مردم محلی و اشخاص علاقه مند به جمع آوری دنبلان، با گیاه چتنه (ÇƏTƏNƏ) به خوبی آشنایی دارند و غیر از برآمده شدن و تَرَک خوردن زمین، رشد این گیاه در حوالی تَرَک را نشانه محکم تری از حضور دنبلان زیر خاک می دانند و به خوبی رابطه این دو موجود را درک کرده اند.
واقعیت این است که دنبلان ماهیتاً قارچی است که با ریشه گیاهان رابطه همزیستی برقرار می کند و این رابطه اجباری است؛ به این معنی که بدون حضور گیاه، دنبلان قادر به نشو و نما نخواهد بود. دنبلان هایی که در مناطق آذربایجان یافت می شود دنبلان های صحرایی[1] هستند که ویژه مناطق خشک و نیمه خشک اند. رابطه همزیستی اغلب دنبلان ها با درختان است، در حالی که دنبلان های صحرایی که در دشت های فاقد درخت رشد می کنند، به لحاظ منطقه زیستی شان مجبورند با گیاهان علفی ارتباط برقرار کنند که مهمترین آنها گیاهانی است که به جنس Helianthemum از تیره چشم کلاغی[2] تعلق دارند. گیاه معروف به چتنه هم به این جنس تعلق دارد که در فارسی اسامی مختلفی مثل گل آفتابی دارد.
این ارتباط همزیستی از سوی پژوهشگران بسیاری در داخل و خارج از کشور نیز تأیید شده و دانش بومی افراد محلی به موضوع اثبات شده ای در علم زیست شناسی تبدیل شده است.
تصاویری از این گیاه که توسط مهندس عادل رمضانی تهیه شده تقدیم می گردد.
اطلاعات بیشتر:
"دنبلان" قارچی پرخاصیت و گرانقیمت + تصاویر
معرفی گیاه "چتنه" | نشانه ای از حضور دُنبلان کوهی
[1] Deceret truffles (Family: Terfeziaceae)
[2] Cistaceae
