شهرستان میانه با ۸ هزار و ۵۰۰ بیکار، رتبه اول آمار بیکاری استان آذربایجان شرقی را نصیب خود کرده است به طوری که نرخ بیکاری در این شهرستان به ۱۳ درصد رسیده نرخ بیکاری استان ۱۰ درصد است.
به گزارش صدای میانه به نقل از تسنیم(میانه) ، شهرستان میانه از جمله شهرهایی است که بیکاری در آن از خط قرمز گذشته و نفسهایش به شماره افتاده است چرا که موضوع اشتغال و دستیابی افراد به شغل مورد نظر از اساسیترین نیازهای یک جامعه محسوب میشود.
یکی از اهداف کلان توسعه در اغلب کشورها و از جمله کشور ما، کاهش بیکاری و توسعه اشتغال است؛ نرخ بیکاری، طبق تعریف، نسبت جمعیت بیکار به جمعیت فعال است که این نرخ در شهرستان میانه در سالهای 1370، 1375 و 1383 به ترتیب معادل 8.9،7 و 6.3 بوده که با 13 در صد در سال 1393، رتبه اول آمار بیکاری استان آذربایجان شرقی را نصیب خود کرده است.
نرخ بیکاری این شهرستان از متوسط استان بیشتر است، بر این اساس نیروی انسانی این شهرستان در مقایسه با متوسط استان وضع مطلوبی ندارد، با وجود اینکه شهرستان میانه یکی از شهرستانهای توانمند استان در همه بخشهای اقتصادی به ویژه بخش کشاورزی میباشد، نرخ بیکاری شهرستان بالاتر از استان است.
شهرستان میانه دارای رتبه اول بیکاری استان آذربایجان شرقی
بیکاری و رکود در شهرستان میانه وِرد زبان همگان است و این امر باعث شده تا جوانان برای اشتغال به شهرهای دیگر رفته و یا گاهی از کشور خارج شوند، چرا که طی این دهه 1700 نفر به این شهرستان وارد شده که 1066 نفر در نقاط شهری و 634 نفر در نقاط روستایی ساکن شدهاند؛ از طرف دیگر در همین مدت 2024 نفر از این شهرستان خارج شدهاند که خالص مهاجرت آن 324- نفر بوده است و این امر متاسفانه نشانگر این است که تعداد افراد مهاجر از رجوع کننده بیشتر است.
بالا بودن نرخ بیکاری در شهرستان میانه یکی از موضوعاتی است که باید توجه ویژه ای به آن شود زیرا هم اکنون 8 هزار و 500 بیکار در این شهرستان وجود دارد، نرخ بیکاری در آن 13 درصد است در حالی که نرخ بیکاری استان 10 درصد است.
عمل نکردن دولت تدبیر و امید به وعدهها
بررسی آمارهای اشتغال نشان میدهد که دولت یازدهم در تأمین یکی از مهمترین شعارهای خود که کاهش بیکاری است موفق عمل نکرده است.
بیش از 290 واحد تولیدی و صنعتی در این شهرستان فعال است اما بالای 70 درصد این واحدها با مشکلات بزرگی دست و پنجه نرم میکنند که برای ایجاد اشتغال و سودآوری این کارخانجات و واحدها دولت باید توجه ویژه ای به این امر داشته باشد.
روحانی پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 گفته بود، نخستین گام دولت تدبیر و امید کاهش نرخ بیکاری است؛ او گفته بود کشور ایران استعداد فراوانی برای اشتغال و رونق در همه زمینهها دار است اما آمارها چیز دیگری می گویند.
رئیس جمهور در گفتگوی ویژه خبری در تاریخ 92/3/6 گفت: «در پایان سال 1392 حدود 400 هزار نفر متخصص کامپیوتر بیکار و 100 هزار مهندس بیکار داشتهایم. هر سال در دانشگاههای ایران 900 هزار فارغالتحصیل خارج میشوند اما متذکر میشوم که تمامی مسائل با رونق در سایه بهبود محیط کسب و کار امکانپذیر است و این مسئله یکی از اهداف دولت بنده یعنی دولت تدبیر و امید است و این دولت در کوتاهمدت نیز بستههای تشویقی امید خواهد داشت».
برخی کارشناسان با طرح این پرسشها که چگونه باید ایجاد اشتغال کرد، چگونه میتوان مشکل بیکاری جوانان که امروز به مهمترین مشکل کشور تبدیل شده را حل کرد؟ آیا دولت باید بیکاران را جذب کند و برای آنها ایجاد اشتغال کند؟ آیا غیر از دولت و بخش دولتی از راه های دیگری نمیتوان برای جوانان کار ایجاد کرد؟ معتقدند علاوه برتلاشهای دولت در این زمینه، گسترش فرهنگ کارآفرینی در جامعه از راهکارهای مهم ایجاد اشتغال و حل مسئله بیکاری است.
عدم تناسب آموزش دانشگاهی با نیازهای بازار، فقدان مواد درسی در زمینه کار و کارآفرینی، علاقمندی قشر عظیمی از جوانان بیکار به کارهای اداری و دولتی، نبود خدمات مشاوره ای مناسب جهت ارتقاء توانمندیهای فارغ التحصیلان و عدم معرفی ظرفیت و پتانسیلهای موجود به افراد، عدم ارائه طرحهای مهم توجیه پذیر و اشتغالزا و عدم مسئولیت پذیری هر بخش، کمبود آموزشهای عملی شغلی، عدم حمایت سازمانها و سیستمهای بانکی از کارآفرینان، باعث شده است که به بیکاران افزوده شود.
بیکاری و نبود اشتغال کمر خانوادهها و جوانان را خم کرده است
یک مادر که چند فرزند بیکار دارد به خبرنگار تسنیم میگوید: چرا کسی به فکر جوانان تحصیل کرده ما نیست؟
او میگوید چرا دولت برای این معضل چاره اندیشی نمیکند؟ تا کی باید شاهد بیکاری فرزندانمان باشیم؟ آنان به خاطر بیکاری و ناتوان ماندن در تأمین هزینههای مادی نمیتوانند ازدواج کنند و تشکیل زندگی دهند؛ فرزندانم جلوی دیدگانم سنشان میگذرد ولی دولت نسبت به این امر بی توجه است.
8500 نفر بیکار در میانه
رئیس جهور و وزرا و همچنین نمایندگان باید فکری به بیکاری جوانان مخصوصاً 8 هزار و 500 جوان بیکار شهرستان میانه کنند چرا که اگر فکری برای حل این مشکل الویت دار نشود دیری نخواهد گذشت که چوب این غفلت بزرگ را همه خواهیم خورد؛ بیکاری کمر جوانان و خانوادهها را خم کرده است لذا دولت و مجلس باید با اقدامی جدی زمینه اشتغال جوانان بیکار را فراهم سازند.
بیکاری در برخی نقاط کشور به خصوص در شهرستان میانه که رتبه اول بیکاری آذربایجان شرقی را دارا میباشد به مرور زمان کار در این مناطق تبدیل به بردگی میشود، بسیاری از جوانان تحصیل کرده حاضرند با حقوقهای بسیار ناچیز و حتی نادیده گرفتن مدرک تحصیلی در سطوح پایین جامعه کار نمایند.
افزایش فاصله طبقاتی در بین قشرهای فقیر و غنی
با بیکاری روز افزون به مرور قشر خیابان گرد شکل گرفته و در پیک ساعت کاری در خیابانها مشغول قدم زدن هستند؛ در شهرستان میانه طبقه متوسط در حال از بین رفتن و فاصله بین فقیر و غنی در حال افزایش بوده و قشر متوسط به مرور به سمت فقر غلطیده است؛ عده ای نیز با استفاده از انواع رانتها به سمت غنی تر شدن رفتهاند.
بازسازی طبقه متوسط یک ضرورت است و بدون رشد طبقه متوسط؛ توسعه به معنای مطلق کلمه که در عرصه سیاسی و اقتصادی میسر نیست.
معلمان از تبعیض سخت نالانند، بازنشستگان بیش از هرروز در شیب تند فقر گرفتار میشوند و سرعت رشد تورم بسیار بیشتر از رشد سالانه حقوق ناچیز آنهاست. کارگران و دهقانان از وعده ها عمل موثری ندیدند.
جوانان انتظار شغلی را دارند که سالها به امیدش دود چراغ خوردهاند
سالهای شیرین جوانیشان را به درس خواندن و سر و کله زدن با انواع فرمولها و حل مسئلههایی از جنس اعداد و ارقام گذراندهاند که به امید آینده ای بهتر وارد دانشگاههای برتر شوند حال قطاری از فارغ التحصیلان تحصیلات تکمیلی به ایستگاهی رسیدهاند که انتظار میرفت میزبانانشان مشاغلی باشند که برای دست یافتن به آنها، سالها دود چراغ خوردهاند.
اخیراً مرکز آمار کشور به 110 هزار بیکار که مدرک دکترا را به دوش میکشند اشاره کرده است که در حال جستجوی شغلی مناسب هستند و این یعنی به اندازه استادیوم مملو از تماشاچی آزادی به علاوه 10 هزار نفر که پشت درهای استادیوم ماندهاند؛ که در این میان بیشترین میزان بیکاری در میان لشکر انبوه فارغ التحصیلان تحصیلات تکمیلی مربوط به رشتههای مهندسی است.
افزایش مهاجرت جوانان میانه به واسطه بیکاری
روستا یعنی سرزمین، ده، قریه! یعنی جریان زندگی! بیش از 37 هزار رَگی که افزایش بیکاری راه تولید را در آنها بسته است.
یکی از جوانان بیکار روستایی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در میانه میگوید: کم و بیش در روستا کشاورزی میکنم ولی در حال حاضر خودم با تاکسی در شهر کار میکنم لذا به تنهایی با کشاورزی مخارج زندگیمان تأمین نمیشود.
جمعیت روستانشینان ایران نزدیک به 22 میلیون نفر است که از حدود 18 میلیون نفری که در سن کار قرار دارند؛ متاسفانه حدود 11 میلیون نفرشان غیر فعالاند که در این میان شهرستان ویژه میانه که در سال 1359 آمار جمعیتی روستاهایش 164 هزار نفر بود و متاسفانه در حال حاضر این تعداد بواسطه بیکاری جوانان و مهاجرتشان به عدد 79 هزار رسیده است.
هماکنون شهرستان میانه، شهری که از تاریخ و تمدن خاصی برخوردار است و امروز میانه در حالی این روزهای دشوار را سپری میکند که نه تنها از وجود منابع عظیم صنعتی بی بهره نبود، بلکه زمانی صاحب یکی از پرسودترین قطبهای صنعتی استان و ایران بوده است و در زمان اشغال آذربایجان توسط روسها و دولت عثمانی نیز همواره به عنوان خط مقدم جبهه یا اردوگاه نیروهای متخاصم انتخاب میگردید.
ورود 5 میلیون نفر جوان دهه هفتادی جویای کار در کنار 2.5 میلیون بیکار دهه شصتی
درکنار 8 هزار و 500 نفر بیکاری که در شهرستان میانه وجود دارد، ورود 5 میلیون نفر جوان دهه هفتادی جویای کار در حالی میباشد که هنوز 2 و نیم میلیون بیکار دهه شصتی در صف بیکاران درجا میزنند و هنوز شغل و منبع درآمدی ندارند.
محمد، از همین جوانان بیکار است که در گفتوگو با خبرنگار تسنیم میگوید: من الان 4 سال میباشد بیکار هستم و 2 فرزند دارم، درکنار این مسائل مستأجر هستم. 10 سال بود در یک شرکتی کار میکردم الان تقریباً بیش از 1 سال است که بیکار شدهام و باتوجه به اینکه الان متأهل هستم و به همه جا برای یافتن شغل مراجعه کردهام اما گویا شغلی برایم پیدا نمیشود.
برای حل معضل بیکاری باید سالیانه حدود 1 میلیون اشتغال ایجاد شود
البته همه دولتها از گذشته تاکنون برای رفع این مشکل برنامهها و طرحهای مختلفی را اجرا کردهاند و به اندازه توان خود شغل ایجاد کردهاند اما با این وجود مشکل بیکاری در کشور ایران همچنان بیداد میکند آنگونه که معاون اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیان میکند سالانه باید حدود 1 میلیون شغل ایجاد شود تا معضل بیکاری روی هم انباشته نشود.
این روزها جوانان بیکار میانه ای با قدم زدن در خیابانها و روی آوردن به تفریحات ناسالم وقت خود را میگذرانند لذا برای حل معضل بیکاری باید به چند مورد توجهی ویژه داشته باشیم چرا که اشتغال به تبع تولید حاصل میشود و برای اشتغالزایی باید سطح تولید افزایش پیدا کند، لذا ما با افزایش سطح تولید میتوانیم شاهد رشد نرخ اقتصادی قابل توجهی در جامعه باشیم و این موضوع میتواند امری مؤثر در ایجاد اشتغال باشد.
حال سالهاست کشور با پدیده شلوغی بازار کار مواجه است و در این میان؛ جوانان بیکار شهرستان میانه هرروز به امید یافتن کار مناسب به جست و جو در بازار کار میپردازند که در شرایط کنونی فراهم آوردن امکانات و نیازهای اولیه برای فارغالتحصیلان دانشگاهی و تشکیل تعاونیها و بنگاههای کوچک زودبازده و تسهیل در پرداخت تسهیلات بانکی و ارائه طرحهای پیشنهادی و بستههای حمایتی سرمایهگذاری، میتواند راهکاری مؤثر در رفع این معضلات اقتصادی و اجتماعی پیش روی بیکاران شهرستان میانه بشمار آید.
شهرستان میانه نیازمند حمایت دولت برای حل معضل بیکاری
بررسی روند تحولات نیروی انسانی شهرستان میانه نشان میدهد که علیرغم کاهش جمعیت، شاغلین این شهرستان به ویژه طی سالهای 83-1370 با نرخ رشد متوسط سالانه 4.15 درصد افزایش داشته است. این موضوع باعث شده نرخ بیکاری شهرستان از 8.9 درصد در سال 1370 به 6.3 درصد در سال 1383 کاهش یابد که با کمال تأسف در سال 93 آمار بیکاری شهرستان میانه به 13.44 درصد افزایش یافته که از متوسط نرخ بیکاری استان بیشتر است.
در شهرستان ویژه میانه بخش غالب از نظر اشتغال، بخش کشاورزی است. این بخش حدود 43.4 درصد شاغلین شهرستان را در خود جای داده و بخشهای صنعت و معدن و خدمات به ترتیب با 32.7 و 23.1 درصد از لحاظ اشتغال در رتبههای بعدی قرار دارند.
با توجه به قابلیتها و توانمندیهای شهرستان میانه، انتظار میرود دولت تدبیر و امید با عمل به وعدههای خود، نیروی انسانی در سالهای آتی از وضعیتهای بهتری نسبت به سالهای کنونی برخوردار گردد و درسال های آتی شاهد کاهش نرخ بیکاریها و افزایش نرخ مشارکت در شهرستان میانه باشیم چرا که دولت زمانی میتواند آینده بهتری را برای اقتصاد رقم بزند که با پذیرش اشتباه؛ از همه کارشناسان برای ارائه نظریات فنی و متناسب با اقتصاد ایران استفاده کرده و در یک حرکت ملی و با استفاده از همه ظرفیتهای فکری و فیزیکی موجود، با اصلاح ریل غلط گذشته زمینههای بهبود فضای اشتغال و امید را فراهم کند.
لذا اگر دولت راهی برای این معضل اندیشه نکند در آینده ای نه چندان دور چوب این مشکل را همگان خواهیم خورد و کشور با مشکلاتی بزرگ در بسیاری از عرصهها روبرو خواهد شد.
گزارش از محمد زینالی