با سلام
در هفته های پیش قرار بود در سوپرگروه تلگرامی میانه برنامه ای با عنوان چالش های فولاد آذربایجان و طرح فولاد میانه را به بحث بگذاریم. در چند روز اخیر شاهد خودزنی دیگری در شهرمان بودیم، میانه ای نماهایی(این افراد رو بنده میانه ای نمیدانم) باعث پایان کار بهترین و کارآمدترین گروه تلگرامی شدند، گویی در میانه قرار هست همیشه جدال خیر و شر به نفع شر باشد. به هر حال با اتمام کار گروه میانه شناسی، تصمیم گرفتم قسمتی از مباحث را اینجا باهم مرور کنیم.
صنعت فولاد به دلیل تاثیر زیادی كه بر روی توسعه صنعتی كشورها دارد صنعت مادر نامیده می شود و به همین دلیل مهمترین و استراتژیکترین کالای صنعتی در جهان محسوب می گردد به طوری که میزان تولید و مصرف آن نشاندهنده پیشرفت کشورهاست و سرانه مصرف فولاد یکی از شاخصه های مهم اقتصادی و صنعتی به شمار می رود.
شکل زیر توزیع تولید فولاد را در قسمت های مختلف جهان، نشان می دهد.
همانطور که در نمودار زیر قابل بررسی است، تولید فولاد در جهان از سال 1950 شروع به رشد کرده و با نرخ افزایشی تا سال 13990به 770 میلیون تن درسال رسید و سپس تا سال 2000 نرخ ملایمی را پیش گرفت اما با ظهور قدرت چین دوبار نرخ افزایشی به خود گرفت و از آن پس تحولات در صنعت فولاد چین منجر به تغییر و تحول صنعت فولاد در جهان را به همراه داشت.
جدول زیر رده بندی کشورهای مهم بر اساس میزان فولاد تولیدی (میلیون تن در سال) را در سال های 2012 تا 2013، نشان می دهد.
نمودار و شکل زیر درصد تولید فولاد خام در سال ۲۰۱۴ را در مناطق مختلف نشان داده است. در واقع حدود نیمی از تولید فولاد خام دنیا در سال ۲۰۱۴ در چین بوده است. میانگین رشد جهانی فولاد در سال ۲۰۱۴ نسبت به سال قبل از آن حدود ۱٫۲ درصد بوده است، که بیشترین رشد در بین ۱۵ تولید کننده عمده فولاد متعلق به کره جنوبی و ایران به ترتیب با رشد ۷٫۵ درصد و ۶٫۲ درصد بوده است. در جدول زیر کشورهای بزرگ در تولید فولاد در بین ۱۵ کشور آمده است.
طبق آمار انجمن جهانی فولاد، ایران در سال ۲۰۱4 میلادی حدود 16 میلیون تن فولاد خام تولید کرد. ایران دارای یک برنامه کوتاه مدت است که طبق آن باید به تولید ۳۵ میلیون تن فولاد خام ظرف چند سال آینده برسد. این کشور همچنان برنامه بلندمدتی را برای رسیدن به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خام در سال دارد که انتظار می رود تا سال ۲۰۲۵ به نتیجه برسد.
براساس سند راهبرد توسعه صنعتی کشور تولید فولاد کشور باید تا پایان چشمانداز بیستساله (سال ۱۴۰۴) به ۵۵ میلیون تن درسال برسد اما آمارها حاکی از آن است که در سال گذشته حدود ۱۶ میلیون تن فولاد در کشور تولید شده است که با میزان درنظرگرفته شده در سند چشمانداز فاصله بسیاری دارد (عقب ماندگی ۲۰ میلیون تنی) و به اعتقاد برخی کارشناسان طرح های در حال اجرا، رسیدن به این ظرفیت تولید را تا سال ۱۴۰۴محقق نمی کنند.
عليرغم اينكه تولید فولاد در ایران سیر صعودی دارد ولی آمار صادرات و واردات نشان می دهد که ایران هنوز توان پاسخگویی به نیاز داخلی خود را ندارد و بیشتر کارخانه های نورد کشور(مثل فولاد آذربایجان) به دلیل عدم وجود شمش و بیلت از ظرفیت اسمی خود نمیتوانند استفاده کنند.
نکته جالب این است که کشورهای بزرگ تولید کننده فولاد خود جزو بزرگترین مصرف کننده های فولاد محسوب می شوند. اخیرا کشورهای پیشرفته تمایلی به افزایش تولید خود نشان نمی دهند، بلکه سعی در افزایش واردات فولاد خام دارند و با روش های تولید ارزش افزوده روی مواد خام خریداری شده ایجاد می کنند و سپس صادرات می کنند. با این کار مشکل آلودگی ها و دیگر مضررات تولید فولاد را نیز رفع می کنند.
در این مجال سعی شد اطلاعاتی مختصر از وضعیت صنعت فولاد در جهان و جایگاه ایران در بین دیگر کشورها به اختصار بیان شود.