تخلیه امن فرایندی است که طی آن افراد یک منطقه یا محله که در معرض خطر قرار دارند یا حادثه ای برای آنان رخ داده است، در نقاط امنی که از قبل تعیین و معرفی شده و امکانات و خدمات مورد نیاز افراد پناهجو در آنها آماده شده، مستقر میگردند. تخلیه امن بخشی از مرحله پاسخگویی و واکنش اضطراری در چرخه مدیریت بحران محسوب میگردد.
معمولأ پس از وقوع زمینلرزه یا در زمانی که خطر وقوع زلزله احساس میشود، به منظور ایجاد شرایط امن برای ساکنان و شهروندان و خارج نمودن آنها از شرایط خطرناک و اجتناب از خطرات ناشی از پس لرزه ها یا مخاطرات ثانویه نظیر آتش سوزی، باید عملیات تخلیه امن به مرحله اجرا گذارده شود.
تخلیه امن میتواند به صورت خودجوش و یا بنا به درخواست مسئولان ذیربط انجام شود. بهعنوان مثال در مواقعی که زلزله رخ داده و ساختمانها آسیب دیده اند و یا هنگامی که چند زلزله خفیف رخ میدهد که قابل احساس باشند، مردم معمولأ خودبه خود نسبت به تخلیه اماکن مسکونی خود اقدام خواهند نمود. در مواقعی نیز که مسئولان لزوم انجام تخلیه امن را بنا به دلایل فوق تشخیص دهند، آنگاه فرمان تخلیه امن را صادر خواهند نمود.
مراکز تخلیه امن شامل کلیه مکانها و فضاهای تخلیه امن میشود که در صورت نیاز، افراد پناهجو به تخلیه امن در آنها استقرار داده میشوند و از امکانات اولیه به منظور تأمین نیازها و احتیاجات افراد پناهجو به مدت ۷۲ ساعت برخوردار است.
مسیر تخلیه، امن ترین مسیری که از طریق آن ساکنان یک محله میتوانند به سرعت و سلامت به مرکز تخلیه امن رفته و در آن مستقر شوند. این مسیرها بایستی قبل از وقوع بحران در واحد همسایگی شناسایی شده و ایمنی آنها مورد بررسی قرار گیرند.
اطلاعات این مراکز تخلیه امن و مسیرهای امن منتهی به این مراکز در شهر تهران هم اکنون در سایت شهرداری تهران در دسترس است، اما در شهر میانه حتی با وجود پشت سر گذاشتن یک زمین لرزه نسبتا شدید هنوز خبری از تعیین این مراکز تخلیه امن نیست.
شهرداری میانه در اولین اقدام پس از وقوع زلزله شب گذشته، جلسه "کارگروه هشدار و اطلاع رسانی ستاد پاسخگویی به بحران شهرداری میانه" را تشکیل داد که خروجی آن اعزام دو دستگاه کمپرسی برای حمل چادر از ایستگاه امدادی هلال احمر به روستای ورنکش و انتشار یک پیام ایمنی در کانال ها بوده که مردم از هرگونه اقدامات غیر ضروری که موجب ایجاد تجمعات مشکل ساز در مراکز خدماتی و جایگاه های عرضه سوخت می شود خودداری نمایید و حتی المقدور سعی کنید تا پایان شب جاری در بیرون از منزل و فضاهای باز سپری کنید.
در هیچ کجای این پیام یا سایت شهرداری میانه به این نکته که مردم در این هوای سرد پاییزی باید شب را چطور در بیرون از منزل و فضاهای باز سپری کنند اشاره ای نشده و همینطور هیچ فهرستی از مراکز تخلیه امن و مسیرهای منتهی به آن منتشر نشده است.
مردم میانه در حالی شب سرد گذشته را با سرگردانی در خیابان های شهر پشت سر گذاشتند که نه تنها از قبل محل اسکان امن و گرمی برای آنها در نظر گرفته نشده بود و نظارتی بر عبور و مرور وسایل نقلیه هم نبود که حتی بعضا با درب بسته سرویس های بهداشتی پارک ها هم مواجه بودند.
در چنین شرایطی، مدیران شهرداری و اعضای شورای شهر میانه نیز امروز در حالی با حضور در روستای آسیب دیده ورنکش و پوشیدن کاپشن های شبرنگ دار اقدام به تهیه تصاویر یادگاری نمودند که تا لحظه نگارش این مطلب هیچ تدبیری برای مدیریت بحران در شهر میانه که محل اصلی خدمت ایشان است نکرده اند و هنوز مراکز تخلیه امن و مسیرهای تخلیه امن منتهی به این مراکز در شهر میانه تعیین نشده است.
اینکه پیش از این مراکز تخلیه امن و مسیرهای امن منتهی به این مراکز در شهر میانه تعیین نشده را میشود به حساب این گذاشت که شاید مدیران شهری فکرش را نمیکرده اند روزی زلزله و بلایای طبیعی دیگر به سراغ ما هم بیایند، ولی اینکه پس از وقوع زمین لرزه ای به شدت زمین لرزه شب گذشته و وقوع پس لرزه های متعدد و احتمال وقوع پس لرزه های دیگر در شب های بعد که باز هم منجر به خروج همشهریان از منازل خود و سرگردانی مجدد آنها در خیابان های سرد شهر خواهد شد همچنان خبری از تعیین این مراکز نباشد، خود گواه از بی برنامگی و ضعف مدیریتی تصمیم گیرندگان و مدیران شهری میانه دارد.
وضعیت مردم میانه در زمان بحران:
وضعیت مردم شهر های دیگر در زمان بحران: