اینجانب به عنوان کارشناس پایه ارشد سازمان نظام مهندسی ساختمان، پیشتر طی تحقیقی با عنوان "تاوان 50 ساله برای مدیریت غیرعلمی شورای شهر و شهرداری میانه"، نظر کارشناسی خودم را پیرامون مدیریت غیرعلمی در شهرداری ارائه کرده بودم. اکنون نیز در مورد یکی دیگر از پروژه هایی که از نظر اینجانب اجرای آن اشتباه و پرتاوان بود، اظهار نظر می کنم و امیدوارم از نظرات کارشناسان محترم این رشته بهره ببریم تا قضاوت نهایی را به شهروندان عزیز میانه ای بسپاریم.
تقاطع غیرهمسطح (پل روگذر) میانه در تقاطع جاده ترانزیت و شهرک اندیشه، در زمان شهرداری مهدی میرزایی با جدیت و سرعت هر چه تمام آغاز و پایان یافت. این پل حدوداً 400 متری با عرض 14 متر، ابتدا با ادعای تکمیل آن با 10 میلیارد تومان آغاز شد اما در پایان، این عدد، 38 میلیارد تومان اعلام شد درحالی که واقعیت ها این نیست و اگر بررسی دقیق تر و گزارش شفاف تری توسط شورای شهر کنونی صورت پذیرد، شاید به مرز 70 میلیارد تومان رسیده باشد.
اینجانب که بیش از 30 سال است از این نقطه تردد دارد، تاکنون ترافیک خاص یا حادثه خاصی در این نقطه ندیده ام و اجرای سریع این پروژه در شهر محرومی مانند میانه برایم شگفت انگیز بود. شهری که در یک سطل زباله یا یک المان شهری مشکل دارد، چطور تن به اجرای چنین طرح بزرگی می دهد که تا سالها باید تاوان آن را بدهیم؟
در این مقاله، تلاش دارم در حدی که محدودیت های قانونی و حقوقی اجازه ورود می دهد، برخی مسائل در ارتباط با احداث این پل را شفاف سازی کنم و قضاوت را به خواننده بسپارم:
1ـ ساخت تقاطع غیرهمسطح یکی از پرهزینه ترین پروژه ها در راهسازی است. کارفرمای چنین پروژه ای (اعم از شهرداری یا اداره راه و ترابری یا غیره) پیش از تصمیم برای اجرای چنین پروژه پرهزینه ای باید مطمئن شود که چاره ای جز احداث تقاطع غیرهمسطح وجود ندارد. شهرداری میانه چنین کاری را نکرد و بدون مقدمه، در سریعترین زمان ممکن اجرای این پروژه را تصویب کرده و در طول اجرای پروژه، از تمامی هزینه های شهر زد تا این پروژه پیش از پایان شهرداری آقای میرزایی به پایان برسد. اقدامات مقدماتی پیش از اجرای این پل عبارت بودند از:
الف ـ طرح مطالعاتی از ترافیک آن نقطه که آیا آن نقطه اصلاً بار ترافیکی دارد؟ آیا آن نقطه حادثه خیز است؟ آمار تصادف منجر به جرح و خسارات جانی و مالی چقدر است؟ آیا آن نقطه، حادثه خیرترین نقطه میانه است؟
ب ـ اگر جواب فاز مطالعاتی طرح فوق مثبت است، ابتدا برای شش ماه یا یک سال از علائم اخطار دهنده و بازدارنده استفاده شود تا رانندگان درون شهری یا مسافران عبوری از حادثه خیز بودن آن نقطه آگاه باشند.
ج ـ برای مرحله ب گزارشی تهیه شود و اگر این اقدام منجر به کاهش چشمگیر حادثه نشده باشد، آن نقطه را به چراغ چشمک زن یا چراغ قرمز مجهز کنند و شش ماه بعد نتیجه این اقدام را بررسی کنند.
د ـ اگر گزارش مرحله ج ناامید کننده بود، تقاطع را ببندند و با دوربرگردان هایی در فاصله ای دورتر و امن تر، مشکل را حل کنند و شش ماه بعد گزارشی برای آن تهیه کنند.
هـ ـ اگر این اقدام نیز حادثه خیزی منطقه را اصلاح نکرد، در نهایت می توان تصمیم به احداث یک تقاطع غیرهمسطح در آن نقطه نمود.
و ـ حال که پل می خواهد احداث شود، با توجه به زیبایی و عظمت پل های روگذر، بهتر بود این پل در راستای جاده ترانزیت احداث بشود تا برای مسافران غیرمیانه ای جذابیت داشته باشد. متأسفانه این پل در راستای فرعی بین شهرک اندیشه و خیابان ارتش احداث گردید که این نیز جزو همان غیرمطالعات اولیه بوده است.
ز ـ یکی از اهدافی که شهردار وقت و فرماندار کنونی میانه پیرامون اجرای این پروژه مطرح کردند، زیبایی بود. کناره های این پل از سمت زنجان و تبریز، فاقد زیبایی های معماری است که 80 سال پیش در کناره های پل دو قوسی راه آهن دیده می شود.
2 ـ آنچه در فاز مطالعاتی مقدمه بر تمام بررسی های کارشناسی فوق است، این است: در طرح تفصیلی شهر میانه، کمربندی شمالی میانه (مطابق تصویر زیر) در حال اجراست که قرار است بار ترافیکی جاده ای را از میانه حذف کرده و تمام خودروهای ورودی و خروجی جاده ترانزیت، به این محور انتقال یابند و بلوار زینبیه که اکنون بخشی از جاده بین المللی است به یک بلوار درون شهری تبدیل شود. با فرض وجود ترافیک و حادثه در این نقطه، برای یک ترافیک موقتی چرا باید یک پل روگذر پرهزینه احداث کرد؟
3 ـ شهرداری میانه برای اجرای این پروژه، تن به فروش املاک ارزشمندی داد که اکنون به 5 برابر قیمت فروخته شده نمی تواند بخرد. بجای اجرای این پل می توانست چندین مجتمع تجاری ـ اداری اجرا کند و ارزش افزوده 10 برابری تولید کرده و از قِبل آنها به اجرای چنین پلی دست زند. شهرداری میانه با هزینه ساخت چنین پلی می توانست کمربندی شمالی و جنوبی میانه را اجرا کند و ترافیک شهری را به خارج شهر انتقال دهد و خود به خود ترافیک این نقطه (که اصلاً وجود نداشت)، از بین برود. شهرداری میانه علاوه بر تکمیل کمربندی های شمالی و جنوبی میانه، با مابقی پول باقی مانده می توانست همان زمین پارک کودک را یک مجتمع تجاری ـ اداری 10 طبقه بسازد و برای شهروندان، 10 برابر سرمایه اندوزی کند.
4 ـ و اما آنچه از همه دردناک تر است این است که این پل از جیب مردم میانه و بدون اولویت بندی در پروژه های کمربندی و تجاری و بدون ارزیابی های اولیه ساخته شد اما همچنان تمامی راههای ورودی و خروجی باز است. اگر به تصویر زیر نگاه کنید، میدان قبلی همچنان در زیر پل موجود است و تمامی رانندگان از تمامی چهار جهت اصلی ورودی به این نقطه (از سمت تبریز، از سمت زنجان، از سمت اندیشه، از سمت شمشیری)، می توانند بدون نیاز به پل به تمامی چهار جهت ممکنه (ادامه مسیر، برگشت معکوس، چپ، راست) دسترسی داشته باشند و می توانند بدون پل، در تمامی راههای ممکنه حرکت کنند. یعنی این پل یک چیز اضافه است!
مطالب مرتبط:
