مدیرعامل ایمیدرو ضمن اعلام خبرهای جدید داغ معدنی، معتقد است، هنوز در اکتشافات معدن عقبیم. کرباسیان می گوید، تحریم، دلارهای کشور را در هند و چین قفل کرده و بانک های دنیا هنوز در معامله با ایران محتاط عمل میکنند.
به گزارش افکار نیوز، اخیراً مهدی کرباسیان معاون وزیر صنعت ، معدن و تجارت و رئیس هیأت عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و تعدادی از مدیران ارشد این سازمان مهمان خبرگزاری تسنیم بودند که ضمن بازدید از بخش های مختلف خبرگزاری، گفتگوی مشروحی هم با مدیرعامل ایمیدرو در خصوص آخرین وضعیت بخش معدن و چالشهای پیش رو انجام شد.
مهدی کرباسیان دارای مدرک دکترای مدیریت از دانشگاه پیسلی اسکاتلند است و فرمانداری شهرستان نوشهر، معاون وزارت راه و ترابری در امور حمل و نقل، قائم مقام ریاست بنیاد مستضعفان ، معاون وزیر نفت در امور بازرگانی، عضو هیات مدیره و مدیر بازرگانی شرکت ملی نفت ایران، رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی، معاون وزیر و رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران، معاون کل وزارت امور اقتصاد و دارایی، عضو هیات رئیسه صندوق اوپک (وین ـ اطریش)، عضو هیات رئیسه بانک توسعه اسلامی(جدهّ)، عضو شورای عالی بورس و اوراق بهادار، رئیس هیات مدیره و مدیر عامل شرکت منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس(عسلویه)، رئیس هیات رئیسه صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت، عضو هیأت مدیره بانک پارسیان، رئیس شورای عالی جامعه حسابداران رسمی کشور ( دوره سوم )، مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری خوارزمی ( سهامی عام )، عضو فدراسیون جهانی بدمینتون رئیس فدراسیون بدمینتون(88-68)، خزانه دار و عضو هیأت اجرایی کمیته ملی المپیک ، معاون وزیر صنعت ، معدن و تجارت و رئیس هیات عامل ایمیدرو عضو اصلی شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران، عضو هیات امنای سازمان تامین اجتماعی سمت های جرایی وی در 3 دهه اخیر بوده است.
مشروح گفتگو با مهدی کرباسیان را در ادامه بخوانید.
معدن مغفول ماند
** سال‌های سال است که بحث تک محصولی در اقتصاد ایران مطرح و اتکاء کشور به نفت مورد انتقاد قرار می گیرد، از طرف دیگر اعلام میشود که ایران یکی از کشورهای دارای ذخایر غنی معدنی است که این بخش می تواند جایگزین نفت شده و اقتصاد کشور را از حالت تک محصولی خارج کند، اما معلوم نیست معدن چه زمانی جایگزین نفت خواهد شد. ضمن اینکه این نگرانی هست که همان اتفاقات خام فروشی حوزه نفت در معدن هم ادامه پیدا کند و در واقع معدن به شکل خام فروشی جایگزین نفت شود. به نظر می‌رسد در این سی سال از ظرفیت‌های معدن به صورت بهینه استفاده نشده و زیر ساخت‌هایی هم برای تحقق اهداف پیش بینی نشده است؟
کرباسیان: باید بپذیریم که خداوند عنایت ویژه‌ای به مردم ایران دارد. به عنوان نمونه منابع زیرزمینی وسیع در نفت ، گاز و نهایتاً حوزه معدن یکی از این ویژگی‌های سرزمینی ایران است. البته موقعیت ایران هم در منطقه ممتاز بوده و در همسایگی 12کشور قرار دارد به نحوی‌که آنها برای اتصال به دریای آزاد باید از ایران عبور کنند. حتی سابقه فرهنگی و اجتماعی کشور هم مزایایی زیادی دارد که خوشبختانه ایران را در شرایط ویژه و حائز اهمیتی قرار داده است.
باید از این منابع خدادادی استفاده بهینه شود. در سال‌های خیلی دور نفت در کشور درآمد اصلی محسوب نمی‌شد اما در مقطعی و بعد از کودتای 28 مرداد نقش نفت کم کم پررنگ شد و در اواخر دوره پهلوی نفت در واقع یکی از منابع اصلی کشور به حساب آمد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایرانی استقلال اقتصادی در کنار استقلال سیاسی مدنظر مسؤلین قرار گرفت تا بحث خام فروشی تغییر پیدا کند. خوشبختانه در طول این سال‌ها اقدامات مناسبی انجام شد و امروز در استفاده از نفت، گاز و تولیدات پتروشیمی بالادستی و پایین دستی مدیریت‌های لازم انجام شده است اما با توجه به توانمندی‌ها هنوز تا رسیدن به اهداف فاصله زیادی داریم.
حوزه معدن در مقایسه با سایر حوزه ها یک مقدار بیشتر مغفول افتاده است، در حال حاضر 68 نوع ماده معدنی شناخته شده در کشور وجود دارد که اگر ما سرعت بیشتری در کار اکتشافاتی خود انجام دهیم شاید محصولات بیشتری را هم داشته باشیم .
در حاضر کشور در کنار گاز و زغال سنگ نزدیک به 3 میلیارد تن ذخیره قطعی سنگ آهن دارد، این به معنی ارزش افزوده بالا است. البته حضور در صنعت فولاد هم یکی از زمینه‌های توسعه یافتگی کشور را فراهم کرده است . هم اکنون میزان مصرف سرانه فولاد در کشور نزدیک به 210 کیلو است در حالی که با معیارهای جهانی این میزان مصرف باید بیش از 350 کیلو باشد. این امر نشان می‌دهد که باید تولید خود را افزایش داده و در بخش مصرف هم با بکارگیری صنعت فولاد بتوانیم ساختمان‌های مستحکمی را تولید و هم با استفاده از این صنعت در بخش‌های دیگر مسیر توسعه یافتگی کشور را فراهم کنیم.
*اکتشاف معدن همزمان در 21 استان/با تکمیل زنجیره تأمین از خام فروشی جلوگیری می‌کنیم
امروز در یک میلیون و 600 هزار کیلومتر مربع وسعت کشور فقط 7 درصد کار قطعی معدنی و ذخایر آن کشف شده است. البته این اکتشافات قطعی بوده و می‌توان روی آنها قسم خورد. در سازمان توسعه معادن در سال 93 حدود 250 هزار کیلومتر مربع اکتشاف جدید را تعریف کردیم و امروز حدود 100 هزار کیلومتر مربع کار اکتشافی شده است. در 21 استان کشور مشغول کار اکتشافی وسیعی هستیم و خوشبختانه خبرهای خوبی هم در حوزه اکتشافات جدید بدست آورده‌ایم. نکته مهم این است که درکنار کار اکتشافی باید زنجیره تأمین را تقویت کرده و از خام فروشی جلوگیری کنیم.
در ابتدای دولت یازدهم طرح جامع فولاد را به روز رسانی کرده و عدم توازنی که بین کنستانتره، گندله، آهن اسفنجی و فولاد بود را مورد بررسی دقیق قرار دادیم. براساس هدفگذاری ها کشور باید تا سال 1404 برترین اقتصاد منطقه باشد به همین منظور باید تمام تلاش خود را در بخش های مختلف برای تحقق این موضوع انجام دهیم.
براساس برنامه ریزی‌ها در حوزه فولاد باید 55 میلیون تن تولید داشته باشیم که در طرح جامع اقدمات لازم برای این امر انجام شد و امروز خوشبختانه پیش بینی ما این است که طرح توازن تا پایان امسال اجرایی و در سال آینده سنگ آهن ما به کنستانتره و گندله و بعد آهن اسفنجی تبدیل خواهد شد. در سال 92 ما 23 میلیون صادرات خام سنگ آهن داشتیم اما با کارخانجات ایجاد شده این امر به نحو قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
کارخانجاتی که در سیرجان توسط شرکت گل گهر و گوهر زمین افتتاح میشود دارای ظرفیت‌های مناسبی هستند به عنوان نمونه تولید 5 میلیون تن گندله در گل گوهر و 2 میلیون تن کنستانتره در گوهر زمین پیش بینی شده که با اجرایی شدن آنها چرخه توازن در حال اصلاح است.
در سال جاری ایران در حوزه فولاد مقام 14 دنیا را از نظر تولید را به خود اختصاص داده است البته ظرفیت فولاد کشور 23 میلیون تن است اما در سال گذشته به واسطه رکود میزان تولید فولاد 16 میلیون تن بود. با پیش بینی‌های انجام شده امسال میزان تولید را به نزدیک 17 میلیون تن خواهیم رساند.
پروژه یک میلیون و 800 هزار تنی طرح تولید فولاد مبارکه مراحل آزمایشی را طی می‌کند و امیدواریم تا پایان مهرماه آماده افتتاح شود. در کنار این پیش بینی می‌کنیم تا پایان امسال و یا اوایل سال آینده میزان تولید فولاد مبارکه به رقم نزدیک به 10 میلیون تن برسد. با این گونه اقدامات فکر می‌کنیم بحث جلوگیری ازخام فروشی نه فقط در حوزه فولاد بلکه در حوزه های دیگر هم جواب خواهد داد.
در حوزه مس هم می‌دانید که در سال 93 دو کارخانه کنستانتره یکی در سرچشمه و دیگری سونگن در آذربایجان افتتاح شد و در حال حاضر هم پروژه کاتد در خاتون آباد کرمان مراحل نهایی را طی می‌کند. امیدواریم طرح مس سونگن که برای کاتد پیش بینی 50 هزار تنی شده تا پایان سال به مناقصه برود و عملیات اجرایی آن آغاز شود.
مجموعه این موارد سیاست مقام معظم رهبری برای تحقیق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی را فراهم می آورد البته اجرایی شدن این سیاست‌ها در دستور کار جدی ایمیدرو قرار گرفته است تا از خام فروشی مواد معدنی جلوگیری شود.
*21هزار میلیارد تومان از جیب ایمیدرو رفت
** در مجموع احساس میشود 250 هزار کیلومترمربع طرح اکتشافی جدید رقم بالایی باشد و شاید این رقم در اولویت نباشد؟
کرباسیان : ما اعتقاد داریم که اگر اکتشاف به نتیجه برسد در مرحله استخراج، فرآوری و حرکت به سمت صنایع معدنی چندین امتیاز کسب می‌کنیم. نخست آنکه این امر موجب توسعه مواد معدنی شده و با ایجاد اشتغال حتی آبادانی مناطق دور افتاده را هم به وجود خواهد آورد.
** از آنجایی که زنجیره تولید هنوز کامل نیست احتمال اینکه باز به خام فروشی برگردیم وجود دارد.
کرباسیان: نه . در حال حاضر ایمیدرو در چابهار دو اقدام را آغاز کرده است. نخست کارخانه 3 میلیون تنی فولاد مکران که در سفر رئیس جمهور به سیستان و بلوچستان عملیات اجرایی آن آغاز شده و قرارداد آهن اسفنجی آن با یک میلیون و 600 هزار تن بسته شده است. برای حمایت از این پروژه اولویت را به اکتشافات سنگ آهن در بلوچستان داده‌ایم تا زنجیره تکمیل شود. قرارداد دیگری هم در سفر رئیس جمهور به ایتالیا برای تأسیس شرکتی در ایران به صورت 60 به 40 امضاء کرده‌ایم . در آنجا برای تکمیل زنجیره فولاد آهن اسفنجی تولید میشود. البته یک معدن را هم در یزد به این پروژه وصل کرده ایم به نحوی که سنگ آهن به کنستانتره و گندله و در نهایت به فولاد تبدیل میشود.
البته نکته عنوان شده بسیار ظرفیت و درست است و باید در برنامه ها این موضوع را مدنظر قرار داد. ضمن اینکه سال گذشته هم با این اولویت‌ها 132 میلیارد تومان برای اکتشافات خرج شده است. این در حالی است که میزان زیادی از اموال ایمیدرو که حدود 21 هزار میلیارد تومان است به بهانه خصوصی سازی در قالب رد دیون از جیب سازمان رفته و برنگشته است. لذا از نظر نقدینگی مشکل داریم ولی راهکاریی را برای مشارکت با بخش خصوصی پیدا کرده‌ایم و امروز می‌توانیم ادعا کنیم که 73 طرح نیمه تمام ایمیدرو از سال 92 تا پایان امسال افتتاح یا شروع به اجرا میکنند. به عنوان نمونه آهن اسفنجی سپیدشت تا پایان مهرماه ، آهن اسفنجی شادگان تا پایان آبان ماه ،
آهن اسفنجی میانه تا پایان آذرماه و آهن اسفنجی نی ریز در سه ماهه آخر و سه طرح دیگر هم در نیمه اول سال آینده افتتاح خواهند شد. همچنین طرح تیتانیم کهنوج که نزدیک به سی سال متوقف بود در پایان این ماه با حضور معاون اول رئیس جمهور فعالیت خود را با 400 میلیون تن آغاز خواهد کرد.
