در يك محيط مجازي كه نه كاغذ اسراف!! مي كند و نه وقت بينندگان محترم را مي گيرد. و اما مع الاسف غالب آثار بزرگان علم و دين ما (نه شعر)در ايران به زبان عربي است نه فارسي. نه شناخت شما از زبان و ادبيات كهن و شيرين فارسي به اندازه بنده است نه عشق و علاقه تان به اين ادبيات. لذا كوركورانه نه از يك زبان حمايت كنيد نه يك زبان را تخريب كنيد. زبان تركي از نظر گرامري و نحوه تشكيل واژه ها هيچ سنخيتي با زبان فارسي ندارد و اگر كسي ادعا كند تركي گويشي از فارسي است هر دو را درك نكرده. تكلم و تسلط به دو يا چند زبان در عرض همند نه در طول هم. تحرير تركي به معناي ترديد فارسي نيست.

در راه مانده

۹۰/۴/۲۰ ۱۹:۳۹

ص. خسروی(sakh ) 1390/4/17 - 23:48:01 : آقای نائبی من مطمئنم شما قدرت اینرا دارید که اثبات کنید سیاه، سفید است و سفید، سیاهه. خودتان هم می دانید که قدمت زبان ترکی در آذربایجان حداکثر به زمان مغول برمی گردد. تازه خیلی ها می گویند به زمان صفویه برمی گردد. چطور شما متنی خلق می کنید که ادعا می کنید آذربایجانیها 800 سال پیش اینجوری صحبت می کرد؟ انگار بروید یک پل بسازید بگویید متعلق به 800 سال پیش است و اثر باستانیه! --------------------------------------------- تاريخ ديرين ترك هاي ايران پـدر در پـدر مـر مـرا تــرك بـود كه هريك به نيرو يكي گرگ بود ( حكيم نظامي گنجوي ) تاريخچه هفت هزار ساله زبان ترکی در آذربايجان یک دهه قبل مقاله‌اي تحت عنوان زبان فارسي و گويش آذري در آخرين شماره نشريه دانشجويي مبين (شماره ششم – اسفند 1380 ) به چاپ رسيد كه سراسر تحريف واقعيت و توهين به زبان و فرهنگ ملت آذربايجان بود كه احساسات قشر طالب علم و دانش دانشگاه را جريحه دار نمود. لذا با اينكه تحريفات نام برده در حد نوشتن جوابيه نمي‌باشد، ولي به منظور آگاهي افكار عمومي دانشجويان تصميم به تنظيم نوشته‌اي كه هم‌اكنون در خدمتتان مي‌‌باشد گرفتيم. در ابتدا قبل از شروع بررسي تاريخي تركي بودن زبان مردم آذربايجان از حداقل هفت هزار سال قبل تا به امروز سخني چند با نويسندة محترم داريم. نويسندة گرامي اطلاعات نادرستي كه جنابعالي سعي در تلقين آنها به خواننده داريد به پيرو سياستهاي شونيستي و پان فارسيستي رژيم پهلوي مي‌باشد، كه بعد از انقلاب اسلامي نيز ادامه دارد، البته از شدت آن كمي كاسته شده است. بنابراين جنابعالي مي‌توانيد از منابع بي‌طرف و بي‌غرض كه بعد از انقلاب به چاپ رسيده براي پي بردن به واقعيات‌هاي تاريخي استفاده نماييد. همانطور كه آقاي خامنه‌اي در سفر خود به استان اردبيل بيان داشتند رمز وحدت ملي ايران نه زبان فارسي بلكه دين مبين اسلام مي‌باشد، و لذا در گفتار و نوشتارهاي خود اين بيانات را مد نظر داشته باشيد و سعي در پياده نمودن سياستهاي فرسودة رژيم پهلوي نفرماييد. همچنين توجه جنابعالي و امثالهم به اين آيه از قرآن بسيار ضروري مي‌باشد: « و من اياته خلق السموات و الارض و اختلاف السنتكم و الوانكم ان في ذالك لايات للعالمين» (سوره روم آيه 22) ترجمه: از نشانه‌هاي او (خداوند) است، آفرينش زمين و آسمان و اختلاف زبانها و نژادها است، اينها آيات خداوند را براي انسان روشن مي‌سازد. اما زبان مورد ادعائي نويسنده مقاله عنوان شده، و ساير منابع وابسته به شوونيسم كه هيچگونه وجود خارجي ندارد و لازم به ذكر است كه اين زبان اختراع جاسوس و عامل انگليسي در ايران (احمد كسروي) مي‌باشد، كه ايشان نيم زبانهاي تاتي و تالشي موجود در بعضي از روستاهاي منطقه مرند را كه متكلمين آن حتي به چند هزار نفر هم نمي‌رسد را به عنوان زبان آذري تلقي كرده كه گويا زبان باستاني آذربايجان نيز بوده. البته اين ادعاها به هيچ گونه پايگاه علمي وابسته نيست، چرا كه كسي از گرامر، قواعد، دستورزبان،‌صرف و نحو زباني جعلي بنام آذري اطلاعي ندارد و قواعد آنرا تدوين نكرده از تاريخ رونق و ادامة حيات آن و كاربرد و قلمرو نفوذ ادعائي آن، فولكلور، داستان، افسانه و آثار برگزيدة نظم و نثر يا ... اثري ملموس ارائه نشده، از نقش زبان ادعائي (آذري) در ادبيات فارسي و زبان تركي و زبانهاي ديگر، ماقبل و مابعد آن چيزي در بين نيست و اگر واقعاً هست در كجا تدريس مي‌شود؟ كسي تا به حال آنرا ياد نگرفته و كسي ياد نداده و اگر وجود داشت، در هفتاد سال گذشته بدون شك در دانشكده‌هاي ادبيات خود، جزء دروس اجباري تدريس، و جزء مواد درسي مؤسسات عالي يا در برنامه درسي دبيرستانها قرار مي‌گرفت.1 همچنين زبان تركي كه به ادعاي نويسنده در زمان صفويه به ميان آمده (يعني كه به قول ايشان سابقاً وجود نداشته) هم قبل و هم بعد از صفويه آثار ارجمندي بر جاي گذاشته است كه تعداد آنها بالغ بر صدها كتاب، رساله و اثر علمي، ادبي، فلسفي، شعر، نظم و نثر مي‌باشد كه بعضي از آثار ماقبلي صفوي عبارتند از: قوتاد، قوبيليك، نهج الفراديس، عتبه الحقايق، صحاح‌العجم، اغوزنامه، ديوان الغات الترك محمود كاشغري و صدها اثر ديگر كه طبعاً براي نوشتن آنها پشتوانه ادبي هزاران ساله لازم است كه با فرض آذري بودن تركان آذربايجان نمي‌توان كتابهاي خلق الساعه نوشت. اما جالبتر اينكه حتي يك كتاب يا ديوان به زبان آذري وجود ندارد.2 ولي استحكام زبان تركي تا آنجاست كه توانست زبان عربي را كه جزو زبانهاي با قاعده و گستردة دنياست پس از حملة اعراب در آذربايجان، منزوي و مستحيل كند چنانچه زبان عربي وارد آذربايجان نشده و ادامه حيات نداده است.3 همچنين نويسندة محترم مقالة نام برده و مدافعان زبان آذري، گاه سلجوقيان، گاه غزنويان، گاه مغولها و گاه صفويان را موجب تُرك شدن تركهاي آذربايجان مي‌دانند. اما كسي كه كمترين اطلاعي از تاريخ داشته باشد، به خوبي مي‌داندكه مغولها از چين تا غرب آفريقا و از سيبري تا اقيانوس هند را تحت حكومت داشتند و خانهاي مغول بر تمام آسياي ميانه و هندوستان و ايران حكمراني مي‌كردند پس چرا مردم ساير مناطق غير ترك زبان را ترك نكرده‌اند؟ سلجوقيان، غزنويان، اتابكان، صفويان و مغولها كه همگي ترك بودند در ساير نقاط ايران بيش از آذربايجان حكومت كرده‌اند و پايتخت ديرپاي صفويان و سلجوقيان، اصفهان بوده و شهرهاي تبريز ، مراغه و اردبيل كمتر به عنوان پايتخت حكومتهاي فوق بوده اما چرا در اين بين فقط مردم آذربايجان ترك شده ولي مثلاً مردم اصفهان ترك نشده‌اند و چگونه بعد از هفتاد سال تبليغات با استفاده از بيت‌المال و وسايل ارتباطي پيشرفته و آموزش اجباري فارسي، تركهاي آذربايجان فارس نشده‌اند، اما در زمان فلان شاه، باعدم وجود حتي يك صدم از اين امكانات مردم غير ترك يكباره ترك شده‌اند؟ و چرا اينگونه افراد در بررسي زبان مردم آذربايجان از زبان حداقل بيست و پنج ميليون آذربايجاني تُرك، چشم پوشي نموده و به گويش چند هزار نفر به لهجه‌هاي تاتي و هرزني پناه مي‌برند؟ اما به منظور بررسي زبان آذربايجان در طول تاريخ، در ابتدا به بررسي تاريخ اقوام و حكومتهايي كه در آذربايجان بوده‌اند مي‌پردازيم. در مورد ملتهايي كه قبلاً در آذربايجان زيسته‌اند مي‌توان به سومئرها، ايلاميها، هوري‌ها، آراتتاها، كاسسي‌ها، قوتتي‌ها، لولوبي‌ها، اورارتوها، ايشغوزها (ايسكيت‌ها)، مانناها، گيلزان‌ها، كاسپي‌ها و ... اشاره كرد كه زبان تمامي آنها التصاقي و جزو خانوادة زبانهاي تركي بوده.4 از اين ميان سومئريها، ايلاميها و هوري‌ها اقوامي بودند كه اولين تمدنها و مدنيّتها را روي زمين بنا نهادند. با توجه به كتب ارزشمندي چون كتابهاي پي‌يئرآميه، دكتر ضياء صدر، پروفسور دكتر زهتابي و ... مي‌توان به صراحت گفت كه آذربايجان از حدود هفت هزار سال قبل جايگاه تمدنهاي نامبرده مي‌باشد. در اين مورد نيز چندي پيش يك هيأت باستانشناسي آمريكايي – ايراني در تپة حسنلو به كشفهاي ارزشمندي دست يافتند. رهبر اين هيأت (رائبرت دالسون) بعد از تحقيقات فراوان، تاريخ اين منطقه را به ده دوره تقسيم كرد كه اولين دوره حدود 6000 سال قبل از ميلاد و چهارمين دوره مربوط به 1300 سال قبل از ميلاد تا 800 سال قبل از ميلاد مي‌باشد. كه اولين دوره مربوط به هوريها و آخرين دوره مربوط به مانناها مي‌باشد.5 1 – جايگاه اصلي هوريها در هزاره 3 و 4 (600 سال قبل) در آذربايجان و مناطقي از قسمتهاي شمالي زاگرس و كوههاي توروس بود.6 همچنين از ربع سوم هزارة قبل از ميلاد (2400 سال قبل از ميلاد) سند نوشته‌اي بدست آمده كه با الفباي اككد و به زبان التصاقي هوري بوده كه اين سند متعلق به يكي از پادشاهان هوري بنام تيشاري مي‌باشد و نيز نام يكي ديگر از پادشاهان هوريها به نام ساشانار كه در 1450 سال قبل از ميلاد حكومت مي‌كرده نيز معلوم است.7 2 – كاسسي‌ها: درست است كه كاسسي‌ها در آذربايجان نبودند ولي در همسايگي آنها مي‌زيستند. و تقريباً 3000 سال قبل از ميلاد مابين ايلام و مناطقي از آذربايجان ساكن بودند8 و به دليل همزباني و ارتباط سياسي، فرهنگي، اجتماعي تاثير زيادي در تاريخ آذربايجان داشته‌اند. 3 – قوتتي‌ها در 2800 سال قبل از ميلاد و لولوبي‌ها 2500 سال قبل از ميلاد در شرق و جنوب درياچه اروميه و قزوين و همدان ساكن بوده و حكومت كرده‌اند.9 4 – اورارتوها 1000 سال قبل از ميلاد در آناتولي و پيرامون درياچه وان و كوههاي زاگرس و اطراف درياچه اروميه و شهرهاي ماكو و نخجوان امروزي صاحب تمدن بوده‌اند.10 5 – در اوايل عصر 19 قبل از ميلاد، قبايل مانناها با به هم پيوستن، دولت بزرگي در آذربايجان به وجود آورده و حكومت كرده‌اند.11 6 – مادها كه اولادهاي قوتتي‌ها و لولوبي‌ها بودند 670 سال قبل از ميلاد با اعتلاف با مانناها حكومتي قدرتمند به وجود آوردند كه همدان، اراك، ساوه، زرند، سونقور، كاشان، قم ، قزوين ، زنجان و ... تحت حاكميت آنها بوده.12 واما در مورد زبان، همچنين ارتباط زباني مادها و سومئرها دياكونوف در فصل 42 كتاب خود مي‌نويسد كه در ليست نامهاي شاهان ماد يعني قوتتي‌ها، به نامهايي بر مي‌خوريم كه در ليست نام شاهان سومئر مي‌باشد. از ديگر همسايگان مادها كه همزمان با آنها بوده و زبان هردوي آنها از يك خانواده مي‌باشد مي‌توان به ايشغوزها اشاره كرد كه در قرنهاي 7 و 8 قبل از ميلاد در قسمتهايي از آذربايجان زندگي كرده‌اند. برخلاف آنچه كه امروز شايع شده مادها نوة يك قبيلة منفرد بودند كه به اصطلاح از ساير آريائيها جدا شده و در آذربايجان ساكن شده‌اند و نه به رغم عقيدة شايع، داير بر اينكه منابع مربوط به تاريخ ماد فوق العاده ناچيز است، منابع آشوري از قرن هفتم تا قرن نهم قبل از ميلاد نه تنها براي احياي تاريخ باستان آذربايجان كافي است بلكه جزئيات مهمي را نيز روشن مي‌سازد. با تغيير و تحولات در اوضاع سياسي آنروزگار در آذربايجان، هفت قبيله آذربايجان باستان كه قبلاً جزو اتحاديه ماننا و اورارتووساكايي بودند اتحاديه‌اي تشكيل دادند كه بعدها يونانيان باستان آنها را ميديا آنچه ما، ماد مي‌ناميم ناميدند، اين قبايل را هرودوت تاريخ نگار يوناني چنين نام مي‌برد: 1 - بوآساي Bousai 2 - پارتلاكئنوي Parelakenoi 3 - آستروخات Stroukhotes 4 - مغ Magai 5 - بوديو Boudioi 6 - آري زانتوي Ariazantoi 7 - ماد Mid و نيز مطالعه نامهاي شهرها و ولايات ماد نشان مي‌دهد كه آنان آريايي نيستند. بعد از آشنايي با تعدادي از اقوام و حكومتهاي آذربايجان، اينك به بررسي نوع زبان آنها مي‌پردازيم. طبق تقسيم بندي متخصصان زبان‌شناس، كل زبانهاي موجود در دنيا به سه شاخه تقسيم بندي مي‌شود:13 1 – زبانهاي التصاقي كه تمام زبانهاي مربوطه به خانواده زبان تركي در اين شاخه قرار دارند. 2 – زبانهاي تحليلي كه از مهمترين زبان اين شاخه مي‌توان به زبان عربي اشاره كرد (با توجه به اين كه فارسي نيز سي و سومين لهجه زبان عربي مي‌باشد بنابراين فارسي نيز در اين شاخه قرار دارد.)14 3 – زبانهاي هجايي كه از شاخص‌ترين زبانهاي اين شاخه نيز مي‌توان به زبان چيني اشاره كرد. حال با توجه به اين تقسيم‌بندي و با توجه به اسناد تاريخي و علمي به بررسي نوع زبان اقوام ساكن در آذربايجان مي‌پردازيم. طبق تحقيقات هومئل زبانهاي ايلام وسومئر از يك پايه و جزو زبانهاي اورال- آلتايي (التصاقي) مي‌باشد. 15زبانهاي هوري و لولوبي نيز نه، تحليلي و نه هجايي بوده، بلكه آنهانيز جزو زبانهاي التصاقي مي‌باشند.16 همچنين طبق نظريه ماراك دئميكين (آكادئميكين) زبان كاسسي‌ها، ايلامي‌ها، قوتتي‌ها، مادها و مانناها نيز التصاقي بود.17 زبانهاي قوتتي‌ها، لولوبي‌ها همانند بوده و با زبانهاي اورارتوها و هوري‌ها خويشاوند مي‌باشند.18 بدين ترتيب است كه از 7000 سال قبل تا 2500 سال قبل يعني مدت 4500 سال به طور مطلق در منطقه جغرافيايي آذربايجان تنها و تنها اقوام التصاقي زبان (ترك) زندگي و حكومت كرده‌اند . همچنين اگر تاريخ بعد از 2500 سال قبل از ميلاد را بررسي كنيم باز آذربايجان در بيشتر مقاطع تاريخي مستقل از حكومت‌هاي ديگر منطقه بوده، به طوريكه در زمان هخامنشيان آذربايجان در مقابل آرياييها سرفرود نياورده و تا سرنگوني اين حكومت، تمام فرهنگها و آداب و سنن و زبان خود را حفظ كرده همچنين در تاييد گفتة بالا مي‌توان به كشته شدن كورش، شاه هخامنشيان توسط ملكه آذربايجان (تومروس) اشاره كرد.20 در زمان سلوكيان نيز كل آذربايجان مستقل از حكومت سلوكيان بوده و اسكندر نتوانست آذربايجان را به تصرف درآورد.21و در اين مورد استرابو جغرافيدان يوناني مي‌نويسد: در زمان حمله اسكندر، سرداري بنام آتوروپات آذربايجان را از چنگ اندازي اسكــندر محفوظ نگهداشت.22 در زمان ساسانيان نيز آذربايجان مستقل بوده و حتي بعد از شاپور دوم، ساسانيان با هيتي‌ها (هياطله) پيمان اتحاد بستند تا در شمال غرب با روم بجنگد.23 بعد از اسلام نيز تركان اغوز كه شمشير اسلام ناميده مي‌شده‌اند، در آذربايجان حكومت قدرتمندي بنا كرده و با ملازگرد مبارزه كرده و توسط آلپ ارسلان ضربه سنگيني به آنها واردآوردند. بعد از اغوزها نيز حكومتهايي كه در آذربايجان و گاهي در مناطقي از ايران حكومت مي‌كرده‌اند. از جمله غزنويان، سلجوقيان، خوارزمشاهيان، مغولها، اتابكيان، تاتارها، آق‌قويونلوها، قره‌قويونلوها، صفويان، افشاريان و قاجارها تماماً ترك زبان (التصاقي) مي‌باشند. در مورد تركي بودن زبان مردم آذربايجان اسناد و مدارك بسيار زيادي موجود است، مثلاً: ديونيوس پريگت جغرافي‌نگار و شاعر يوناني صدة چهار ميلادي ترك زبانان را ساكن اصلي اين منطقه مي‌داند و نيز محمد عوفي در ذكر خلافت عمربن عبدالعزيز كه از سال 99 تا 101 هجري ادامه داشت، از قيام بيست هزار ترك آذربايجاني سخن مي‌گويد. همچنين اخبار موثّق عبيدبن‌شريعه جرهومي كه شخص معمّر و محترم در دربار اموي بوده در حضور معاويه سخن مي‌گويد: (آذربايجان از سرزمين تركان است) و اين خبر را طبري و به نقل از او بلعمي و حمزة اصفهاني و ابن اثير در كتابهاي تاريخ بلعمي، تاريخ طبري، تاريخ پيامبران و الكامل گزارش كرده‌اند كه از متون معتبر اسلامي به شمار مي‌روند. از ديگر محققاني كه آذربايجان را به عنوان سرزمين تركها نام مي‌برند مي‌توان : ژ . اوپر، قرتيز هومئل، ا . م . محمد اوف، ت . حاجي يف، گ . ا . مليكشويلي، ع . دميرچي‌زاده، تيمور پير هاشمي، يامپولسكي، ي . ك . يوسف‌اف، يومينوس ، وروشل گوگازيان. زكي وليد دوغان، پروفسور دكتر محمد تقي زهتابي و دهها محقق و دانشمند را نام برد. در اين ميان بهتر است به نظر يامپولسكي نيز اشاره كرد كه مي‌گويد: تركها در اطراف درياچه اروميه زندگي مي‌كنند و آشوريها آنها را توروك türük (يامون توروك به معني تركهاي نيرومند) نام برده‌اند و در سنگ نوشته‌هاي اورارتوئي هم سخن از قومي بنام توريخي رفته كه در آذربايجان مي‌زيستند. (اوايل هزارة قبل از ميلاد) و مي‌گويد توروكها يا توريخي‌ها همان تركها هستند. بهر حال ترك بودن ملت آذربايجان از هزاران سال قبل بر همه كس مسلّم مي‌باشد و ديگر نياز به توضيح اضافي احساس نمي‌شود ولي در مورد سابقة تاريخي خود فارسها كمي توضيح را لازم ديديم: برخي از نسب شناسان، فارسها را از نسل «فارس بن يا سور بن نوح» و بعضي ديگر آنها را از فرزندان «فارس بن يوسف بن يعقوب بن اسحاق بن ابراهيم» و بعضي ديگر از نسل «فرزندان يسراسود پسر سام پسر نوح» و بعضي از نسل اسماعيل مي‌دانند. واژه فارس در زبان عربي به معني سواركار بوده و غياث الدين رامپوري در غياث اللغات همين معني را فارس دانسته همچنين به عقيده غياث الدين رامپوري فارسها از نسل «پارس پسر پهلو بن سام بن نوح » هستند.24 مسعودي در كتاب «مروج الذهب » در مورد نسب فارسها مي‌نويسد «فارس» از فرزندان ارم بن افخشد بن سام بن نوح بوده كه او چند ده پسر آورد كه همگي سواركار بودند و چون سوار را بعربي فارس گفتند اين قوم را نيز به انتساب فروسيت و سواركاري فارس ناميدند.همچنين در جايي ديگر خطان بن معلي فارس‌ [ درشعري] در اين باب مي‌گويد: سبب ما بود كه فارسان را فارس گفتند و سواران و سالخوردگاني كه بروز تاخت و تاز، چون گوي بدور هم مي‌پيچيدند از ما بودند. مسعودي در ادامة بحث خود در مورد اصل ونسب فارسها مي‌نويسد : بيشتر حكماي عرب از تيرة نزّار بن محمد چنين گويند و در مورد آغاز نسب مطابق آن رفتار كنند و تعدادي از ايرانيان نيز پيرو اين باشند و انكار آن نكنند25. پس چنانكه از مستندات فوق بر مي‌آيد و بسياري از ايرانيان نيز پيرو اين باشند و انكار آن نكنند. فارسها از نسل اعراب مي‌باشند و نيز چنانچه مي‌دانيم حضرت ابراهيم(ع) فرزندان بسياري داشت كه حضرت اسحاق(ع) و حضرت اسماعيل(ع) از همه معروفترند، بر طبق نظر بعضي از نسب شناسان، فارسها از نسل «حضرت اسماعيل‌(ع) » هستند و در اين مورد مي‌گويند كه وقتي سارا زن حضرت ابراهيم(ع)كنيز خود هاجر را به ابراهيم بخشيد از هاجر فرزندي بنام اسماعيل متولد شد و چون سارا به آن رشك مي‌ورزيد لذا حضرت ابراهيم(ع) او را به سرزمين مكه فرستاد و در همين مكه بود كه حضرت اسماعيل(ع) با زني از قوم بني جرهم ازدواج كرد و نسل فارسها از او پديد آمد.26 همچنين در اين مورد مي‌توان با توجه به آثار مكتوب دانشمندان ايراني فارس، زبان واقعي قوم فارس را كه زبان اكنون آنها نيز منشعب از آن است را تشخيص داد. ما در اينجا به تعدادي از آنها اشاره مي‌كنيم: «سيبويه (دايرة المعارف بريتانيكا جلد1 ، ص 461 ) ، طبري – تاريخ نگار (بريتانيكا ج 1 ،ص 594 ) فارابي فيلسوف (بريتانيكا، ج 9 ، ص 65) ، ابن قتيبه (بريتانيكا ج 11 ص 1021 ) ، ابوالفرج اصفهاني (بريتانيكا، ج1 ، ص 56 ) ابو معشر بلخي (امريكانا، جلد 1 ص 340 ) جابر (بريتانيكا، ج 1 ، ص 46) فارابي (گرانلاروس ج 1 ، ص 902 )‌رازي (گراندلاروس) و ... لازم به ذكر است كه تأليفات تمامي اين دانشمندان به زبان عربي مي‌باشد كه حتي در دانشنامه‌هاي نام برده، خود دانشمندان نيز به عنوان عرب شناخته شده‌اند.27 با توجه به اسنادي كه از تعداد كمي از آنها در اين مقاله استفاده شده، بهتر است نويسندة محترم تاريخ فارسها را با ديدي بدون تعصب و بدور از هر گونه گرايش پان ‌فارسيستي مورد ملاحظه قرار داده و ايراني بودن را نه با معيار فارس بودن بلكه با معيار اسلام بسنجند، همچنين يادآوري كوچكي به نويسندة محترم داريم و آن اينكه با توجه به مقالة ايشان كه در قسمتي از آن نوشته‌اند: [ با توجه به نژاد مردم آذربايجان به راحتي مي‌توان نوع زبان آنها را نيز تعيين كرد] بهتر است در نظر داشته باشند كه به هيچوجه نژاد يك ملت نشانگر زبان خاصي براي آن ملت نيست، چرا كه در آن صورت در دنيا فقط چند زبان وجود داشت، نه هزاران زبان زندة كنوني و از بين رفته قبلي ، و نيز در قسمتي ديگر از مقاله ايشان به آمدن تركان به اين مناطق در قرون پنجم هجري اشاره مي‌كنند كه تعجب خواننده را برمي‌انگيزد، چرا كه در آن صورت دروغ بودن شاهنامه فردوسي كه سراسر توهين به تركها است آشكار مي‌شود. همچنين نويسندة محترم مطالب زير را نيز در خاطر داشته باشند كه يكي از نامدارترين جاسوسان بريتانيا در ايران كه باني و يكي از دست اندركاران فعال تاريخ پان ‌فارسيسم مي‌باشد شاپور . جي . رپورتر است كه با توجه به اسناد و مدارك موجود در آرشيو مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران، مي‌توانيد به حمايت انگليسيها و اروپايي‌ها نه از پان تركيستها، بلكه از پان ‌فارسيستها پي ببريد.28 در ضمن نويسندة محترم، پان‌ فارسيسم را نيز در ليست پانهايي كه تشكيل داده‌اند، قرار دهند. منابع 1 – نقدي بر كتاب زبان آذري نوشته دكتر جواد هيئت 2 - نقدي بر كتاب زبان آذري نوشته دكتر جواد هيئت 3 – سلماس در مسير تاريخ ده هزار ساله – توحيد ملك زاده. 4 – تاريخ ديرين تركان ايران – پروفسور دكتر زهتابي و تاريخ ايلام – پي يئر آميه (ترجمه شيرين بياني) صفحات 3 ، 50 ، 51 ،60، 66 . 5 – آذربايجان در سير تاريخ – صفحه 262 – تاريخ ديرين تركان ايران – پرفسور زهتابي . 6 – تاريخ ديرين تركان ايران – پروفسور دكتر زهتابي صفحه 94 . 7 – تاريخ ديرين تركان ايران - پروفسور دكتر زهتابي صفحه95 . 8 – تاريخ ماد- دياكونوف صفحه 100 . 9 – تاريخ ماد – دياكونوف صفحه 210 . 10 – تاريخ ديرين تركان ايران- پروفسور دكتر زهتابي. 11 – تاريخ آذربايجان – آ.ن قلي اوف صفحه 17 . 12 – تاريخ ديرين تركان ايران- پروفسور دكتر زهتابي صفحه264 . 13 – زبان تركي و لهجه‌هاي آن – دكتر جواد هيئت صفحه 25 . 14 – تحقيقات سازمان يونسكو در مورد زبانهاي دنيا – هفته نامه اميد زنجان چهارشنبه 20 خرداد 78 شماره 286 صفحه 3 . 15 – سيري در تاريخ زبان و لهجه‌هاي تركي دكتر جواد هيئت صفحه 21 . 16 – تاريخ ماد – دياكونوف صفحه 101 . 17 – تاريخ ديرين تركان ايران - پروفسور دكتر زهتابي صفحه254 . 18 – تاريخ ماد – دياكونوف صفحه 99 – و تاريخ ديرين تركان ايران صفحه 95 . 19 – اشكانيان – دياكونوف، ترجمه كشاورز صفحه 116 . 20 – ايران باستان – پيرنيا جلد يك صفحه 452 – 449 و تاريخ ديرين تركان ايران – صفحه 637 . 21 – اشكانيان – دياكونوف صفحه 8 . 22 – تاريخ اروميه – احمد كاويانپور ص 55 – 54 . 23 – تاريخ اجتماعي ايران – مرتضي راوندي صفحه 616 – 611 . 24 – غياث اللغات- صفحه 633 . 25 – مروج الذهب- جلد اول صفحه 231 . 26 – تاريخ گزيده حمد ا... مستوفي به اهتمام دكتر عبدالحسين نوابي - موسسه انتشارات امير كبير، تهران 1366 صفحه 30 . 27 – روزنامه جام جم – صفحه 7 – پنج‌شنبه 2 خرداد 1381 / سال سوم / شماره 586 . 28 – نشريه بهار – شنبه 24 ارديبهشت 1379. *************** محمدصادق نائبی: ممنون از ارسال این مقاله کامل

حسن

۹۰/۴/۱۹ ۲۳:۵۱

دو نقطه جان !! چه شد؟ معلومات زبانی ات تمام شد؟ یا با همین یک جواب مهندس قانع شدی؟

۹۰/۴/۱۹ ۲۲:۴۹

شرمنده عذر میخوام اگه ادعا می کنید (من) ترکی هست میشه بفرمایید در زبان فارسی بجای من چی میگفتند؟ قبل از ترکی چی می گفتند؟ واقعاً خنده داره ******************* محمدصادق نائبی: شرمنده ، دشمنتان بادا ! آیا این سئوال را درباره زبان مادری خود (یا اصلاً زبان غیرمادری ترکی) کرده بودید؟ وقتی هم ترک "من" می گوید هم فارس، قبل از فارسی، ترکها چه می گفتند؟ آیا آن زمان خنده دار نبود؟ یا به اندازه زبان فارسی حساسیت و تعصب نداشتید؟ و اما در مورد کلمات مشترک و بدون ریشه و پشتوانه نمی توان به قطع و یقین ادعا کرد که آن واژه متعلق به کدام زبان است لیکن "من" یک واژه یا ضمیر ریشه دار در ترکی است. صورت اصلی آن "بن" بوده که طبق قواعد اتیمولوژی تبدیل به "من" شده است و در فارسی "بن" نداشته ایم. واژه دیگری از آن داریم بصورت "بنده". بنده به معنای فرد در بند نیست. اگر اینگونه باشد اهانت آمیز است که آدمی به خود لقب "بنده" و در غل و زنجیر! بدهد بلکه این واژه مسمّی ترکیبی است از ریشه "بن" و پسوند "ده". همانسان که "آیدا" ، "بایدا"، "سئودا"، "خیردا" و ... در ترکی خلق شده اند.

حسن

۹۰/۴/۱۹ ۱۰:۱۳

.............................. ********************* محمدصادق نائبی: همان تئوری های قومگرایانه و متعصبانه و خیال پردازی های افرادی چون افشار و کسروی الآن با تعریف و تمجید از صدا و سیمای ما پخش می شود. بله نائبی بی، آتالار سوزی دیر ،آغاجی ایچیندن قورت یئر . بو آد آپاردیغینیز ایکی مانقورت و اولارا اینانان لار بو گون آذربایجان تورکی سین، "آذری" آدلاندیریب و اونو دا "تات " لهجه سینن بیرلشدیرمکله آذربایجان دیلینه و ملیتینه فارس دیل و نژادی نین ایچینده بیر یئر آختاریللار گولمه لی سی ده بودور کی "صدا و سیما" افشار و کسروی نین اوزلرین و آیری دوشونجه لرین قبول ائتمیر آمما آذربایجان و اونون دیلینه و ملیتینه گلنده سن دئمیشگن تعریف و تمجید ایله اولارین دئدیکلرین یاییر.

روزبه سعادتی

۹۰/۴/۱۹ ۰۰:۵۷

: سلام وورغولادیغیز "مای" سؤزجویو "بای"ین آیری فورماسیدیر. بو سؤز ده‌ییشیمی تورکجه‌میزده ایستر-ایسته‌مز اوز وئریب، وئرمکده‌دیر.اؤرنه‌یین "مویون-بویون"،"من-بن".مای یوخسا بای بؤیوک آنلامیندادیر.آنجاق بو بؤیوکلوک ارکک دوشونولن‌له‌ره "بای"، دیشی‌‌له‌ره ایسه "مای" فورماسیندا ایشلنمیشدیر. بیز بو اؤزه‌للییه "اومای" سؤزجویونده توش اولوروق. اومای آذربایجان خالقینین ایکی تانریلیق دؤرونده تانری‌لارین بیریسیدیر.آنجاق او آرتیم گتیرن، یاشاییش وئرن بیر قادین کیمی دوشونولرمیش.بو شؤز شونرالار فارسجایا یول آچمیش، "همای" فورماسیندا ایشلنمیشدیر.بونونلا دولایی بیر سیرا یئرلرده خالق تورپاغی دیشی دوشوندویونه گؤره او یئره بویوکلویو اؤزگولشدیرسین دئیه "مای" لوغتیندن یارارلانمیشدیر. مایانا دئدیییمه قانیت. سؤزو اوزونا وورمادان، دوشونجه‌نین آیری-آیری یئرلرده آیری-آیری ژانرلاردا اوزه گلیب بیچیملشمه‌سینی دانمایاراق،یاشادیغیمیز تورپاقلارین آدینا عایید گؤروشوم، سیزین گؤروشوزله اوست-اوسته دوشمه‌ییر.من آذربایجان دئدیییم تورپاقلارین آدینین اسکی‌سینده ، یئنی‌سینده "اذربایجان" بیلیرم. آنجاق بیر سیرا کیچیک، اوزاقدا-بیجاقدا قالان یئرلرین آدلاری تاریخی،سیاسی ندنله‌ره گؤره فرقلی اولابیلر. سونسوز سایقیلارلا **************** محمدصادق نائبي! روزبه بي! وئرديگينيز ايضاح ايچون اللرينيز آغريماسين.

حسن

۹۰/۴/۱۸ ۲۳:۱۹

بعضی ها آنچنان آسیمیله شده اند که در اظهار نظر نسبت به فرهنگ و زبان ترکی و تاریخ آذربایجان از شوونیستها هم سبقت می گیرند. تمام مطالعات تاریخی شان در حد کتاب تاریخ دبیرستان است و البته گاهی هم مقاله های شوونیستی روزنامه ها را که احتمالا با آن سبزیجات خریده اند می خوانند و طرفه آنکه با این سواد و معلومات خود باخته و دیگر ساخته اظهار نظر مثلا علمی؟! هم می کنند. آتدیم یئره صاحبی گوتیرر. ********************* محمدصادق نائبی: همان تئوری های قومگرایانه و متعصبانه و خیال پردازی های افرادی چون افشار و کسروی الآن با تعریف و تمجید از صدا و سیمای ما پخش می شود.

دکتر اسماعیل انصاری

۹۰/۴/۱۸ ۲۲:۲۱

: استاد جوان آقای نائبی عزیز ! حیف است این متن زیبا و آهنگین و مسجع را پشت مونیتور بخوانم. پرینت گرفتم و چندین بار آنرا مطالعه کردم. واقعاً زیبا و دلنشین است. من که ترکی را دست و پا شکسته از شما یاد گرفته ام و با آثار شما به زبان مادری ام علاقه مند شده ام می ترسم چیزی بنویسم ولی این ترس را کنار می گذارم: بو یازقی منیم کؤنلومی گؤیلره اوچاردیب اونی یازانی اورکدن آلقیشلاییب اونون دوشمانلارین قارقوشلاییرام. ساغ اول اوستادیمیز نائبی بی! ساغ اول! ***************** محمدصادق نائبی: قوجامان اوستادیمیز دوکتور انصاری! سیزین آلچاق کؤنول اولماغینیز و بو کیچیک اؤیرنجی یه بئله سئوگی گؤسترمگینیز منی اوتاندیریر. منسه اوستاد اولام سیز نه سینیز؟ اوستالار یئددی اؤلکه نی گزمیشلر ، من ایلک کویچه نین دؤنومونده قالمیشام.

بهزاد زالی

۹۰/۴/۱۸ ۱۵:۵۶

: بهزاد زالی(BehzadElyar ) 1390/4/17 - 21:11:50 .................. صدای میانه: آقای زالی لطفا مجددا کامنت خود را ارسال کنید. = = = = = = = = = = = = بهزاد : اؤنملی بیر یوروم یازمامیشدیم! حسن بی بیلدیردییی کیمی ساده جه اسکی تورکجه میزین بوگونکو تورکجه میزه چوخ یاخین اولدوغونو بیلدیرمیشدیم. روزبه بیین ده ایضاحلاریندان چوخ فایدالاندیم. منجه مهندیس نائبی-نین بعضی دوستلارین مغرضانه یوروملارینا جاواب وئرمه سی ده بؤیوک اردمه یییه اولماسیندان آسیلی دیر. ساغولون

روزبه سعادتی

۹۰/۴/۱۸ ۱۱:۰۲

: سلام ماحمود کاشغرلی دیوان لغات الترک کیتابیندا "آذ" لوغتین یاخشی فال، خوش یمن آنلامیندا گتیرمیشدیر. دئمه‌لی "آذربایجان" وارلی و اوغورلو ارلرین یاشادیغی یئردیر. اؤنجه‌ده وورغولاندیغی سؤزده(آذی یالنیز بیر ائل آدینا باغلاماق) آذربایجان تورپاقلاری "آذ" ائلی گلمه‌میشدن قاباق نه آدلاندیریلیرمیش، سؤز قونوسونا چئوریله‌بیلر.آنجاق کسین و نئت بیر یانیت وئره‌سی اولماغا دوغرو داها آرتیق آراشدیرما ایسته‌ییر. رحمتلیک میرعلی سیدوف بؤیوک اثرینده-آذربایجان خالقینین سوی کؤکونو دوشونرکن- آذربایجان لوغتین یئترلی قه‌در آچیقلامیشدیر. یاشایین ********* محمدصادق نائبي: روزبه بي! وئرديگينيز ايضاحا گؤره اللرينيز آغريماسين دئيه رك، آذربايجانا اسكي ده "ماي" دئيرميشلر.

ص. خسروی

۹۰/۴/۱۷ ۲۳:۴۸

: آقای نائبی من مطمئنم شما قدرت اینرا دارید که اثبات کنید سیاه، سفید است و سفید، سیاهه. خودتان هم می دانید که قدمت زبان ترکی در آذربایجان حداکثر به زمان مغول برمی گردد. تازه خیلی ها می گویند به زمان صفویه برمی گردد. چطور شما متنی خلق می کنید که ادعا می کنید آذربایجانیها 800 سال پیش اینجوری صحبت می کرد؟ انگار بروید یک پل بسازید بگویید متعلق به 800 سال پیش است و اثر باستانیه! ********************** محمدصادق نائبی: من برای رد این ادعای پان پارسی و متعصبانه، نسخه خطی حدود 800 ساله صفوه الصفا متعلق به شیخ صفی الدین اردبیلی را می آوردم که شش ماه آنرا بازخوانی کرده و منتشر کردم. آنرا در مخطوطات کتابخانه آستان قدس کشف کردم. بس کنید این ادعاهای پوچ "احمد کسروی" را که تلویزیون و رادیوی ما هر روز و هفته نام او را به بزرگی یاد می کند درحالیکه در اواخر عمر خود ادعای پیامبری (العیاذ بالله) کرد و مرتد اعلام شد و جان خود را از دست داد. بله! اگر کسی پلی بسازد و ادعا کند این پل باستانی است باید به عقل او خندید ولی اگر در جایگاه پل یا ساختمان یا قلعه کهن بنایی با همان معماری ساخت تا یادآور آن باشد باید او را تحسین کرد. اتفاقاً بسیاری از آثار باستانی ما احیا شده هستند.

روزبه سعادتی

۹۰/۴/۱۷ ۲۲:۳۶

: ماحمود کاشغرلی دیوان لغات الترک کیتابیندا qədəş-qadaş لوغتین هم‌ظرف آنلامیندا گتیرمیشدیر. ************* محمدصادق نائبی: دئدیگینیز دوغرو دو آمما ایسته دیم دئیم "قاداش"، قارداشین ساده اولموشو دییر. بیرینین کؤکو آنا دیر بیری آتا.

مهدی چهرهء

۹۰/۴/۱۷ ۲۲:۲۵

: سلام آقای نائبی یه سوال داشتم میخواستم معنی (آذربایجان) رو به من مفصل توضیح بدید مرسی. ***************** محمدصادق نائبی: مهدی بی! "آذربی + جان" یا "آذربای+جان" که "جان" پسوند مکان است مانند اوجان یا دلیجان و "آذربی" مانند اسم شما "مهدی بی" خطابه احترام آمیز است. "آذر" یا "آزر" یعنی متعلق به قوم "آز" یا "آس" که قدیماً در منطقه ساکن بودند. "ار" در ترکی یعنی پهلوان و قهرمان یا همان مرد کنونی. مقلوب "آز+ار" می شود "ار+آز" یا آراز که نام رودخانه است. واژه "ار" را در انتهای اسامی کهن ترکی مانند "خزر" نیز می توان یافت. "آذربایجان" یعنی مکان متعلق به اقوام آذ. این نظریه، نظریه پروفسور دکتر صدیق است و بسیاری را نظر بر این است که آذربایجان برگرفته از نام سرداری است به نام "آتروپاتکان"! درهرحال هر کدام فقط یک نظریه است و قطعیت ندارند.

بهزاد زالی

۹۰/۴/۱۷ ۲۱:۱۱

.................. صدای میانه: آقای زالی لطفا مجددا کامنت خود را ارسال کنید.

حسن

۹۰/۴/۱۷ ۱۹:۵۸

نائبی بی، چوخ ساغ اول . بو یازی گوستریر کی 8 یوز ایل بوندان اونجه نین تورکجه سی بو گونکی آذربایجان تورکجه سی نن بلکه یوزده 10 فرقی وار آمما تورکیه تورکجه سینن چوخ آز و دئمک اولار یوزده 5 دن ده آز فرقی وار. مثلا ایندی ده تورکیه تورکجه سینده : شو،کاچ،ییل،تاش،سایغی، اولوس و باشقا سوزجوکلر دن فایدالانیللار و البته بیزده اونلاری کاملا باشا دوشوروک. ***************** محمدصادق نائبی: 800 ایل بوندان قاباق آذربایجانجا ـ استانبولجا دئییشلری بیر ایمیش لر حتی ایندیکی ق/خ/غ فرقللری ده یوخ ایمیش.

محسن رضایی

۹۰/۴/۱۷ ۱۸:۳۴

قارینداش قارداش دی؟ نه ربطی وار؟ قارین و داش؟ **************** محمدصادق نائبی: داش "سنگ" دییر "هم" دی. نئجه کی: قارداش = قارینداش = هم شکم (هم رَحِم) = دو پسر با مادر مشترک = برادر (شاید با پدر متفاوت) قاداش (در ترکیه کاداش) = قاغاداش = قاغا (پدر) + داش = دو پسر با پدر مشترک = برادر (شاید با مادر متفاوت) داداش = دادا داش (یا دده داش) = هم پدر = برادر

مهسا یغموری از تهران

۹۰/۴/۱۷ ۱۲:۰۶

آقای نائبی باسلام خیلی خیلی کیف کردم از خوندن این متن زیبا. چند تا سووال دارم ولی یکیش مربوط به کامنتهاست نه متن شما. 1- چرا راحت نمی نویسید: گلیردی و می نویسید: گلیر ایدی. 2- گلتوردی یعنی چه؟ البته در متن احساس می کنم گتیردی باشه. 3- شو را متوجه شدیم اما خرتنه یعنی چی؟ ********************** محمدصادق نائبی: 1- فعل کمکی "ایمک" سابقاً به طور مستقل استفاده می شد مانند "گلیر ایدیم/گلیر ایدین/ گلیر ایدی" ولی بعداً ادغام شد مانند "گلیردیم/گلیردین/گلیردی" هرچند باز هم بصورت منفک و مستقل استفاده می کنیم. ترکی کنونی تسهیل شده است. مثلاً اکنون فعل "ائیله مک/ائله مک" به اسم قبلی چسبیده و یک ساختار جدید تولید کرده است. مانند: "ایش ائله مک/ باش ائله مک/جوت ائله مک" که شده است: "ایشله مک/باشلاماق/جوتله مک". لذا در ترکی کهن اندکی ثقیل بود و بایستی به همین صورت مجزا تک به تک کلمات را ادا می کردیم. 2- در ترکی "تیر/دیر" نشانه های فعل متعدی یا اجباری یا واسطه ای است. مانند: "آلماق/آلدیرماق" (خریدن/مجبور به خریدن کردن)، "وورماق/ووردورماق" (زدن/کسی را واسطه برای زدن کردن)، "قانماق/قاندیرماق" (فهمیدن/فهماندن). همچنین است "گلمک/گلتیرمک" (آمدن/مجبور یا تشویق به آوردن کردن) که اکنون این فعل بصورت تسهیل شده ی "گتیر" کاربرد دارد که لام در آن حذف شده است. 3- "خرتنه" یا "خیرتانا" همان "قیرتانا" است یعنی "اندازه، تکه، مقداری بریده شده از یک چیز". از فعل "قیرتماق" یعنی بریدن ایجاد شده چنانکه قسمتی از نان را ببریم (چؤرک دن قیرتماق) یا پولی از پدر! گرفتن (ددم دن بیر آز پول قیرتدیم). از این فعل "قیردا" به وجود آمده که بصورت "خیردا" درآمده است (خرد و خرده به فارسی رفته). همچنین "خیردیم" یا "خیر ـ خیردیم" ، "خیریم ـ خیریم" یعنی کم کم و خرده خرده و دهها واژه دیگر که همگی از این فعل استخراج شده است. خرتنه یا خیرتانا یعنی "مقدار و اندازه" یا "تکه ای از یک چیز". و اما پایان سخن یادی از آن چیستانهای فولکلوریک ما: بچه ها دور هم حلقه می زدند. یک نفر کمربندش را درمی آورد یا تکه چوبی می آورد و با تغییر مکرر دست و اندازه چوب به بچه ها می گفت: بیر قوشوم وار شو خرتنه (بچه ها یکصدا: لئیجنه های لئیجنه) دیمدیگی وار شو خرتنه (گوینده با دست اندازه منقار را نشان می داد) قاناد چالار شو خرتنه (لئیجنه های لئیجنه) گوزلری وار شو خرتنه(لئیجنه های لئیجنه) گؤیدن باخار هر نه گؤرر(لئیجنه های لئیجنه) دوشان گؤروب انر یئیر(لئیجنه های لئیجنه) اتی منیم ...تی سنین! سپس شنوندگان پاسخ می دادند. یکی به اشتباه می گفت: "قارقا"! او باید وسط حلقه دوستان می خوابید و همه با دست او را می زدند. البته با دیکلمه یک شعر: "وورون وورون چال ... یالان دئییر یالان دئییر" اما یکی دیگر می گفت: "قارتاق". بله عقاب درست بود و حالا نوبت او بود مشخصات پرنده ای دیگر را بگوید.

روزبه سعادتی

۹۰/۴/۱۷ ۱۱:۵۰

: " او " " شو " " بو " بو اوچ لوغتین یارانماق ندنی، بونلاری ایشله‌دن خالقین اوچ تانریلیق دؤرونه قاییدیر و اوچ دونیایا و اونلارین تانریلارینا ایشاره ائدیر منجه. 1-گؤی دونیاسی و اونون تانری‌سی آنو ، آنا 2-گؤی‌ ایله یئر دونیاسینین آراسیندا حصر اولونان دونیا و اونون تانری‌سی ائنلیل یوخسا یئل تانری‌سی 3-یئر دونیاسی و اونون تانری‌سی بئل سونسوز سایقیلارلا ********************* محمدصادق نائبی: روزبه بی! ساغ اولون وئردیگینیز ایضاحلارا گؤره.

ا.مختاری

۹۰/۴/۱۷ ۰۲:۴۱

: محمدصادق نائبی (در پاسخ یکی از نظرات): ... ضمیر اشاره نزدیک در فولکلور ما هنوز باقی است مثلاً می گوییم: "بیر قوشوم وار شو خرتنه" که "شو" همان "بو" هست. ========= مختاری : همیشه در این بازی و بازیهای دیگر اصطلاحاتی می دیدیم که برایمان نامفهوم بودند ولی متوجه منظور گوینده می شدیم چون اشاره به چوبی که در دستش گرفته بود می کرد و این جملات را تکرار می کرد. ممنون آقای مهندس.

اکبر پاشایی

۹۰/۴/۱۶ ۲۲:۴۷

: بو یازیدا، کئچمیشده ایشلک اولان تورکجه سؤزجوکلری چتینلیک چکمه دن باشا دوشمک اولور.بیر چوخ سؤزجوکلر ایندی ده اشله دیلیر او جومله دن: چاغ، گرکلی سانماق، وارماق، باشقا، آلقیشلاماق، اؤنجه، تاپینماق، اولوس، قادین، گنج و... دکتر حسین پناهی "دده قورقود و ادبیات دونیامیز" کیتیابیندا وئردییی آچیقلامالاردا بو سؤزجوکلرین هامیسینا توش گلمک اولور.منجه بو دوغما تورکجه سؤزجوکلرین، یوزده دوخسان دوققوزون یئنیدن دیلیمیزه قایتارماق گرکلیدیر. یازیلی دیلیمیزی بوتون قونولاردا یازیب ایشلتمکله بو ایش گرچکلشه بیلر. مهندس نایبی دیلیمیزین ایندیکی و کئچمیشینه موسللط اولانلاردان بیریسیدیر.اینشاللا گله جک گونلرده یاخشی بیر فرصت یارانسین، بیلگیلریندن آرتیق یارارلاناق. ***************** محمدصادق نائبی: پاشایی بی! حؤرمتله ، من یازدیغیم سؤزلر سکگیز یوز ایل بوندان اؤنجه یه قاییدیر. سکگیزیوز ایلده بوتون دیللر، یوزلر و مینلر چئوریلیشه دوشر گلیرلر. هانسی فارس ایندیسه کلیله و دمنه یا اوستانی اوخویوب باشا دوشه بیلر؟ تورکجه ده بئله دیر و سکگیز یوز ایلدن سونرا خئیلی سؤزلری و قایدالاری چئوریلیب آمما بیر آز سای سالساقسا، خئیلی سؤزلرین کؤکون تاپا بیله ریک. اؤرنک ایچون "شؤیله"یه ایندی "بئله" دئییریک آمما "شؤیله"نین کؤکو ایسه بیزده قالیب: "ائله دئدی ـ شئله دئدی" یعنی "ائله دئدی ـ بئله دئدی". شئله بورادا شؤیله دیر. یاخود اوستده دئدیگیم: "بیر قوشوم وار شو خرتنه" کی "شو" ائله "بو" دور.

علیرضا قریشی

۹۰/۴/۱۶ ۲۲:۴۱

: خیلی زیبا بود. از خواندن این متن خیلی لذت بردم با اینکه سختم بود.

نادیه سلطانی

۹۰/۴/۱۶ ۱۷:۲۵

: خیلی جذاب و خواندنی بود. دستتان درد نکند آقای نائبی ولی سئوال دارم: ضمیر اشاره نزدیک در ترکی کنونی (بو) هست. در ترکیه (شو) می گویند. شما در ترکی کهن هم (شو) آورده اید هم (شول) و هم (شون). مگر می شود هر سه مورد کاربرد داشته باشند؟ همچنین (دیمک)، (سؤزلمک)، (آیدی) همگی در یک معنی هست. چرا باید در یک زبان همزمان چند لغت کاربرد داشته باشند؟ ******************** محمدصادق نائبی: پاسخ سئوال اول: ضمیر اشاره دور/نزدیک در ترکی آذربایجانی "شول/اول" بوده که بصورت تسهیل شده "شو/او" هم می گفتند. در حالت جمع هم شوللار/شونلار/شولار و اوللار/اونلار/اولار می گفتند. یعنی در اصل یک ضمیر اشاره برای نزدیک و یکی برای دور داشته ایم. اگر دقت کنیم ضمیر اشاره نزدیک در فولکلور ما هنوز باقی است مثلاً می گوییم: "بیر قوشوم وار شو خرتنه" که "شو" همان "بو" هست. پاسخ سئوال دوم: در مورد وجود چند لغت هم معنی در ترکی و هر زبان دیگر، واقعیت چنین نیست. اینها لغات نزدیک به هم بوده است ولی عین هم نبوده اند. مثلاً در فارسی "گفتن" با "فرمودن" یکسان نیست ولی اگر به زبانی دیگر ترجمه کنیم بایستی فرمودن را در نقش گفتن بیآوریم. در ترکی نیز چنین است. "دئمک" همان گفتن است. "سؤیلمک" سخن راندن و سخنرانی کردن است. "آیماق" فرمودن است یعنی حالت احترام آمیزی از فعل گفتن.

تاش مسجيد :

نوشتاري آزاد با تركي كهن 800 ساله با گويش ميانه

نظر شما

وعده ها

پربحث‌ترین مطالب هفته

پربازدیدترین مطالب ماه

۲۲ آذر سال های گذشته

اخبار روز